Prostata, zwana również gruczołem krokowym lub sterczowym, to ważna część układu moczowo-płciowego każdego mężczyzny. Odpowiada za produkcję płynu nasiennego, który odżywia plemniki i ułatwia prokreację. Jedną z najczęściej wykorzystywanych metod w diagnostyce wspomnianego narządu jest ultrasonografia. Sprawdź, na czym dokładnie polega to badanie i kiedy warto je wykonać.
Czym jest USG prostaty?
USG prostaty to badanie obrazowe. Pozwala ocenić stan gruczołu krokowego, określić jego wielkość, a także wykryć nieprawidłowości występujące w obrębie narządu oraz układu moczowo-płciowego. Do jego wykonania wykorzystuje się specjalistyczny aparat, zwany ultrasonografem. Urządzenie działa na podstawie fal ultradźwiękowych. Emituje je i odbiera, a następnie przekształca w obraz, który lekarz diagnosta może swobodnie zinterpretować.
Kiedy warto wykonać USG prostaty i jąder?
Lekarz zleca badanie USG prostaty po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu z Pacjentem. Zazwyczaj wykonuje się je u mężczyzn, którzy mają problemy z oddaniem moczu (mikcją). Czują parcie na pęcherz (zarówno za dnia, jak i w nocy), ale nie mogą go do końca opróżnić. Wskazaniem do wykonania USG prostaty są również nieprawidłowe wyniki pomiarów PSA całkowitego we krwi, a także nowotwory stercza występujące w najbliższej rodzinie.
USG gruczołu krokowego bardzo często łączy się z ultrasonografią jąder. Wykonuje się ją w przypadku wykrycia niecodziennych zmian w obrębie wspomnianych narządów rozrodczych. Ważnym sygnałem alarmowym, który wskazuje, że w organizmie dzieje się coś niedobrego, są wszelkiego rodzaju obrzęki, guzki czy zgrubienia pojawiające się w okolicy męskich gonad. Zaniepokoić powinna również zmiana wielkości jąder.
USG prostaty – jak wygląda to badanie?
Przebieg ultrasonografii stercza zależy w dużej mierze od tego, w jaki sposób badanie zostanie przeprowadzone. USG prostaty przez powłoki brzuszne pozwala ocenić nie tylko stan gruczołu krokowego. Lekarz, przesuwając głowicę ultrasonografu po skórze podbrzusza, może obejrzeć również inne narządy wchodzące w skład męskiego układu moczowo-płciowego, na przykład drogi moczowe i pęcherz moczowy. Ta forma ultrasonografii jest wykonywana w pozycji na wznak. Pacjent leży na plecach i odsłania okolice brzucha. Diagnosta nakłada na nią specjalny żel, który ułatwia przewodzenie fal ultradźwiękowych, i przystępuje do realizacji badania.
Natomiast podczas USG prostaty przez odbyt pacjent leży zwykle na lewym boku z nogami ugiętymi w kolanach. Dzięki przyjęciu takiej pozycji lekarz może łatwiej wsunąć głowicę ultrasonografu do końcowego otworu przewodu pokarmowego. Najpierw jednak nakłada na wspomnianą część aparatu prezerwatywę i smaruje ją żelem. USG prostaty transrektalne pozwala na dokładniejszą ocenę samego stercza. Dlatego często wykorzystuje się je w diagnostyce raka prostaty.
Przygotowanie do USG prostaty – co trzeba zrobić przed badaniem?
Badanie USG stercza to bezpieczna, stosunkowo prosta i niezbyt inwazyjna procedura. Niemniej jednak trzeba się do niej odpowiednio przygotować. Sposób postępowania zależy w dużej mierze od formy ultrasonografii. Jeśli lekarz ocenia stan gruczołu krokowego przez powłoki brzuszne, Pacjent musi mieć wypełniony pęcherz. Dlatego powinien wypić około półtora litra niegazowanej wody na 90 minut przed planowanym terminem badania i powstrzymać się od oddania moczu (mikcji).
Ultrasonografia transrektalna, wykorzystywana w diagnostyce raka prostaty, jest obostrzona nieco większymi wymogami. Należy przejść na lekkostrawną dietę i zrezygnować ze spożywania roślin strączkowych, surowych owoców i warzyw, ciemnego pieczywa oraz napojów gazowanych na co najmniej 24 godziny przed planowanym badaniem. Prezentowany zabieg diagnostyczny najlepiej wykonywać, gdy pacjent jest na czczo. Ostatni odcinek przewodu pokarmowego musi być dokładnie opróżniony.
Jakie choroby wykrywa USG prostaty?
Ultrasonografia gruczołu krokowego to podstawowe badanie na raka prostaty. Pozwala wykryć zmiany nowotworowe obecne w obrębie narządu na początkowym etapie rozwoju. Dlatego tak ważne jest, by nie bagatelizować żadnych niepokojących sygnałów ze strony organizmu, na przykład zaburzeń erekcji czy trudności w oddawaniu moczu przy jednoczesnym silnym parciu na pęcherz.
USG prostaty wykonuje się również w sytuacji, gdy istnieje podejrzenie stanów zapalnych lub łagodnego przerostu gruczołu krokowego. Badanie nierzadko pozwala również na wykrycie ewentualnych nieprawidłowości w męskich drogach moczowych.