Ostry ból gardła to dolegliwość, która potrafi skutecznie uprzykrzyć codzienne funkcjonowanie. Najczęściej powoduje go infekcja i rozwijający się stan zapalny w gardle, jednak zdarza się, że jest symptomem poważniejszej choroby. Warto więc poznać przyczyny tego schorzenia oraz sposoby leczenia, które pozwolą złagodzić dolegliwości bólowe. W artykule opowiemy, co oznacza bardzo silny ból gardła, jakie są najczęstsze przyczyny tego stanu oraz jak sobie z nim radzić.

Spis treści
Ostry ból gardła – co to oznacza?
Ostry ból gardła jest objawem, który pojawia się nagle i jest zwykle wynikiem infekcji wirusowych, bakteryjnych i grzybicznych. Zapadalność na przeziębienia zwiększa się w okresie jesienno-zimowym i zimowo-wiosennym. Ostry ból gardła dotyczy również innych problemów zdrowotnych, takich jak alergie, choroba refluksowa czy urazy gardła. Charakteryzuje się silnym uczuciem bólu, pieczenia lub drapania w obrębie gardła, którym często towarzyszy trudność w przełykaniu czy chrypka. Czasami ból jest na tyle silny, że trudno wykonywać codzienne czynności, takie jak jedzenie, picie czy mówienie.
Ile może trwać mocny ból gardła?
Mocny ból gardła, w zależności od jego przyczyny, może utrzymywać się od kilku godzin do kilku dni. W przypadku infekcji wirusowej ból zwykle mija po 3-7 dniach, jednak gdy jest wynikiem bakteryjnego zapalenia gardła, może trwać dłużej, jeżeli nie podejmie się odpowiedniego leczenia. Gdy ból nie ustępuje lub nasila się i towarzyszą mu inne objawy takie jak gorączka, ból szyi czy problemy z otwieraniem ust to warto skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć poważniejsze schorzenia.
Silny ból gardła – przyczyny
Ostry ból gardła może mieć wiele przyczyn. Do najczęstszych należą infekcje wirusowe i bakteryjne, ale także inne czynniki, takie jak alergie, zanieczyszczenie powietrza, suche powietrze, a nawet nadmierne narażenie na stres. Infekcje wirusowe (takie jak przeziębienie) często powodują ból gardła jako jeden z pierwszych objawów. Za przeziębienie odpowiadają głównie rynowirusy, adenowirusy, koronawirusy, a także wirusy paragrypy i grypy. Z kolei infekcje bakteryjne, takie jak angina paciorkowcowa, wywołana przez paciorkowiec beta-hemolizujący grupy A, charakteryzują się intensywnym bólem, ropnym wysiękiem i nalotem na migdałkach podniebiennych z towarzyszącym powiększeniem węzłów chłonnych i gorączką. Nasilenie chorób przewlekłych, takie jak refluks żołądkowo-przełykowy czy alergie również mogą przyczyniać się do ostrych dolegliwości bólowych w obrębie gardła.
Ostry ból gardła przy przełykaniu
Nasilony ból gardła, który zwiększa się podczas przełykania, może wskazywać na stan zapalny w obrębie gardła, głównie spowodowany infekcjami takimi jak zapalenie gardła i migdałków wywołanymi przez paciorkowce lub mononukleozę. Choroba refluksowa przełyku z powodu podrażnienia przez cofającą się treść pokarmową żołądka powoduje ból i pieczenie przy przełykaniu. Czasami ból może być tak silny, że uniemożliwia spożywanie pokarmów i picie płynów. W przypadku wystąpienia powyższych objawów należy udać się do lekarza w celu ustalenia rozpoznania choroby i rozpoczęcia odpowiedniego leczenia.
Zobacz także: Ból gardła przy przełykaniu – o czym świadczy? Jakie badania zrobić?
Kłujący ból gardła
Kłujący ból gardła jest specyficznym rodzajem dolegliwości, który pojawia się nagle i może być bardzo intensywny. Często jest wynikiem zapalenia migdałków lub obecności ciała obcego w gardle. Ciało obce, takie jak fragment jedzenia, może utknąć w gardle i powodować ból o charakterze kłującym i nasilającym się przy połykaniu. W przypadku podejrzenia utknięcia ciała obcego w gardle z nasilającymi się i nieustępującymi objawami należy pilnie zgłosić się do lekarza.
