RTG nadgarstka

Czym jest RTG nadgarstka?

RTG nadgarstka – popularnie zwane również prześwietleniem – to całkowicie bezbolesne i bezinwazyjne badanie, które bazuje na działaniu promieniowania X. Istnienie promieni rentgenowskich zostało potwierdzone już pod koniec XIX wieku przez niemieckiego fizyka Wilhelma Roentgena, który otrzymał za swoje odkrycia naukową nagrodę Nobla. Technologia ta cały czas wykorzystywana jest w medycynie jako jedna z najpopularniejszych metod diagnostyki obrazowej, po którą sięgają lekarze różnych specjalizacji, w tym także ortopedzi i reumatolodzy, poszukujący przyczyn bólu dłoni  lub chcący potwierdzić albo wykluczyć istnienie zmian zwyrodnieniowych.

RTG nadgarstka polega na naświetlaniu ręki promieniami X, które są generowane przez specjalną lampę. Wystarczy ułamek sekundy, aby przeniknęły one przez tę część ciała i padły na specjalny rodzaj błony fotograficznej, wrażliwej na promieniowanie X i wykonanej z wyspecjalizowanych materiałów (m.in. mikrokryształków halogenku srebra). Zdjęcie wykonywane jest najczęściej w dwóch płaszczyznach: przednio-tylnej oraz bocznej. Dzięki coraz nowocześniejszym technologiom obraz dłoni może być od razu przesłany w formie cyfrowej do radiologa, który zajmuje się opisywaniem zdjęć RTG, a Pacjent otrzymuje je na płycie CD. 

Wskazania do wykonania RTG nadgarstka

Wykonanie RTG nadgarstka najczęściej zlecają reumatolog lub ortopeda. Skierowanie na to badanie z pewnością otrzymają osoby, które:

• skarżą się na bóle dłoni;
• mają osłabioną zdolność chwytania;
• zauważyły u siebie wyraźne zniekształcenie lub guzek okolicy nadgarstka;
• mają obrzęknięty nadgarstek;
• nie mogą swobodnie poruszać dłonią;
• doznały w ostatnim czasie urazu ręki – złamań lub zwichnięć.

Kontrolne RTG nadgarstka wykonuje się także osobom po zdjęciu gipsu, aby sprawdzić, czy kości prawidłowo się zrosły. Wskazaniem do badania jest również podejrzenie zmian zwyrodnieniowych. U dzieci zaleca się to badanie, gdy zachodzi podejrzenie zaburzeń wzrostu – zdjęcie rentgenowskie pozwala ocenić wiek kostny i stwierdzić, czy rozwój układu kostnego dziecka rzeczywiście jest opóźniony w porównaniu do jego rówieśników.

Badanie najczęściej odbywa się w warunkach ambulatoryjnych. W przypadku groźnych urazów wykonuje się je także podczas pobytu Pacjenta w szpitalu, aby ocenić rozmiar odniesionych obrażeń.

Względnym przeciwwskazaniem do badania jest ciąża, ponieważ promieniowanie X może poważnie zaburzyć rozwój płodu. Nawet najnowocześniejszy sprzęt do badań radiologicznych może mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka.

Przebieg RTG nadgarstka

RTG nadgarstka to całkowicie bezbolesne i bezinwazyjne badanie, które trwa zaledwie parę minut. Na początku Pacjent musi podpisać zgodę na jego wykonanie, a kobiety w wieku rozrodczym wypełniają dodatkową deklarację dotyczącą ciąży. Następnie Pacjent wchodzi do specjalnego gabinetu, w którym znajduje się aparatura RTG, i ustawia się według wskazówek osoby przeprowadzającej badanie. Przed wykonaniem badania nie trzeba pozbywać się żadnych części garderoby, należy jedynie zdjąć zegarek, biżuterię i wszelkie metalowe elementy.

Pacjent musi odpowiednio ustawić rękę do badania. Jeśli lekarz zlecił wykonanie zdjęcia określonej kości, konieczne będzie – oprócz projekcji bocznej i przednio-tylnej – wykonanie zdjęć skośnych z nadgarstkiem uniesionym pod kątem 30°, 40° lub 60°. Badanie zazwyczaj obejmuje także śródręcze oraz odcinki kości promieniowej i łokciowej. Osoba wykonująca badanie instruuje Pacjenta na temat pozycji ręki, jaką powinien on przyjąć w danym momencie badania.

Jak przygotować się do RTG nadgarstka?

Wykonanie RTG nadgarstka nie wymaga specjalnego przygotowania. Ponieważ badanie nie dotyczy przewodu pokarmowego, Pacjent nie musi stawiać się na nie na czczo.

Na prześwietlenie nadgarstka należy przynieść ze sobą:

• dokument tożsamości;
• aktualne skierowanie od lekarza;
• książeczkę zdrowia dziecka w przypadku osób niepełnoletnich.

Jakie choroby wykrywa RTG nadgarstka?

RTG nadgarstka pozwala lekarzowi ocenić umiejscowienie i charakter zmian zwyrodnieniowych, a także stwierdzić, czy w danym miejscu doszło do złamania kości i jaka jest skala urazu. W przypadku RTG kontrolnego można stwierdzić, czy kość prawidłowo się zrosła. W razie podejrzenia innych stanów chorobowych lekarz może zlecić dodatkowe badanie USG nadgarstka, podczas którego diagnozuje się m.in.: zespół cieśni kanału nadgarstka, uszkodzenie ścięgien i więzadeł czy chorobę Wartenberga, polegającą na uszkodzeniu nerwu na skutek ucisku nadgarstka.