Co to jest periodontologia? Jakie są najczęstsze choroby periodontologiczne?

14.07.2022

Periodontologia to dziedzina stomatologii poświęcona profilaktyce i leczeniu chorób przyzębia. To grupa schorzeń  tkanek otaczających ząb i utrzymujących go w zębodole (dziąsło, więzadła ozębnej, kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy). Jednym z częściej występujących tego typu schorzeń jest paradontoza, czyli zapalenie przyzębia, która może doprowadzić nawet do utraty uzębienia.

Periodontologia.jpg

Spis treści

Co to jest periodontologia?
Najczęstsze choroby periodontologiczne
Jakie są przyczyny chorób przyzębia?
W jaki sposób zapobiegać chorobom przyzębia?
Jak leczyć choroby przyzębia?

Eksperci Światowej Organizacji Zdrowia donoszą, że 8 na 10 osób zmaga się z chorobami przyzębia. Za ich powstanie odpowiadają w dużej mierze gromadzące się w płytce nazębnej bakterie, które z jamy ustnej mogą przedostać się do reszty organizmu. Stąd też periodontologia to niezwykle istotna dziedzina medycyny i stomatologii. Sprawdź, jakie metody lecznicze wykorzystuje i w jaki sposób zapobiegać chorobom przyzębia.

Co to jest periodontologia?

Periodontologia to dziedzina stomatologiczna, która zajmuje się leczeniem chorób przyzębia. Przyzębiem określa się tkanki, które otaczają i utrzymują ząb w zębodole. Zatem do przyzębia należą takie struktury, jak: dziąsła, więzadła ozębnej, kość wyrostka zębodołowego, cement korzeniowy. Stomatolog zamujący się leczeniem schorzeń tych tkanek to periodontolog.

Najczęstsze choroby periodontologiczne

Choroby periodontologiczne określa się również mianem periodontopatii. Należą do nich m.in.:

  • zapalenie dziąseł,
  • paradontoza, czyli przewlekłe zapalenia przyzębia,
  • wady wrodzone lub nabyte,
  • zapalenia przyzębia w chorobach ogólnoustrojowych,
  • agresywne zapalenia przyzębia,
  • ostre stany przyzębia.

Najczęściej występującą chorobą przyzębia jest zapalenie dziąseł. To choroba infekcyjna, która nieleczona może przejść w zapalenie przyzębia. Zapalenie dziąseł powoduje nagromadzenie płytki nazębnej, w której znajdują się bakterie. Objawami zapalenia dziąseł są zwłaszcza: krwawienie podczas szczotkowania zębów, zaczerwienienie, obrzęk, nieświeży oddech, ból, świąd, uczucie niesmaku. Drugą jednostką chorobą, z jaką zgłaszają się pacjenci do poradni periodontologii, jest paradontoza. Oprócz dolegliwości, które obecne były w zapaleniu dziąseł, w przypadku zapalenia przyzębia można zaobserwować dodatkowo: nadwrażliwość na temperaturę i dotyk, odsłonięte szyjki zębowe na skutek zaniku tkanek przyzębia i/lubdziąsła, kieszonki dziąsłowe, czyli brak przylegania tkanek otaczających do korzenia zęba, przemieszczanie się zębów (powstawanie szpar między zębami), rozchwianie zębów, ropień, a w ostateczności utratę zębów.

Jakie są przyczyny chorób przyzębia?

Periodontologiczne czynniki ryzyka to przede wszystkim:

  • zaburzenia wydzielania śliny,
  • nieodpowiednia higiena jamy ustnej,
  • bruksizm – zgrzytanie zębami,
  • zaburzenia hormonalne – choroby przyzębia mogą występować u kobiet w ciąży, na skutek zmian hormonalnych,
  • awitaminoza – niedobory witaminowe,
  • spożywanie nadmiernej ilości alkoholu,
  • nieprawidłowa dieta,
  • wady zgryzu,
  • nieprawidłowe uzupełnienia protetyczne,
  • palenie tytoniu,
  • choroby ogólnoustrojowe (np. cukrzyca).

Warto zaznaczyć, że choroby przyzębia częściej występują u mężczyzn niż kobiet oraz wśród osób w podeszłym wieku.

W jaki sposób zapobiegać chorobom przyzębia?

