Dzień bez Alkoholu

29.05.2023

Picie alkoholu jest traktowane jako bardzo istotny element społecznych kontaktów w Polsce na płaszczyźnie życia rodzinnego a także zawodowego. Towarzyszy obrzędom religijnym i spotkaniom rodzinnym. W przeszłości przy nim świętowano zwycięstwa w ważnych bitwach lub topiono smutki po porażce. Do tej pory jest stałym elementem spajającym społeczeństwo oraz sposobem na redukcję stresu i napięcia. Sukcesy świętujemy z kieliszkiem w dłoni, w przypadku porażek – zapijamy smutki. Bez niego wiele osób nie wyobraża sobie weekendowego wypoczynku. „Ach, panie doktorze, ja wiem, przecież ja doskonale wiem, że nie można, zwłaszcza w moim wypadku nie można, pijąc, żyć długo i szczęśliwie. Ale jak można żyć długo i szczęśliwie bez picia?”  – powie bohater powieści Jerzego Pilcha „Pod mocnym Aniołem”. W społeczeństwie cały czas funkcjonuje przekonanie, że alkohol równa się dobra zabawa.

dzien-bez-alkoholu.jpg

Spis treści

Powiedz mi jak pijesz a powiem Ci czy masz problem ze spożywaniem alkoholu.
Piwo, wino to nie alkohol – zdarza się słyszeć takie sformułowanie. 

Powiedz mi jak pijesz a powiem Ci czy masz problem ze spożywaniem alkoholu.

Określenie indywidualnego sposobu picia jest kluczową sprawą jeśli nie chce się przekroczyć cienkiej granicy pomiędzy spożywaniem alkoholu a jego nadużywaniem. Można pić alkohol rzadko i w tak małych ilościach że nie stworzy to poważnego ryzyka dla nas i dla otoczenia. Kiedy jednak zacznie się  pojawiać nadmierna ilość alkoholu (jednorazowo i w określonym przedziale czasu cyklicznie) mamy do czynienia z modelem ryzykownego spożycia alkoholu. Co prawda jest to zjawisko, które nie pociąga za sobą na tym etapie negatywnych konsekwencji ale mogą się one pojawić przy utrzymaniu takiego modelu picia. Wówczas będziemy mieli do czynienia z tak zwanym szkodliwym piciem alkoholu, które opisywane jest jako wzór picia powodujący szkody zdrowotne, fizyczne bądź psychiczne, ale również psychologiczne i społeczne. Uzależnienie od alkoholu jest najtrudniejszym modelem picia. Jest to następstwo długotrwałego, szkodliwego spożywania alkoholu, w którym nałóg uzyskuje zdecydowane pierwszeństwo przed zachowaniami niegdyś ważnymi dla osoby pijącej. Osoba uzależniona odczuwa silny nieodparty przymus sięgania po alkohol, doświadcza wielu dolegliwości fizycznych i psychicznych po przerwaniu lub znacznym ograniczeniu picia (drżenie mięśniowe, wzmożona potliwość, zaburzenia snu, niepokój, drażliwość, lęki), które ustępują po wypiciu kolejnej porcji alkoholu. Warto na bieżąco analizować i oceniać swój wzór picia, świadomie kontrolować jego ilość i częstość. Określenie indywidualnego modelu picia jest bardzo istotne zwłaszcza w kontekście systematycznie rosnącego spożycia w Polsce.

W latach 1993-2000 odnotowano spożycie alkoholu na poziomie 6,5-7 litra/ rok. W latach 2001-2008 konsumpcja alkoholu na 1 mieszkańca wzrosła aż o 45 proc. Duże spożycie – 9,78 l 100-proc. alkoholu na 1 mieszkańca Polski miało miejsce przed pandemią w 2019 r. Po spadku w 2020 r. (o 0,16 l), w 2021 r. spożycie ponownie wzrosło. 

Piwo, wino to nie alkohol – zdarza się słyszeć takie sformułowanie. 

Ciągle jednak wzrasta konsumpcja piwa – z 42,8 l na mieszkańca w 1996 r. do 92,7 l w 2021 r. ( w 2018 przeciętny Polak wypił 100,5 l). Jeśli chodzi o spożycie wina wzrasta od 2016 r. i w 2021 r. na 1 mieszkańca w Polsce przypadało spożycie 9,7 l. 100-proc. alkoholu. Jest to wynik o 3 litry wyższy niż jeszcze 20 lat temu.

Z raportu badań CMR (Centrum Monitorowania Rynku) wynika, że najpopularniejszym formatem wódek smakowych są w Polsce opakowania 90-100 ml. (ok. 40 proc. sprzedaży). Najwięcej 100 ml małpek sprzedaje się w piątek i w sobotę na te dni przypada po ponad 16 proc. transakcji z całego tygodnia.  Badanie wskazuje również na tendencję picia w pracy. Szacuje się, że w dni robocze przed godziną 12:00 sprzedawanych jest ponad milion butelek wódki o małych pojemnościach (100 ml i 200 ml). Badania wykazały, że zmianie uległy wzorce picia alkoholu. Mężczyźni coraz częściej piją duże dawki alkoholu wysokoprocentowego w weekendy. Z kolei kobiety – coraz częściej małe porcje wieczorami w trakcie tygodnia pracy.

