Derealizacja – czym jest, jakie się objawia?

Co to jest derealizacja?

Derealizacja zwykle omawiana jest w kontekście zespołu depersonalizacji-derealizacji, który odnosi się do uporczywego poczucia braku realności własnego ciała, otaczającego świata, rzeczywistości. W tym przypadku człowiek może czuć, że jest we śnie, innym świecie lub ma wrażenie, że ogląda siebie w filmie, a jego ruchy i myśli nie należą do niego.

Pojęcie depersonalizacji jest podobne do derealizacji, jednak oznacza przede wszystkim doświadczenie oderwania od rzeczywistości w taki sposób, jakby obserwowało się siebie i cały otaczający świat lub przestrzeń. Dla depersonalizacji charakterystyczne są również zmiany w postrzeganiu czasu oraz otępienie fizyczne lub emocjonalne. Derealizacja z kolei oznacza, że jednostka czuje, że inni ludzie i przedmioty są nierzeczywiste, postrzegane jak we mgle lub śnie.

Jakie są przyczyny derealizacji?

W wielu przypadkach derealizacja jest jednym z objawów zaburzeń takich jak schizofrenia, depresja psychotyczna, nerwica, stany lękowe, silne fobie, zaburzenia psychosomatyczne lub zespół stresu pourazowego (PTSD).

Warto wiedzieć o tym, że przejściowe uczucie derealizacji może pojawić się u osób chorych na padaczkę lub też przyjmujących substancje psychoaktywne, takie jak LSD czy marihuana. Czasami derealizacja lub depersonalizacja stanowi wynik hipnozy albo głębokiej medytacji.

Bardzo trudno jednak podać konkretną przyczynę pojawienia się stanu derealizacji. Zdaniem badaczy można mówić o nagłym spadku dopaminy i wzroście poziomu adrenaliny w mózgu. Derealizacja staje się więc pewnego rodzaju mechanizmem obronnym, który ma chronić przed stresem. Zdarza się, że takie zjawisko pojawia się w momencie, gdy organizm musi długo czas radzić sobie ze stresem, pojawia się nadmierne przemęczenie oraz chroniczny brak możliwości znalezienia spokoju i wypoczynku.

Jak objawia się derealizacja?

Najważniejszym symptomem derealizacji jest po prostu stan odrealnienia, poczucie bycia w innym, nierzeczywistym świecie. W ten sposób zarówno świat, jak i inni ludzie czy zdarzenia wydają się fikcyjne, zmyślone. Dodatkowo pojawia się brak motywacji i koncentracji, przez co dana osoba czuje, że funkcjonuje w zupełnie innym świecie.

W niektórych przypadkach, np. w starciu z niezwykle trudnymi zdarzeniami lub traumami, derealizacja może przynosić jednostce pewne korzyści. Jednak zjawisko to jest bardzo poważnym stanem psychicznym i zwykle towarzyszy wielu zaburzeniom. Poczucie derealizacji często występuje z innymi zjawiskami, takimi jak natłok myśli, zmęczenie, poczucie braku sensu istnienia, a także niechęć do funkcjonowania w świecie rzeczywistym.

Światowy Dzień Zdrowia Psychicznego – dowiedz się więcej.

Radzenie sobie z derealizacją

Czy derealizacja mija? Derealizacja występująca bardzo rzadko nie jest poważnym problemem, jednak ta nawracająca lub chroniczna powinna zachęcić do szybkiej wizyty u odpowiedniego specjalisty.

Właściwie nie da się poradzić sobie samodzielnie z derealizacją czy też zespołem depersonalizacji-derealizacji. Zwykle najlepszym rozwiązaniem jest wizyta u lekarza psychiatry lub psychoterapeuty. Dobrze jednak pamiętać o tym, że tylko psychiatra może przepisać odpowiednie leki, np. przeciwlękowe lub antydepresyjne. W niektórych przypadkach derealizacja i depersonalizacja mogą ustąpić same, jednak dotyczy to takich sytuacji jak używanie leków psychoaktywnych, stan po hipnozie czy stany padaczkowe.

Leczenie derealizacji

Jeśli cierpisz na derealizację lub też zaburzenia takie jak schizofrenia, depresja, stany lękowe czy PTSD, skorzystaj z pomocy lekarz psychiatry, psychologa lub psychoterapeuty. Często psychoterapeuta wykorzystuje różne kwestionariusze i przeprowadza testy psychologiczne, a na tej podstawie dokonuje diagnozy i jest w stanie ocenić możliwości leczenia. Inteligencja emocjonalna i empatia, którymi cechują się specjaliści, są bardzo pomocne w trakcie leczenia derealizacji oraz innych zaburzeń.