Krwiomocz – czym jest? Kiedy zgłosić się do lekarza?

Czym jest krwiomocz?

Krwiomocz to obecność zwiększonej liczby czerwonych krwinek (erytrocytów) w moczu. W zależności od ich liczby wyróżnia się dwa rodzaje krwiomoczu:

1. Makrohematuria (krwiomocz makroskopowy) – widoczna gołym okiem krew w moczu, która nadaje mu czerwonawe lub brunatne zabarwienie. Często towarzyszy jej obecność skrzepów krwi.
2. Mikrohematuria (krwiomocz mikroskopowy, krwinkomocz) – ilość krwi w moczu jest tak mała, że wykrywa się ją dopiero podczas badań laboratoryjnych. Wygląd moczu może nie odbiegać od normy.

Każdy przypadek krwiomoczu może wskazywać na poważne zaburzenia i  wymaga dokładnego zbadania.

Jakie mogą być przyczyny krwiomoczu?

Przyczyny pojawienia się krwi w moczu są niezwykle różnorodne i mogą wynikać z wielu schorzeń. Do najczęstszych z nich należą:

• choroby nerek – kłębuszkowe zapalenie nerek; torbiele nerek; odmiedniczkowe zapalenie nerek, nowotwory nerek;
• inne choroby układu moczowego – zapalenie pęcherza moczowego lub cewki moczowej; kamica nerkowa lub moczowodowa; nowotwory pęcherza moczowego lub prostaty; wady wrodzone dróg moczowych; urazy narządów układu moczowego.

Wśród innych przyczyn wymienia się m.in. zaburzenia krzepnięcia krwi (np. hemofilia), choroby autoimmunologiczne (np. toczeń rumieniowaty układowy), zażywanie niektórych leków (np. antybiotyków, leków przeciwzakrzepowych) lub intensywny wysiłek fizyczny.

Sama obecność krwi w moczu nie zawsze musi wiązać się z innymi dolegliwościami. Jednak w wielu przypadkach krwiomocz pojawia się wraz z dodatkowymi objawami, które mogą wskazywać na przyczynę problemu. Mowa o takich symptomach jak:

• ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu;
• częste lub nagłe parcie na pęcherz;
• gorączka;
• ból w okolicy lędźwiowej;
• nudności i wymioty;
• obrzęki.

Obecność tych objawów zazwyczaj wskazuje na choroby układu moczowego lub nerek. Dlatego też ich wystąpienie powinno skłonić do niezwłocznej konsultacji lekarskiej.

W jaki sposób leczy się krwiomocz?

W przypadku stwierdzenia krwiomoczu lekarz przeprowadzi szczegółową diagnostykę w celu ustalenia jego przyczyny. Obejmuje ona następujące kroki:

1. Wywiad lekarski – rozmowa z pacjentem na temat czasu trwania objawów, występujących dolegliwości, przyjmowanych leków, przebytych urazów itp.
2. Badanie fizykalne – oglądanie, badanie palpacyjne (dotykiem) i opukiwanie brzucha oraz okolicy nerek w celu wykrycia ewentualnych zmian.
3. Badania laboratoryjne – badanie ogólne moczu (sprawdzenie zawartości erytrocytów, leukocytów, białka, glukozy itp.), posiew moczu (pozwala na wykrycie infekcji bakteryjnej), badania krwi (ocena parametrów układu krzepnięcia, funkcji nerek etc.).
4. Badania obrazowe – ultrasonografia (ocena stanu nerek, pęcherza moczowego i prostaty). Czasami mogą wystąpić wskazania do zalecenia wykonania tomografii komputerowej (szczegółowe obrazowanie narządów układu moczowego) lub urografii (rentgenowskie badanie dróg moczowych).
5. Badania endoskopowe (w przypadku niektórych wskazań) – cystoskopia (ocena wnętrza pęcherza moczowego) lub uretrocystoskopia (ocena cewki moczowej i pęcherza).

Dzięki kompleksowej diagnostyce lekarz jest w stanie zidentyfikować przyczynę krwiomoczu i ustalić odpowiednie leczenie.

Na czym polega leczenie krwiomoczu?

Sposób leczenia krwiomoczu zależy od jego przyczyny. Po przeprowadzeniu diagnostyki lekarz wdraża odpowiednie postępowanie terapeutyczne. W przypadku infekcji układu moczowego jest to antybiotykoterapia. Usunięcie kamieni moczowych, guzów i polipów wymaga leczenia zabiegowego. Jeżeli przyczyną krwiomoczu są choroby autoimmunologiczne, konieczne jest leczenie immunosupresyjne.

W niektórych łagodnych przypadkach krwiomocz może ustąpić samoistnie, np. po zaprzestaniu przyjmowania leków lub po odpoczynku po intensywnym wysiłku fizycznym. Jednak każdy epizod krwi w moczu wymaga konsultacji lekarskiej, gdyż może być objawem poważnej choroby.

Kiedy zgłosić się do lekarza?

Niezależnie od tego, czy krew w moczu jest widoczna gołym okiem, czy wykrywana jedynie w badaniu mikroskopowym, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Krwiomocz może być bowiem objawem wielu poważnych schorzeń i wymaga pilnej diagnostyki.

Szczególnie ważne jest, aby zgłosić się do lekarza, gdy krwiomocz występuje wraz z takimi objawami jak:

• ból lub pieczenie przy oddawaniu moczu;
• gorączka;
• ból w okolicy lędźwiowej;
• nudności i wymioty.

To symptomy, które wskazują na infekcję bądź poważniejsze problemy z układem moczowym lub nerkami, wymagające interwencji medycznej.