Czym jest FOMO? Rozpoznanie i leczenie

FOMO – co to znaczy?

FOMO to skrót pochodzący od angielskich słów Fear of Missing Out, co na język polski można przetłumaczyć jako „lęk przed wypadnięciem z obiegu” czy też „strach przed utratą ważnych informacji”. Osoby mające symptomy FOMO mogą odczuwać wyraźną potrzebę ciągłego monitorowania wydarzeń, sprawdzania, co dzieje się w mediach społecznościowych i nadgorliwego obserwowania wiadomości ze świata. FOMO może odnosić się również do ludzi, którzy chcą być pewni, że nie ominęło ich coś ważnego w pracy lub prowadzonej przez nich firmie. Właśnie dlatego te grupy osób nie wyłączają swoich telefonów, sprawdzają nieustannie informacje w aplikacjach, poczcie mailowej lub innych ważnych dla nich miejscach w sieci.

Naukowcy przyglądają się ze szczególnym niepokojem najmłodszym użytkownikom internetu, zwłaszcza że to właśnie grupy dzieci i nastolatków w znacznym stopniu dotyczy FOMO. Wpływ internetu na rozwój dzieci jest postrzegany dualistycznie. Z jednej strony sieć pomaga w edukacji i zdobyciu wielu informacji, a z drugiej wiąże się z możliwością wystąpienia uzależnienia.

FOMO – objawy

Do najważniejszych objawów FOMO można zakwalifikować:

• wysoki poziom zaangażowania w media społecznościowe (zarówno przeglądanie informacji, jak i tworzenie własnych filmów i zdjęć);
• niski lub średni poziom samooceny;
• strach przed brakiem dostępu do smartfona;
• częste zerkanie na telefon i sprawdzanie, czy nie ma nowych powiadomień;
• dzielenie się z innymi użytkownikami internetu wieloma informacjami;
• ciągłe odświeżanie aplikacji, w tym platform społecznościowych;
• halucynacje dźwiękowe (osoba słyszy swój telefon, mimo że ten wcale nie dzwoni);
• chęć dodania relacji z danego wydarzenia bardzo szybko (dotyczy to zarówno wizyt w restauracjach, jak i wypadków).

Zwykle ważnym symptomem FOMO jest zasypianie z telefonem i/lub przeglądanie aplikacji i newsów od razu po przebudzeniu.

Jak rozpoznać FOMO?

FOMO można rozpoznać na podstawie wyżej wymienionych symptomów związanych z koniecznością bycia „na czasie” i wystąpienia uczucia lęku w momencie oderwania jednostki od świata wirtualnego. Podobnie jak w przypadku uzależnień behawioralnych pojawia się trudność z samodzielnym rozpoznaniem problemu i przyznaniem się przed sobą do jego istnienia. W wielu przypadkach to rodzice lub znajomi zauważają problemy u danej osoby.

Konsekwencją FOMO może być trudność w koncentracji i skupieniu się na innych czynnościach, a także zaniedbywanie obowiązków czy relacji z rodziną i przyjaciółmi. Dzieci i nastolatkowie miewają problemy z nauką oraz zdobywaniem potrzebnych kompetencji. Dorośli również mogą przejawiać trudności związane z procesami poznawczymi np. w miejscu zatrudnienia.

Jak radzić sobie z FOMO?

Osoby doświadczające FOMO mają problemy z oderwaniem się od świata wirtualnego. Poznaj kilka wskazówek, które mogą w tym pomóc:

1. Na początku warto ustalić sobie przynajmniej kilkadziesiąt minut, a następnie kilka godzin, bez telefonu w ręce.
2. Kolejnym krokiem jest dbanie o relacje w świecie rzeczywistym, a więc np. kontakty z rodzicami, przyjaciółmi ze szkoły lub pracy. Dobre relacje z innymi sprawiają, że można znacznie lepiej radzić sobie z codziennymi problemami, a także zmniejszyć lęk przed wypadnięciem z obiegu informacyjnego.
3. Konieczne jest również znalezienie różnych czynności, które sprawiają przyjemność danej osobie. Może być to czytanie książek, spacerowanie, lepienie z gliny czy też taniec. Zamiast kompulsywnego przeglądania stron i mediów społecznościowych, można zacząć pisać odręcznie pamiętnik lub notatnik ze swoimi myślami.
4. Zalecany jest także cyfrowy detoks, a więc rezygnacja z mediów społecznościowych i internetu na kilka dni. Czasami takie rozwiązanie warto wprowadzić w życie, jednak należy uważać, aby nie spowodowało szkód w życiu prywatnym lub zawodowym. W niektórych przypadkach lepiej ustalić ścisłe godziny korzystania z urządzeń mobilnych zamiast całkowitej rezygnacji z nowych technologii.

Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich nie potraficie poradzić sobie samodzielnie z syndromem FOMO, warto rozważyć podjęcie psychoterapii. W tym przypadku może sprawdzić się model poznawczo-behawioralny, przeznaczony dla pacjentów z lękami, fobiami, depresją czy uzależnieniami. Taka forma terapii może przynieść pozytywne efekty już po kilku lub kilkunastu tygodniach.