Palenie tytoniu to powszechny nawyk. Jak wynika z raportu Palenie tytoniu – najważniejszy czynnik zdrowotny, problem dotyczy aż ponad 30% mężczyzn i 27% kobiet w Polsce [5]. Tytoń nie tylko uzależnia i powoduje choroby płuc, ale także ma wpływ na zdrowie i estetykę zębów. Sprawdź, z jakimi problemami stomatologicznymi najczęściej zmagają się palacze.

Spis treści
Palenie a zęby – z jakimi problemami najczęściej zmagają się palacze?
Badania pokazują [4], że Polacy w większości zdają sobie sprawę z negatywnego wpływu papierosów na zdrowie zębów i jamy ustnej. Świadomość ta jest cały czas wzmacniana przez przekazy medialne, jednak palenie to trudny do porzucenia nałóg, który oddziałuje na sferę biologiczną i psychiczną człowieka. Przyzwyczajenie to wywołuje wiele problemów stomatologicznych, na czele z przebarwieniami, próchnicą i chorobami przyzębia.
Przebarwienia zębów
Częstym znakiem rozpoznawczym wieloletnich palaczy są żółte zęby. Dym tytoniowy zawiera wiele szkodliwych substancji smolistych, które osadzają się na powierzchni zębów, tworząc ciemny, trudny do usunięcia nalot. Natomiast nikotyna – główny składnik tytoniu – wnika w szkliwo zębów, powodując jego przebarwienia. W połączeniu z tlenem nikotyna tworzy żółtawe lub brązowe plamy, które trudno usunąć nawet przy regularnym szczotkowaniu.
Przeczytaj również: Czym jest skaling? Przebieg i efekty zabiegu usuwania kamienia.
Próchnica
Palacze są bardziej narażeni na próchnicę zębów. Dzieje się tak przede wszystkim dlatego, że palenie zmniejsza ilość wydzielanej śliny, która pełni funkcję naturalnego „oczyszczacza” jamy ustnej i pomaga usunąć płytkę bakteryjną i resztki jedzenia. Działa ona jak naturalny bufor, który neutralizuje kwasy wytwarzane przez bakterie powodujące próchnicę. Kiedy jej brakuje, kwasy dłużej pozostają w kontakcie ze szkliwem zębów, co przyspiesza proces demineralizacji i prowadzi do powstania ubytków. Co więcej, ślina palaczy zawiera mniej przeciwciał i enzymów, które chronią zęby przed próchnicą.
Choroby przyzębia
Palenie papierosów aż siedmiokrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób przyzębia, takich jak zapalenie dziąseł czy paradontoza. Regularne sięganie po tę używkę sprzyja szybkiemu odkładaniu się kamienia nazębnego, który jest doskonałym środowiskiem dla rozwoju bakterii, a dodatkowo uszkadza dziąsła i utrudnia ich prawidłowe funkcjonowanie. Dlatego palacze powinni regularnie odwiedzać periodontologa, aby sprawdzić stan swoich dziąseł. Nieleczone choroby przyzębia mogą przyspieszyć utratę zębów i zwiększyć ryzyko wystąpienia poważnych schorzeń, takich jak choroby serca, udar mózgu i cukrzyca.
Zobacz także: Paradontoza – objawy i przyczyny powstania. Jak walczyć z chorobami przyzębia?
Nieprzyjemny zapach z ust
Palenie powoduje nieprzyjemny zapach z ust (halitozę), który trudno usunąć nawet po szczotkowaniu zębów. Dym tytoniowy zawiera substancje o intensywnym i nieprzyjemnym zapachu, które osadzają się na języku, zębach i błonach śluzowych jamy ustnej. Halitoza u palaczy wynika też z niedoboru i zmienionego składu śliny – niedostateczna ilość enzymów, które neutralizują bakterie, sprawia, że drobnoustroje namnażają się, rozkładają resztki jedzenia i wytwarzają lotne związki siarki, odpowiedzialne za nieprzyjemny zapach.
Zwiększone ryzyko nowotworów
Poprzez substancje smoliste zawarte w dymie tytoniowym palenie może znacznie zwiększyć ryzyko nowotworów jamy ustnej, gardła i przełyku.
Utrudnione gojenie się ran
Nikotyna zwęża naczynia krwionośne, co prowadzi do ograniczenia przepływu krwi do tkanek. To z kolei utrudnia dostarczanie do ran – np. po ekstrakcji zęba – niezbędnych składników odżywczych i tlenu, które są kluczowe dla procesu gojenia. Co więcej, palenie osłabia układ odpornościowy, co sprawia, że organizm ma trudności ze zwalczaniem infekcji, a rany są bardziej podatne na zakażenia. Nie bez znaczenia jest również fakt, że palenie tytoniu hamuje produkcję kolagenu, czyli białka, które odgrywa ważną rolę w procesie gojenia ran, regeneracji i tworzenia nowych tkanek.
Jak palacze powinni dbać o zęby?
Aby poprawić stan zębów, jamy ustnej i uniknąć poważnych problemów zdrowotnych, palacze powinni przede wszystkim dążyć do ograniczenia lub całkowitego rzucenia nałogu. Ponieważ może być to trudne, zaleca się im:
- częste kontrole u stomatologa, nawet co 3–4 miesiące;
- regularną higienizację zębów w gabinecie stomatologicznym, która pozwala m.in. usunąć drobne przebarwienia i kamień nazębny;
- zwiększoną higienę jamy ustnej, która obejmuje szczotkowanie, używanie nici dentystycznej, płukanie jamy ustnej płynem antybakteryjnym;
- czyszczenie języka – można użyć do tego specjalnej szczoteczki.
Wybielanie zębów to doskonały sposób, aby przywrócić zębom utraconą biel i poprawić ich wygląd. Jednak w przypadku osób palących, które nie mają zamiaru walczyć ze swoim nałogiem, zabieg ma ograniczoną skuteczność, a jego efekty nie są trwałe.