Wakacje w tropikach to dla wielu osób wymarzony sposób na spędzenie urlopu, jednak podróż do egzotycznych krajów wiąże się z ryzykiem kontaktu z chorobami tropikalnymi, które mogą być groźne dla zdrowia, a niektóre z nich nawet zagrażają życiu. Przed wyjazdem warto poznać najczęstsze tropikalne choroby zakaźne występujące w danym rejonie świata oraz dowiedzieć się, jak się przed nimi chronić, aby podróż nie zakończyła się nieprzyjemnym wspomnieniem. W poniższym artykule poznasz czym są, gdzie występują oraz jak chronić się przed chorobami tropikalnymi.

Spis treści
Tropikalna choroba zakaźna – co to dokładnie oznacza?
Tropikalna choroba zakaźna to każda choroba, która występuje w klimatach tropikalnych i subtropikalnych. W tych rejonach istnieją idealne warunki dla namnażania
się drobnoustrojów – odpowiednia, wysoka temperatura i wilgotność powietrza. Są to głównie zakażenia przenoszone przez owady, takie jak komary, które pełnią rolę wektora transmisji lub poprzez zakażoną wodę z powodu złych warunków sanitarnych i zanieczyszczonych źródeł. Choroby te są wywoływane przez bakterie, wirusy, pasożyty lub grzyby, a ich objawy często są bardzo niepokojące. Większość przypadków chorób tropikalnych dotyczy ludzi podróżujących do krajów znajdujących się w Afryce, Azji, Ameryce Łacińskiej, a także do niektórych regionów Bliskiego Wschodu.
Osoby udające się do takich miejsc powinny odpowiednio przygotować się do wyjazdu poprzez poszukanie informacji na temat chorób endemicznych, czyli takich występujących tylko w danych rejonach świata, przeciwdziałania zakażeniom czy doraźnym leczeniem w razie choroby. Istnieje wiele sprawdzonych stron internetowych poświęconych chorobom tropikalnym, jednak zawsze najpewniejszym źródłem informacji jest lekarz medycyny podróży, który posiada wysokospecjalistyczną wiedzę w tej dziedzinie medycyny.
W przypadku wystąpienia objawów w trakcie lub krótko po powrocie z egzotycznych wakacji takich jak wysoka gorączka, bóle mięśni, dreszcze czy zmiany skórne, niezwłocznie należy skonsultować się z lekarzem pierwszego kontaktu lub specjalistą chorób zakaźnych. Większość zakaźnych chorób tropikalnych jest uleczalna, o ile zostaną one w porę wykryte i leczone.
Zobacz także: Czym jest medycyna podróży? Kiedy z niej korzystać?
Choroby tropikalne – jakie są ich objawy?
Objawy chorób tropikalnych mogą się znacznie różnić w zależności od patogenu, który je wywołuje. Niemniej jednak, dla wielu tropikalnych infekcji istnieją pewne podobne symptomy. Zwykle występuje wysoka gorączka, dreszcze, bóle głowy, bóle mięśni, nudności i wymioty, zmiany skórne, a także ogólne osłabienie organizmu. W niektórych przypadkach objawy mogą przybierać na sile, prowadząc do poważnych powikłań, takich jak uszkodzenie ważnych narządów wewnętrznych, rozwój wstrząsu czy nawet śmierć.
Tropikalne choroby są szczególnie niebezpieczne dla osób z osłabionym układem odpornościowym. Turyści niestosujący odpowiednich środków zapobiegawczych są bardziej narażeni na zakażenie od świadomych podróżników. Z tego powodu, planując podróż do tropikalnych krajów, warto zapoznać się z typowymi objawami tych chorób i wiedzieć, jak reagować w przypadku ich wystąpienia.
Najczęstsze choroby tropikalne
Choroby tropikalne to zróżnicowana grupa infekcji, których przyczyną mogą być bakterie, wirusy lub tropikalne pasożyty. Warto poznać najczęstsze z nich, aby móc podjąć odpowiednie kroki zapobiegawcze i w porę rozpoznać zagrożenie zdrowia. Poniżej przedstawiamy krótki opis najważniejszych chorób egzotycznych.
Malaria
Malaria, potocznie nazywana również zimnicą, to choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Plasmodium, które są przenoszone przez ukąszenia zarażonych komarów. Okres wylęgania się malarii wynosi od 7 do 30 dni. Główne objawy to wysoka gorączka, dreszcze, bóle mięśni, bóle głowy, wymioty i ogólne osłabienie. W cięższych przypadkach może dojść do uszkodzenia wątroby, żółtaczki, a także trwałych uszkodzeń narządów wewnętrznych. Malaria, jeżeli nie jest odpowiednio leczona, może prowadzić do śmierci.
Dla osób udających się do krajów, gdzie występuje malaria, dostępne są środki profilaktyczne w postaci leków, które należy stosować przed, w trakcie i po podróży. Kluczowe jest unikanie ukąszeń komarów np. przy pomocy moskitier i repelentów.
