Diagnostyka rentgenowska (RTG) w stomatologii

Obecnie radiografia cyfrowa wyparła tradycyjne zdjęcia rtg wykonywane na kliszy. Cyfrowe aparaty do wykonywania zdjęć wewnątrzustnych, zdjęć pantomograficznych, cefalometrycznych i badań tomograficznych pozwalają uzyskać wynik badania w czasie rzeczywistym na ekranie komputera oraz zmniejszyć ekspozycję na promieniowanie jonizujące, a tym samym pochłoniętą przez pacjenta dawkę promieniowania. W systemach cyfrowych istnieje ponadto możliwość obróbki obrazu – m.in. powiększenie obrazu, opcja pozytyw-negatyw, filtrowanie, dokonywanie pomiarów liniowych czy też gęstości optyczej. W obrazowaniu szczękowo-twarzowym wykorzystuje się przede wszystkim zdjęcia wewnątrzustne, pantomograficzne oraz cefalometryczne.

Ocena radiologiczna w postaci zdjęcia pantomograficznego podczas pierwszej wizyty pacjenta jest podstawą planowania leczenia oraz wykrycia tych zmian chorobowych, które są niedostępne dla oka w badaniu klinicznym. Pantomogram to podstawowe zdjęcie panoramiczne, które obrazuje całe uzębienie pacjenta wraz ze strukturami kostnymi żuchwy, szczęki oraz stawami skroniowo-żuchwowymi.

Zdjęcie cefalometryczne to zdjęcie boczne czaszki wykorzystywane w diagnostyce ortodontycznej.

Stomatologiczna tomografia wolumetryczna, CBCT (cone beam computed tomography), zwana też tomografią stożkową niesie za sobą nowe możliwości obrazowania struktur w technologii 3D. Pozwala na uzyskanie przekrojów analogicznych jak w tomografii komputerowej (CT), przy czym warstwa przekrojów CBCT jest kilkukrotnie mniejsza, co daje jej przewagę jakościową. Podstawowe zastosowania CBCT w diagnostyce to przede wszystkim implantologia, chirurgia stomatologiczna oraz endodoncja.

Kontrola radiologiczna wypełnienia kanałów korzeniowych jest niezwykle istotnym elementem leczenia endodontycznego. Po jego zakończeniu rtg zębów przeleczonych kanałowo należy wykonywać wg zaleceń lekarza, najczęściej wg schematu: po 6 miesiącach, po roku i po dwóch latach od zakończenia leczenia. W praktyce do oceny stanu zębów leczonych endodontycznie zastosowanie mają zdjęcia wewnątrzustne (przylegające, zębowe). Pozwalają one na ocenę szczelności wypełnienia kanału czy obecności/brak zmian zapalnych w tkankach otaczających korzeń zęba (tzw. tkankach okołowierzchołkowych).

Zdjęcia rentgenowskie wewnątrzustne pozwalają także na kontrolę szczelności wypełnień oraz umożliwiają wykrycie próchnicy wtórnej, która rozwija się pod wypełnieniem, które nie wykazuje klinicznych oznak uszkodzenia. Należy przy tym pamiętać, że zmiany próchnicowe są widoczne na zdjęciu rentgenowskim wtedy gdy demineralizacja (uszkodzenie) tkanek wynosi co najmniej 40%.

Wykorzystanie promieniowania jonizującego (zwanego także promieniowaniem RTG) pozwala na zebranie niezbędnych informacji o stanie zdrowia pacjenta, postawienie prawidłowej diagnozy i wdrożenia właściwego leczenia.