Silny ból gardła bez gorączki
Bardzo mocny ból gardła, który nie towarzyszy gorączce, może wskazywać na infekcję wirusową, taką jak przeziębienie. Innymi rzadszymi chorobami przebiegającymi bez gorączki są:
- alergie – czynnikiem drażniącym są alergeny z powietrza, takie jak pyłki traw, pleśń, sierść zwierząt,
- refluks żołądkowo jelitowy – kwaśna treść z żołądka jest zarzucana w górę przełyku podrażniając gardło, powodując dyskomfort,
- ciało obce – podczas jedzenia ostre części pokarmu mogą wbić się w okolicy gardła powodując podrażnienie i obrzęk, np. ości ryby,
- duże zanieczyszczenie powietrza – dymem papierosowym lub środkami chemicznymi, jeżeli mamy z nimi styczność np. w pracy, bądź niedostateczna jakość powietrza na dworze.
Silny ból gardła tylko w nocy – o czym może świadczyć?
Ból gardła, który nasila się głównie w nocy, może być wynikiem kilku czynników. Jednym z nich jest niedostateczne nawilżenie gardła w ciągu dnia, szczególnie jeśli nie pijemy wystarczającej ilości płynów. Inne przyczyny to chrapanie lub oddychanie przez usta w trakcie snu, co prowadzi do wysuszania gardła i zwiększenia wrażliwości na ból czy refluks żołądkowo-jelitowy, który może się nasilić podczas leżenia, zwłaszcza jeśli niedawno spożyliśmy posiłek. Spożywanie słonych posiłków na kolację również może sprzyjać nasileniu dolegliwości. Jeśli ból jest przewlekły, warto skonsultować się z lekarzem w celu zdiagnozowania przyczyny.
Ostry ból gardła – co robić?
W przypadku ostrego bólu gardła warto skorzystać z kilku metod łagodzenia objawów. Leki objawowe, takie jak pastylki do ssania, tabletki przeciwbólowe lub preparaty nawilżające gardło mogą przynieść ulgę w bólu. Ponadto pomocne mogą być domowe sposoby, takie jak picie ciepłych naparów, inhalacje z olejkami eterycznymi lub sól fizjologiczna. Takie postępowanie będzie odpowiednia na ostry ból gardła w ciąży.
Warto również unikać drażniących substancji, takich jak dym papierosowy czy alkohol, które mogą zaostrzyć objawy. W przypadku problemu z refluksem żołądkowo-przełykowym należy spożywać ostatni posiłek przynajmniej 2-3 godziny przed snem oraz ustawić górną część ciała wyżej np. podkładając dodatkową poduszkę, co zmniejszy nasilenie dolegliwości.
Jeśli ból gardła nie ustępuje po kilku dniach lub towarzyszą mu niepokojące objawy, takie jak trudności w oddychaniu, obrzęk twarzy, trudności z połykaniem czy wysoka gorączka, należy natychmiast skonsultować się z lekarzem. Może to świadczyć o poważniejszych schorzeniach, wymagających włączenia odpowiedniego leczenia. W przypadku nawracających problemów z gardłem (takich jak częste zapalenia) warto udać się do laryngologa, który pomoże zdiagnozować przyczynę i zaproponować odpowiednie leczenie. W wypadku choroby refluksowej przełyku pomocna będzie wizyta u gastroenterologa.
W przypadku ostrego bólu gardła u dziecka warto skonsultować się z pediatrą, ponieważ w tej grupie częściej dochodzi do anginy wymagającego leczenia antybiotykiem.
Podsumowanie
Ostry ból gardła to objaw, który może wystąpić w wyniku wielu różnych czynników, od infekcji wirusowych i bakteryjnych po problemy związane z alergiami czy nasileniem objawów przewlekłych chorób. Ważne jest, aby obserwować towarzyszące mu objawy, takie jak gorączka, trudności w przełykaniu czy obrzęk migdałków, ponieważ mogą one wskazywać na poważniejsze schorzenia. W przypadku braku poprawy po kilku dniach lub nasilenia objawów należy skonsultować się z lekarzem, aby wykluczyć infekcje bakteryjne i inne poważniejsze problemy zdrowotne.