Rezygnacja z alkoholu to trend w modzie na self-care. Trend „NoLo” (zbitek słów no alcohol, low alcohol, czyli brak alkoholu lub jego niska zawartość) bazuje na tym jak będziemy postrzegać dobrą zabawę. Generacja Z jest coraz częściej nazywana jako pokolenie abstynentów, która ma do alkoholu inny stosunek niż wcześniejsze pokolenia. Wskazują na korzyści związane z abstynencją takie jak:  brak uczucia opuchniętego ciała , poprawa wydolności fizycznej, poprawa jakości snu, zmniejszenie masy ciała, poprawa kondycji skóry W Polsce te zmiany następują na razie powoli, ale trend potwierdziły badania przeprowadzone w Wielkiej Brytanii w 2019 roku. Obecnie konsument skłania się ku lżejszym alkoholom, a nawet napojom bezalkoholowym. Miejsce trunków czy drinków zastępują napoje bezalkoholowe lub niskoalkoholowe. Dziś produkty tego typu stanowią już około 3,5 procent całej branży alkoholowej. Po napoje nisko- i bezalkoholowe sięgają przede wszystkim mieszkańcy Niemiec, Hiszpanii, Wielkiej Brytanii, USA i Japonii. Z badań prowadzonych w USA wynika, że o 8% w ciągu ostatniej dekady wzrósł odsetek młodzieży, która deklaruje abstynencję. Trend ten można zaobserwować również w wielu krajach europejskich, a także w Australii czy Nowej Zelandii.

Autorka: Anna Wabnic

Źródła
  1. Jak piją i oceniają spożycie alkoholu mieszkańcy Warszawy”, Fundacja Studio Psychologii Zdrowia, 2021
  2. Wzory konsumpcji alkoholu w Polsce 2020„, PARPA, 2020
  3. Alkohol – czy można pić bezpiecznie? Sprawdź, czy Twoje picie mieści się w granicach niskiego ryzyka szkód”, PARPA, 2019
  4. https://www.mp.pl/pacjent/psychiatria/uzaleznienia/69551,bezpieczne-picie-alkoholu
  5. https://zywienie.medonet.pl/produkty-spozywcze/napoje/miesiac-bez-alkoholu-jakie-sa-efekty-gdy-nie-pijesz-przez-30-dni/fd97pq4
  6. Jerzy Pilch „Pod mocnym Aniołem”

Zdjęcie: Image by Freepik

Zobacz także

Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?
Psychologia

Presja oczekiwań – jak presja stawiana przez rodzica wpływa na dziecko?

„Dlaczego dostałaś czwórkę, a nie piątkę?”, „Musisz się bardziej starać, jeżeli chcesz coś osiągnąć w życiu. Z takimi ocenami Cię nigdzie nie przyjmą”, „Nie możesz iść się pobawić, niedługo idziesz na korepetycje z matematyki, a jeszcze masz przecież tyle nauki”. To tylko kilka zdań, które już od najwcześniejszych momentów edukacji dziecko może usłyszeć od swojego nadmiernie wymagającego rodzica. Współcześnie można odnieść wrażenie, że duża część dzieci od najmłodszych lat wystawiona jest na ogromną presję oczekiwań swoich opiekunów. Rodzice mogą nie być świadomi tego, w jaki sposób ta presja wpływa na rozwijającego się człowieka. Dowiedz się więcej na temat presji oczekiwań i tego, jak wpływa ona na dziecko.

Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?
Psychologia

Czym są style przywiązania? Czy można zmienić swój styl przywiązania?

Style przywiązania kształtują się we wczesnym dzieciństwie w oparciu o interakcje z głównymi opiekunami, najczęściej rodzicami. Te wzorce wpływają na sposób, w jaki budujemy relacje z innymi ludźmi w późniejszym życiu. Dowiedz się więcej na ich temat. Sprawdź, jak się kształtują i czy możliwa jest zmiana stylu przywiązania na inny.

 Jak poradzić sobie ze zdradą?
Psychologia

Jak poradzić sobie ze zdradą?

Zdrada to częsty temat pojawiający się w gabinecie psychologa. Odwiedzają mnie zarówno pary, które chciałyby przepracować temat zdrady i nadal być razem, jak i osoby cierpiące po zdradzie i zakończonym związku. Nierzadko są to także pacjenci, którzy „utknęli” na którymś z etapów żałoby po zdradzie i nie potrafią zaufać ponownie. Dowiedz się więcej na temat zdrady i tego, jak sobie z nią poradzić.