Czy niemowlę może mieć autyzm? Objawy autyzmu u niemowlaka

Czym jest autyzm?

Zaburzenia ze spektrum autyzmu to wiele różnego rodzaju problemów, w których skład wchodzą różnorodne objawy, od tych utrudniających życie w niewielkim stopniu aż po głębsze trudności psychiczne. Sam termin „autyzm” pojawił się po raz pierwszy w 1911 roku i odnosił się do osób mających przede wszystkim trudności komunikacyjne oraz problemy z nawiązywaniem relacji z innymi. Dodatkowo występuje również deficyt kompetencji społecznych, a czasami również motorycznych. Jednocześnie należy zaznaczyć, że autyzm nie jest chorobą, tylko zaburzeniem dotykającym pewną część populacji (statystyki wskazują na 1–2% społeczeństwa, jednak mogą być one zaniżone).

Czy można zdiagnozować autyzm u niemowląt?

Autyzm może objawiać się już w wieku niemowlęcym, jednak pojawiają się pewne problemy odnoszące się do diagnostyki różnicowej. Trudności w diagnozowaniu autyzmu u niemowląt wynikają z faktu, że większość typowych symptomów pojawia się w okresie, kiedy dziecko zaczyna nabywać umiejętności społeczne, językowe i motoryczne, co przypada na wiek od około 18 miesiąca życia. Mimo to niektóre zachowania wzbudzają podejrzenie już wcześniej, a ich zauważenie może prowadzić do skierowania dziecka na wstępną diagnozę.

Przeczytaj również: Pakiet diagnoza w kierunku zaburzeń ze spektrum autyzmu dzieci – ADOS-2

Jakie są objawy autyzmu u niemowląt?

Istnieją pewne szczególne symptomy, które mogą wskazywać na to, że niemowlę ma autyzm lub też zaburzenie to dopiero się u niego rozwija. Szczególne znaczenie ma w tym wypadku dokładna obserwacja malucha przez rodziców lub opiekunów. Jednym z objawów jest brak reakcji na bodźce. Już od pierwszych miesięcy życia większość niemowląt zaczyna reagować na twarze, uśmiech oraz głos opiekuna. Niemowlę z potencjalnym ryzykiem autyzmu może unikać kontaktu wzrokowego, nie uśmiechać się do osób, które się nim opiekują i wykazywać brak zainteresowania otaczającymi go ludźmi. Brak tej naturalnej interakcji może być pierwszym sygnałem alarmowym. Dodatkowe znaczenie ma brak reakcji na własne imię. U niemowląt około 6–9 miesiąca życia rozwija się reakcja na własne imię. Jeśli dziecko nie reaguje, nie odwraca głowy, gdy słyszy swoje imię, może to wskazywać, że ma trudności z rozpoznawaniem społecznym lub że występują inne trudności sensoryczne, które mogą być związane z autyzmem.

Dodatkowo niemowlęta w spektrum autyzmu często wykazują nadwrażliwość lub niewrażliwość na bodźce sensoryczne. Mogą być nadmiernie wrażliwe na hałas, dotyk czy światło lub przeciwnie – wykazują obojętność na bodźce, które dla innych byłyby uciążliwe. Zdarza się również, że u dziecka z autyzmem nie rozwija się odpowiednia forma przywiązania, tj. bezpieczna. Należy jednak wyraźnie zaznaczyć, że ten problem może wynikać z zupełnie innych przyczyn.

Wczesna diagnoza autyzmu ma znaczenie

Uznaje się, że wczesna diagnoza autyzmu jest istotna ze względu na dalszy rozwój dziecka i jego funkcjonowanie w świecie społecznym, w tym na komunikację z otoczeniem. Rodzice, którzy zauważają u swojego dziecka niepokojące objawy, powinni w pierwszej kolejności zgłosić się do pediatry lub psychologa dziecięcego. Specjalista może skierować dziecko na dalsze badania, na przykład do neurologa dziecięcego, a także zlecić konsultacje z osobami zajmującymi się wczesnym wspomaganiem rozwoju, takimi jak terapeuta integracji sensorycznej lub logopeda.

Wczesna diagnoza umożliwia także rodzicom uzyskanie odpowiednich informacji i wsparcia, co jest szczególnie ważne dla lepszego radzenia sobie z wyzwaniami, które mogą pojawić się w przyszłości.

Przeczytaj także: Autyzm wysokofunkcjonujący i autyzm niskofunkcjonujący – charakterystyka i różnice