Czym jest hipochondria i jak ją leczyć?

15.05.2024

Hipochondria to zaburzenie lękowe, dla którego charakterystyczne jest przekonanie o istnieniu choroby somatycznej. Przyczynę tego schorzenia stanowi nadmierny lęk o własne zdrowie, a także bardzo silna koncentracja na różnych dolegliwościach, które w rzeczywistości nie są symptomem żadnej choroby. Dowiedz się więcej na temat objawów, przyczyn, samopomocy i leczenia hipochondrii.

Hipochondria.jpeg

Spis treści

Co to jest hipochondria?
Jak się objawia hipochondria?
Jakie są przyczyny hipochondrii?
Leczenie hipochondrii

Co to jest hipochondria?

Hipochondria definiowana jest jako zaburzenie lękowe związane ze stanem zdrowia. Cechuje się przede wszystkim wysokim poziomem lęku o stan własnego zdrowia, a także wyszukiwaniem różnych objawów i chorób oraz podejmowaniem prób diagnozy i leczenia.

Należy jednak zaznaczyć, że osoba cierpiąca na hipochondrię nie udaje, tylko rzeczywiście uważa, że cierpi na różnego rodzaju schorzenia. Jej działania nie są podyktowane chęcią wzbudzenia współczucia lub uzyskaniem zwolnienia lekarskiego, tylko bardzo wysokim poziomem lęku o własne zdrowie. Podobnie jak zaburzenia psychosomatyczne, również hipochondria może w znacznym stopniu negatywnie wpływać na codzienne funkcjonowanie, emocje oraz życie zawodowe i społeczne.

Jak się objawia hipochondria?

Osoby cierpiące na hipochondrię często są obsesyjnie zaabsorbowane myślami o potencjalnych chorobach. Nawet bardzo proste i nieskomplikowane dolegliwości mogą wywołać u nich panikę i lęk, prowadząc do nadmiernej analizy swojego stanu zdrowia. Hipochondrycy często skupiają się na obserwacji swojego ciała w poszukiwaniu jakichkolwiek oznak choroby. Co ciekawe, to internet stanowi dla osób cierpiących na hipochondrię narzędzie do ciągłego zgłębiania wiedzy medycznej. Zazwyczaj jednak tylko wzmacnia ich lęki. Czasami pojawia się również atak nerwicy lub depresja.

Skonsultuj swoje problemy z psychologiem

Dodatkowo hipochondrycy mają tendencję do częstych wizyt u różnych specjalistów medycznych, mimo braku konkretnych objawów chorobowych. Wizyty te są zazwyczaj wynikiem niepokoju i pragnienia upewnienia się co do swojego stanu zdrowia. Ponadto nadmierna koncentracja na własnym zdrowiu prowadzi często do nadużywania środków farmakologicznych lub zbyt częstego korzystania z usług medycznych. Wszystko to może wiązać się z bardzo dużymi kosztami wizyt lekarskich, badań i leków. Urojenia hipochondryczne mogą być także objawem depresji psychotycznej, którą należy leczyć u specjalisty.

Jakie są przyczyny hipochondrii?

Zwykle do najważniejszych przyczyn hipochondrii można zakwalifikować traumy, przeszłe choroby, negatywne doświadczenia, nieprawidłową diagnozę lekarską, podwyższony poziom lęku, neurotyzm, ekstremalny stres, depresję, a także poważne choroby w rodzinie. Bardzo trudno jednak wskazać jedną konkretną przyczynę hipochondrii, która wywołuje to zaburzenie u większości pacjentów.

Leczenie hipochondrii

Proces leczenia hipochondrii najlepiej rozpocząć od uświadomienia sobie zaburzenia. Właśnie dlatego pierwszym krokiem do diagnozy są różnego rodzaju testy fizykalne i badania przeprowadzane przez lekarza internistę lub innych specjalistów. Ich celem jest udowodnienie, że dana osoba nie cierpi na konkretne choroby.

Kolejny krok to udanie się do psychologa lub psychiatry. Szczególnie polecana jest psychoterapia indywidualna, prowadzona np. w nurcie poznawczo-behawioralnym. W niektórych przypadkach proponowane są dodatkowo leki antydepresyjne lub przeciwlękowe oraz regularne wizyty u psychiatry. Cały proces leczenia wymaga zwykle sporo czasu, a także wsparcia ze strony bliskich. Niestety ten ostatni aspekt może być o tyle trudny, że codzienne życie z hipochondrykiem jest niezwykle ciężkie i wymaga sporej cierpliwości. Ważne jest wyznaczenie pewnych granic hipochondrykowi, zachęcenie go do regularnych wizyt u specjalistów, a także wspieranie go w sposób emocjonalny.

Zobacz także: Kiedy warto się wybrać do psychoterapeuty?

Źródła
  1. M. Duplaga, M. Kobryn, Cyberchondria i lęk o zdrowie w dobie dezinformacji, w: Dezinformacja – Inspiracja – Społeczeństwo. Social CyberSecurity, Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku 2022.
  2. J. Kocjan, Hipochondria (lęk o zdrowie): obecna konceptualizacja, klasyfikacja oraz podobieństwo do zaburzeń lękowych, „Journal of Education, Health and Sport” 2015, nr 5.
  3. B. Stec-Szczęsna, M. Żebrowski, Zastosowanie terapii poznawczo-behawioralnej w leczeniu lęku o zdrowie, „Psychiatria” 2016, nr 13.

Zobacz także

Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?
Psychologia

Czym jest trauma pokoleniowa? Jaki jest jej wpływ na zachowanie i podejmowanie decyzji?

„Trauma pokoleniowa” to określenie odnoszące się do pewnych doświadczeń lub przekonań przekazywanych z jednej generacji na drugą, wiążących się z negatywnymi konsekwencjami. W psychologii pojęcie to nazywane jest również traumą transgeneracyjną i ma związek z długotrwałym procesem, a nie z jednorazowymi sytuacjami. Czym dokładnie charakteryzuje się trauma pokoleniowa i jak wpływa na kolejne generacje? Dowiedz się więcej na ten temat.

DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?
Psychologia

DDA a związek – jak przeszłość dorosłych dzieci alkoholików wpływa na relacje?

Dorosłe dzieci alkoholików, w skrócie DDA, to osoby, które w swoim życiu mogą napotkać wiele różnego rodzaju trudności i problemów, skorelowanych z dzieciństwem oraz z doświadczeniami ze środowiska, w którym wyrastały. Jednym z poważnych problemów jest sposób nawiązywania głębszych relacji, w tym również związków romantycznych oraz przyjaźni. Dowiedz się więcej o tym, jak wygląda budowanie związku z osobami DDA.

Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?
Psychologia

Czym jest epizod maniakalny? Jakie są jego objawy i przyczyny?

Choć mogłoby się wydawać, że depresja i epizod maniakalny nie mają ze sobą nic wspólnego, to jednak oba te przypadki należą do zaburzeń nastroju. Tak jak epizod depresyjny, epizod maniakalny jest pewnego rodzaju stanem psychologicznym i fizjologicznym, w którym znajduje się pacjent. Co więcej, w większości przypadków występują łącznie – przeplatają się, głównie w ramach choroby afektywnej dwubiegunowej (ChAD), której rozpowszechnienie w skali światowej wynosi 2–5% i występuje zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn. Przebieg ChAD charakteryzujący się wyłącznie nawrotami manii jest niezwykle rzadki. Większość pacjentów w całościowym przebiegu choroby, niezależnie od jej podtypu, doświadcza więcej epizodów depresyjnych.