Ryzyko chorób periodontologicznych w znaczący sposób zostaje ograniczone poprzez utrzymywanie odpowiedniej higieny jamy ustnej. Składają się na nią:

  • stosowanie szczoteczki do zębów z włosiem o miękkiej / średniej twardości,
  • mycie zębów ruchami okrężnymi lub wymiatającymi przynajmniej dwa razy dziennie, a najlepiej po każdym posiłku,
  • stosowanie nici dentystycznej czy szczoteczki do przestrzeni międzyzębowych, aby oczyścić miejsca, do których nie dotarła zwykła szczoteczka,
  • stosowanie płukanek do jamy ustnej (np. z chlorheksydyną, o działaniu przeciwzapalnym).

Profilaktyka w periodontologii obejmuje również skaling i piaskowanie. Pierwszy z zabiegów polega na usunięciu z powierzchni zębów złogów kamienia nazębnego. Po skalingu specjalista wykonuje piaskowanie, które polega na usunięciu drobin kamienia nazębnego, przebarwień, osadu z zębów za pomocą wody pod ciśnieniem z drobinkami czyszczącymi.

Jak leczyć choroby przyzębia?

Leczenie periodontologiczne opiera się na takich metodach, jak:

Profilaktyka stomatologiczna i higienizacja

  • wspomniany wyżej skaling, który może być nad- i poddziąsłowy;
  • kiretaż zamknięty – polega na czyszczeniu kieszonek przyzębnych z nagromadzonych w nich złogów, które prowadzą do powstania stanu zapalnego. Zabieg jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym;
  • kiretaż otwarty – rodzaj kiretażu wykonywany w przypadku głębokich kieszonek przyzębnych. Zabieg ten wymaga odchylenia dziąsła i jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym;
  • farmakoterapia z użyciem leków przeciwzapalnych, antybiotyków aktywnych wobec bakterii bytujących w tkankach przyzębia.

Inne stosowane zabiegi periodontologiczne to:

  • szynowanie zębów – polega na połączeniu kilku rozchwianych zębów systemem zespalającym z kompozytu lub włókna szklanego, który zakłada się na językowej lub podniebiennej powierzchni zębów, tak aby był niewidoczny podczas uśmiechania się czy mówienia;
  • przeszczepy dziąsła;
  • augmentacja kości – polega na wypełnieniu pojedynczych ubytków kości wyrostka zębodołowego. Inaczej zabieg ten jest nazywany regeneracją lub nadbudową kości
Źródła
  1. M. Jóżwik, Z. Kopański, Choroby przyzębia, „Journal of Clinical Healthcare” 2014, nr 1, s. 30–34.
  2. H. P. Mueller, Periodontologia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2017.

Zobacz także

stan zapalny zęba mądrości.jpg
Stomatologia

Ząb mądrości – kiedy pojawia się stan zapalny w tkankach otaczających? Co robić?

Trudności z otwieraniem ust, ból promieniujący do ucha i gardła, obrzęk dziąseł – to tylko niektóre objawy stanu zapalnego tkanek otaczających ząb mądrości. Jego przyczyną może być m.in. nieprawidłowe ułożenie zębów w kości, nieprawidłowości tkanek dziąsła wokół zęba oraz ich utrudniona higiena. Sprawdź, jak poradzić sobie ze stanem zapalnym w okolicy ósemki i dlaczego dentyści często zalecają ekstrakcję ósemek!

erozja zębów.jpg
Stomatologia

Czym jest erozja zębów? Kiedy występuje i jak ją leczyć?

Erozja zębów – w przeciwieństwie do próchnicy, która jest wynikiem działania bakterii – to proces chemiczny, który prowadzi do stopniowego zniszczenia twardych tkanek zębowych. Rozpoczyna sie jako erozja szkliwa, a po odsłonięciu wartswy zebiny dochodzi do demineralizacji i starcia zebiny. Sprawdź, jakie czynniki zwiększają ryzyko powstania tego problemu.

ćmiący ból zęba.jpg
Stomatologia

Ćmiący ból zęba – jakie mogą być jego przyczyny? Jak go leczyć?

Ćmiący ból zęba to potoczne określenie, którego Pacjenci używają, aby opisać tępy i przede wszystkim długotrwały ból o łagodnym lub umiarkowanym nasileniu. Ponieważ często dolegliwość ta znika po zastosowaniu środków przeciwbólowych, wiele osób odkłada w czasie wizytę u dentysty. Sprawdź, dlaczego warto jak najszybciej poznać główną przyczynę bólu i ją wyeliminować!

Wszystkie artykuły i poradniki