Zobacz także: Cholera – choroba zakaźna niebezpieczna dla podróżujących w tropiki
Dur brzuszny
Dur brzuszny, dawniej nazywany tyfusem, to choroba bakteryjna wywołana przez pałeczki Salmonella enterica, a chorują na nią wyłącznie ludzie. Jest przenoszona przez skażoną wodę i żywność. Główne objawy to gorączka, ból brzucha, nudności, wymioty, ból głowy, a także zmiany skórne w postaci wysypki. Dur brzuszny może prowadzić do poważnych powikłań, takich jak zaburzenia pracy serca, nerek, wątroby lub śledziony.
Zaleca się szczepienia przed wyjazdem do rejonów, gdzie ta choroba występuje, oraz unikanie spożywania wody z niezaufanych źródeł i nieugotowanych pokarmów.
Denga
Denga to choroba wirusowa przenoszona przez komary z rodzaju Aedes. Objawy dengi to silne bóle głowy, bóle stawów, bóle brzucha, powiększenie wątroby oraz ryzyko wystąpienia zaburzeń krzepnięcia pod postacią wybroczyn i podbiegnięć krwawych na skórze. Denga może prowadzić do groźnych powikłań, takich jak wstrząs i zaburzenia neurologiczne, nawet do śpiączki.
Aby zapobiec wystąpieniu dengi, należy unikać ukąszeń komarów, stosując repelenty, nosząc długie ubrania i spać w pomieszczeniach z moskitierami.
Zobacz także: Żółta febra – co warto wiedzieć przed podróżą do Afryki?
Ameboza
Ameboza jest chorobą pasożytniczą wywoływaną przez pierwotniaka pełzaka czerwonki Entamoeba histolytica. Przebiega bezobjawowo w znacznej większości wypadków. W przypadku objawowej choroby obserwuje się krwistą biegunkę o różnym nasileniu, bóle brzucha, wymioty, osłabienie, utratę masy ciała. W ciężkich przypadkach choroba prowadzi do niedrożności jelit, tworzenia się ropni w wątrobie lub innych narządach, takich jak płuca czy mózg.
Amebozie można zapobiegać przez unikanie spożywania nieprzegotowanej wody i nieoczyszczonych owoców oraz warzyw.
Leiszmanioza
Leiszmanioza to tropikalna choroba pasożytnicza wywoływana przez pierwotniaki z rodzaju Leishmania. Choroba rozprzestrzenia się przez ukąszenia komarów, może występować w trzech postaciach: skórnej, skórno-śluzówkowej oraz trzewnej. Objawy zależą od formy choroby i mogą obejmować owrzodzenia skórne, powiększenie wątroby, a także objawy ogólnoustrojowe takie jak gorączka, osłabienie i utrata masy ciała. Leiszmanioza skórna prowadzi do pozostawienia blizn, a postać trzewna do uszkodzenia narządów wewnętrznych.
Prewencja obejmuje stosowanie środków ochrony przed ukąszeniami owadów.
Zobacz także: Filarioza – objawy, leczenie i badania
Tropikalne choroby pasożytnicze – jak się chronić?
Ochrona przed chorobami tropikalnymi wymaga podjęcia kilku kluczowych działań. Przede wszystkim należy przed wyjazdem do egzotycznych krajów skonsultować się z lekarzem specjalistą w zakresie medycyny podróży. Istnieją liczne szczepienia podróżne, które mogą pomóc w ochronie przed wieloma chorobami tropikalnymi, w tym cholerą, durami czy żółtą febrą.
Warto pamiętać o podstawowych zasadach higieny, takich jak unikanie picia wody z nieznanych źródeł, spożywanie tylko dobrze ugotowanej żywności oraz dbanie o czystość rąk. W wielu rejonach tropikalnych występują także komary, które przenoszą groźne choroby, dlatego warto korzystać z repelentów i nosić odpowiednie ubrania.
Zobacz także: Kiedy należy zaszczepić się przed podróżą?
Czy choroby egzotyczne występują w Polsce?
Choroby tropikalne są zwykle przywożone z podróży do krajów tropikalnych i subtropikalnych. W Polsce nie występują naturalnie, ponieważ nasz klimat oraz flora bakteryjna są inne niż w rejonach, gdzie te choroby się wykształcają. Jednak w przypadku powrotu z tropikalnych wakacji należy zachować ostrożność i w razie wystąpienia objawów zgłosić się do lekarza w celu diagnostyki.
Tropikalne choroby – podsumowanie
Choroby tropikalne stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia podróżujących do egzotycznych krajów. Warto przygotować się na wakacje w tropikach, pamiętając o profilaktyce, szczepieniach i ochronie przed ukąszeniami owadów. Wiedza na temat najczęstszych chorób tropikalnych i ich objawów pomoże w szybszym rozpoznaniu zagrożenia i podjęciu odpowiednich działań. W ten sposób możesz cieszyć się bezpiecznymi wakacjami, unikając nieprzyjemnych niespodzianek.