W zdecydowanej większości przypadków diagnoza autyzmu stawiana jest u dzieci, głównie między 3. a 10. rokiem życia. Zdarza się jednak, że dopiero w wieku dorosłym dana osoba decyduje się na wizytę u psychologa. Nie oznacza to jednak „nabycia choroby”, tylko brak odpowiedniej diagnozy w wieku dziecięcym. Jak objawia się autyzm u osób dorosłych? Dowiedz się więcej.
Spis treści
Autyzm u dorosłych – najważniejsze objawy
Autyzm może zostać zdiagnozowany zarówno u dzieci, jak i u nastolatków oraz osób dorosłych. W tym ostatnim przypadku najczęściej chodzi o tzw. autyzm wysokofunkcjonujący lub też o zespół Aspergera, przynależący do spektrum autyzmu. Autyzm definiowany jest jako całościowe zaburzenie rozwojowe, którego symptomy mogą różnić się w zależności od danego przypadku.
W trudniejszych przypadkach pojawiają się poważne zaburzenia mowy i problemy z komunikacją. Należy jednak zdawać sobie sprawę z tego, że współcześnie do spektrum autyzmu zaliczane są także te przypadki, gdy nie pojawiają się problemy z mową, niepełnosprawnością intelektualną lub psychomotoryką. W takich sytuacjach zdarza się, że rodzice nie decydują się na wizytę z dzieckiem u psychologa, dlatego zaburzenie pozostaje praktycznie niezauważone i diagnoza następuje dopiero w wieku dorosłym, np. podczas psychoterapii.
Do objawów autyzmu u osób dorosłych można zakwalifikować:
- niechęć do zmian, koncentrację na rutynach i procedurach oraz wypracowanych już wcześniej schematach;
- problemy z rozumieniem emocji własnych oraz innych ludzi, niewielkie lub większe trudności w kontaktach międzyludzkich;
- zainteresowania tylko w jednym obszarze, niechęć do próbowania nowości;
- preferowanie samotności nad pracą grupową i spędzaniem czasu z innymi ludźmi;
- nadwrażliwość na dźwięki, zapachy i inne bodźce;
- pewną niezgrabność ruchową.
Warto zauważyć, że nie u każdej osoby dorosłej z zaburzeniem ze spektrum autyzmu występują wszystkie wyżej wymienione symptomy.
Zobacz także: Inteligencja emocjonalna
Jak stawiana jest diagnoza autyzmu w wieku dorosłym?
Diagnostyka spektrum autyzmu u dorosłych jest dosyć trudnym zadaniem. Zwykle zajmują się tym psycholog lub neuropsycholog. Dorosłe osoby z tym zaburzeniem zwykle uczą się przez całe swoje życie „maskowania” objawów, a jednocześnie stosunkowo dobrze funkcjonują w społeczeństwie, radząc sobie zarówno z nauką, jak i z pracą. Nie ma uniwersalnego sposobu diagnozy autyzmu, jednak następuje to najczęściej podczas konsultacji psychologicznej lub w czasie psychoterapii. Jednocześnie należy zaznaczyć, że u osób dorosłych można pomylić zaburzenia ze spektrum autyzmu z ADHD, nerwicą natręctw czy nawet chorobą afektywną (jednobiegunową lub dwubiegunową), dlatego ważna jest konkretna diagnoza u specjalisty, a nie samodzielne przeprowadzanie testów przez internet.
Dlaczego zaburzenie ze spektrum autyzmu nie zostało zdiagnozowane wcześniej u danej osoby, a więc w wieku dziecięcym? Oczywiście nie ma możliwości, aby autyzm pojawił się dopiero w czasie dorosłości. Problemem bywa diagnoza, która mogła w ogóle nie zostać postawiona lub też pojawił się błąd. Zdarza się na przykład, że zaburzenia ze spektrum autyzmu są mylone z ADHD.
Jak wygląda leczenie autyzmu u dorosłych?
Autyzm jest zaburzeniem, które może utrudniać codzienne funkcjonowanie, dlatego dobrym rozwiązaniem jest rozpoczęcie leczenia, nawet dopiero w wieku dorosłym. Podstawą jest psychoterapia, np. w nurcie poznawczo-behawioralnym, w trakcie której możliwa jest zmiana postaw i skryptów myślowych, a także psychoedukacja. Czasami proponowany jest również trening umiejętności społecznych, zwłaszcza w przypadkach, gdy zaburzenie powoduje trudności w relacjach z innymi ludźmi lub problemy w wejściu w związki romantyczne czy przyjacielskie. Dostępne są też grupy wsparcia, działające zarówno stacjonarnie, jak i online, gdzie spotykają się ludzie o podobnych doświadczeniach i symptomach.
Udostępnij:
Zobacz także
Autyzm u nastolatków – objawy, przyczyny i leczenie
Dorastanie to czas intensywnych zmian – emocjonalnych, społecznych i fizycznych. Gdy w tym okresie pojawiają się trudności w komunikacji, w relacjach czy w codziennym funkcjonowaniu, łatwo przeoczyć, że mogą one wynikać z głębszych przyczyn. Autyzm u nastolatków często wygląda inaczej niż u małych dzieci, a jego rozpoznanie bywa wyzwaniem zarówno dla rodziców, jak i specjalistów. Jakie sygnały mogą świadczyć o spektrum autyzmu w wieku dojrzewania i jak wygląda proces diagnozy oraz wsparcia?
Rozdwojenie jaźni, czyli osobowość wieloraka
Rozdwojenie jaźni, znane również jako dysocjacyjne zaburzenie tożsamości (DID), to jedno z najbardziej złożonych i kontrowersyjnych zaburzeń psychicznych. Należy do grupy zaburzeń dysocjacyjnych i bywa określane jako osobowość mnoga lub wieloraka. Chociaż często jest przedstawiane w filmach jako zjawisko niemal nadprzyrodzone, w rzeczywistości ma ono głębokie podłoże psychologiczne i neurologiczne, którego nie należy bagatelizować.
Przyczyny, objawy i leczenie osobowości unikającej (lękliwej)
Czy często boisz się odrzucenia i dlatego unikasz bliskich kontaktów z innymi, mimo że w głębi serca pragniesz bliskości i bliskiego związku? Czy każde wyjście do pracy czy spotkanie z ludźmi wydaje Ci się niemal niemożliwe do pokonania? To mogą być objawy osobowości unikającej (lękliwej), jednego z zaburzeń osobowości. W tym artykule wyjaśniamy, czym charakteryzuje się to zaburzenie, jakie są jego objawy i przyczyny oraz jak skutecznie sobie z nim radzić – między innymi przy pomocy terapii poznawczo-behawioralnej (CBT), terapii schematów i podejścia psychodynamicznego.
