USG Doppler pozwala ocenić stan naczyń krwionośnych. Jedną z częściej badanych okolic są kończyny dolne. Poznaj wskazania do wykonania tego badania. Dowiedz się, jak przebiega USG Doppler kończyn dolnych oraz jakie choroby ono wykrywa.
Czym jest USG Doppler żył kończyn dolnych?
Badanie USG Doppler przeprowadza się w celu oceny kondycji naczyń krwionośnych i przepływu krwi w żyłach, zarówno tych powierzchniowych, jak i głębokich. Tak jak w innych badaniach USG, wykorzystuje się tu zmiany częstotliwości fal ultradźwiękowych do zobrazowania danej części ciała. To dźwięki o tak wysokiej częstotliwości, że są niesłyszalne dla twojego ucha. Głowica ultrasonografu emituje ultradźwięki o właściwie określonych parametrach. Po odbiciu się fal ultradźwiękowych od znajdujących się w naczyniach krwionośnych składników krwi (tzw. efekt Dopplera) zbiera je i przetwarza na obraz, który staje się widoczny na ekranie monitora.
Lekarz kieruje na badanie Dopplera nóg, jeśli chce ocenić m.in. położenie, średnicę oraz przebieg naczyń krwionośnych. Podczas tego badania możliwe jest też sprawdzenie grubości ich ścian i przepływu przez nie krwi. Badanie Doppler naczyń kończyn dolnych jest w stanie ocenić prędkość i kierunek przepływu krwi, wskazać miejsca, w których przepływ zwalnia lub krew wręcz zawraca. Może wykryć bardzo niewielkie zmiany (rzędu 0,1 mm). Należy zaznaczyć, że USG Doppler kończyn dolnych to badanie w pełni bezpieczne i nieinwazyjne, a przy tym bardzo dokładne.
Kiedy wykonać USG Doppler żył kończyn dolnych?
Istnieje szereg wskazań do wykonania Dopplera kończyn dolnych. Objawy, które skłaniają do tego badania, to zwłaszcza:
- wzrost ciepłoty kończyny;
- niewyjaśnionego pochodzenia tkliwość, ból, obrzęk, zaczerwienienie nóg;
- bolesne skurcze łydek;
- uczucie ciężkości nóg;
- zaburzenia czucia (tzw. parestezje) – mrowienie lub drętwienie nóg bądź ich fragmentów;
- zmiany skórne w rodzaju przebarwień i zasinień;
- nagła zmiana obwodu jednej lub obu kończyn dolnych;
- owrzodzenia skóry podudzi;
- żylaki, „pajączki” na nogach;
- zaburzone gojenie się ran na nogach.
USG Doppler nóg wykorzystywane jest jako procedura kwalifikująca do zabiegów chirurgii naczyniowej oraz wykonywana, gdy planowane są zabiegi związane z unieruchomieniem, zwłaszcza ortopedyczne. Badanie przeprowadzane jest kontrolnie w celu monitorowania przebiegu i efektów leczenia chorób układu krążenia. Ponadto zleca się je po poważnych urazach kończyn dolnych, gdy istnieje ryzyko uszkodzenia naczyń krwionośnych w ich obrębie. Czasami istnieją wskazania, aby USG Doppler kończyn dolnych zostało zlecone profilaktycznie kobietom w ciąży, ponieważ w wyniku zachodzących wówczas zmian hormonalnych przyszłe mamy są bardziej narażone na problemy żylne.
Przebieg badania USG Doppler żył kończyn dolnych
USG Doppler naczyń kończyn dolnych przeprowadza się w pozycji siedzącej, leżącej lub stojącej, w zależności do poleceń lekarza przeprowadzającego badanie. Zanim specjalista przystąpi do badania, zostaniesz poproszony o odsłonięcie jednej lub obu nóg. Następnie nałoży ci na skórę niewielką ilość specjalnego żelu. Jego zadaniem jest poprawa przewodnictwa ultradźwięków. Oprócz tego zapewnia lepszy poślizg głowicy USG po ciele (ją również smaruje się tym preparatem).
Lekarz wodzi głowicą USG po kończynach dolnych. W tym czasie na ekranie ultrasonografu widoczny jest obraz naczyń i płynącej nimi krwi. Możesz usłyszeć wówczas szum – to dźwięk krwi krążącej w naczyniach krwionośnych. USG Doppler żył kończyn dolnych trwa z reguły od kilku do kilkunastu minut. Po zakończonym badaniu lekarz wręczy ci jednorazowy ręcznik do wytarcia pozostałości żelu z ciała. Wynik badania z reguły zostaje przekazany od razu po jego wykonaniu. Na tej podstawie specjalista może zalecić korzystne dla układu krążenia zmiany w stylu życia, podjąć decyzję o wdrożeniu farmakoterapii bądź mniej lub bardziej inwazyjnym leczeniu metodami chirurgii naczyniowej.
Jak przygotować się do badania USG Doppler żył kończyn dolnych?
Do USG Doppler nóg nie jest potrzebne specjalne przygotowanie. Możesz zgłosić się na nie o dowolnej porze, nie musisz być na czczo. W dniu badania weź przyjmowane na stałe leki. Zadbaj też o wygodny ubiór – dla komfortu polecamy założyć strój łatwy do zdjęcia lub odsłonięcia nóg do badania. Jeśli masz dokumentację medyczną związaną z wcześniejszym badaniem USG Doppler kończyn dolnych albo inną dotyczącą badanego schorzenia, zabierz ją ze sobą. Natychmiast po zakończeniu badania możesz powrócić do codziennych czynności.
Jakie choroby wykrywa USG Doppler żył kończyn dolnych?
USG Doppler kończyn dolnych pozwala na rozpoznanie wielu chorób. Jednymi z częściej diagnozowanych dzięki temu badaniu są:
- malformacje naczyniowe – wrodzone wady w budowie naczyń krwionośnych;
- niewydolność żylna kończyn dolnych – proces chorobowy charakteryzujący się występowaniem objawów wskazujących na zastój w krążeniu żylnym nóg; jest zazwyczaj następstwem nieleczonych lub źle leczonych żylaków;
- żylne zespoły uciskowe – do najczęstszych z nich należy zespół May-Thurnera; kończyna ulega wówczas niedokrwieniu, bo na żyły jest wywierany nacisk przez sąsiednie struktury;
- niedomykanie się zastawek – zaburzenia w pracy mechanizmów wspomagających przepływ krwi do serca;
- zakrzepica żył głębokich prowadzącą do zespołu pozakrzepowego;
- choroba Bürgera – zakrzepowo-zrostowe zapalenie naczyń, które dotyka najczęściej młodych mężczyzn palących papierosy;
- choroba zatorowo-zakrzepowa – podstępna, bo długo rozwijająca się w ukryciu choroba, w której przebiegu w żyłach powstają skrzepliny, co grozi ich zwężeniem lub całkowitą niedrożnością.
Dowiedz się więcej o tym, jak leczyć żylaki. Przeczytaj na temat jednej z głównych metod leczenia tej przypadłości, jaką jest skleroterapia.