Lekarz rodzinny

Internista a lekarz rodzinny

Czym się różni lekarz rodzinny od internisty? Medycyna rodzinna i interna (choroby wewnętrzne) to dwie zupełnie inne specjalizacje lekarskie. Specjalista chorób wewnętrznych zajmuje się diagnostyką, profilaktyką i leczeniem chorób narządów wewnętrznych dorosłych pacjentów. Lekarz rodzinny ma szerszy, ale bardziej ogólny zakres działań i zajmuje się pacjentami w każdym wieku.

Wybierając lekarza pierwszego kontaktu, zwróć uwagę na zakres jego kompetencji, zwłaszcza wtedy, gdy chcesz zapisać do niego całą rodzinę. Deklarację składa się za pośrednictwem Internetowego Konta Pacjenta (IKP) lub w przychodni. Bezpłatnie możesz wybrać lekarza POZ dwa razy w roku oraz w sytuacjach losowych, takich jak np. likwidacja placówki czy zmiana miejsca zamieszkania. Należy zaznaczyć, że może to być nie tylko specjalista medycyny rodzinnej, lecz także internista, pediatra lub lekarz w trakcie specjalizacji z medycyny rodzinnej.

Lekarz rodzinny – jakie ma obowiązki?

Ten specjalista nie tylko stawia diagnozę i leczy, lecz także promuje zdrowy styl życia. Oprócz tego kwalifikuje Pacjentów do szczepień obowiązkowych i zalecanych. Może cię również skierować na badania profilaktyczne. Warto je wykonywać regularnie, nawet wtedy, gdy nie odczuwasz żadnych objawów. Ponadto lekarz ten wystawia skierowania do sanatorium, szpitala lub na zabiegi rehabilitacyjne.

Lekarz rodzinny może przeprowadzać bilans zdrowia dziecka, podczas którego może wykryć nieprawidłowości w rozwoju, wady wrodzone i inne choroby.

Kiedy warto zgłosić się do lekarza rodzinnego?

Złe samopoczucie, ból głowy, gorączka, kaszel, przewlekły katar lub osłabienie powinny cię skłonić do wizyty u lekarza rodzinnego. Warto również umówić się na wizytę, gdy masz problemy z zatokami, bolą cię oczy, cierpisz na nadpotliwość lub zmagasz się z dolegliwościami żołądkowo-jelitowymi. Większość dolegliwości dotyczących ogólnego stanu zdrowia powinno skłonić Cię do umówienia wizyty u tego specjalisty.

Do lekarza rodzinnego można zarejestrować się telefonicznie, osobiście lub przez Internet. Specjalista ten zazwyczaj przyjmuje Pacjentów w swoim gabinecie, ale w uzasadnionych przypadkach przeprowadza wizytę domową.

Jak wygląda wizyta u lekarza rodzinnego?

Do wizyty u lekarza rodzinnego nie trzeba specjalnie się przygotowywać, ale należy mieć ze sobą dokument tożsamości. Oprócz tego warto wziąć wyniki ostatnich badań i dokumenty z przebytej hospitalizacji. Podczas wizyty lekarz przeprowadzi z tobą wywiad, podczas którego zapyta o objawy, choroby współistniejące, przyjmowane leki i schorzenia w rodzinie. Pamiętaj, żeby poinformować go, jak długo trwają uciążliwe dolegliwości i czy się nasilają. Jeśli stosowałeś domowe sposoby na anginę, refluks, czy zapalenie zatok lub inne schorzenie, koniecznie mu o tym powiedz.

Następnie lekarz wykonuje badanie fizykalne, polegające na oglądaniu, dotykaniu, opukiwaniu lub osłuchiwaniu wybranej części ciała. Na podstawie zebranych danych lekarz stawia diagnozę i może wypisać receptę. W razie potrzeby skieruje Pacjenta na dodatkowe badania lub do innego specjalisty.

Sprawdź też: Zapalenie ucha – przyczyny, diagnoza i leczenie.

Lekarz rodzinny – czym się zajmuje?

Specjalista ten diagnozuje i leczy:

• infekcje wirusowe (przeziębienie, grypę);
• schorzenia układu oddechowego (zapalenie płuc, oskrzeli, zatok, tchawicy);
• choroby serca i układu krążenia (nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, arytmię);
• choroby przewodu pokarmowego (refluks, wrzody żołądka i dwunastnicy);
• cukrzycę;
• schorzenia endokrynologiczne;
• niektóre choroby skóry;
• niektóre zaburzenia psychiczne;
• chorobę zwyrodnieniową stawów.

Jeśli lekarz rodzinny wyczerpie swoje możliwości diagnostyczne, skieruje Pacjenta do innego specjalisty, np. kardiologa, endokrynologa, diabetologa czy gastroenterologa. Może również wystawić skierowanie do szpitala.

Na jakie badania może skierować lekarz rodzinny?

Zakres uprawnień lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) stale się wydłuża. Może on skierować Pacjenta na badania diagnostyczne, takie jak:

• badania laboratoryjne:
  • hematologiczne (morfologia krwi, OB, retikulocyty);
  • układ krzepnięcia (INR, APTT, fibrynogen);
  • badania mikrobiologiczne (posiew moczu lub kału, wymaz z gardła);
  • badania biochemiczne i immunochemiczne (glukoza, test obciążenia glukozą, hemoglobina glikowana, kwas moczowy, żelazo, kreatynina, próby wątrobowe, CRP, elektrolity, TSH, hormony tarczycy, lipidogram, czynnik reumatoidalny (RF), mocznik);
  • badanie moczu (ogólna analiza moczu, a także ilościowe oznaczanie glukozy, wapnia, amylazy, białka);
  • badanie kału (badanie ogólne, ale też w kierunku pasożytów lub krwi utajonej);
• elektrokardiografia (znana również jako EKG spoczynkowe);
• badanie USG:
  • ślinianek;
  • tarczycy;
  • obwodowych węzłów chłonnych;
  • jamy brzusznej i przestrzeni zaotrzewnowej, połączone ze wstępną oceną gruczołu krokowego;
  • układu pęcherza moczowego i nerek,
• RTG:  
  • zatok;
  • czaszki;
  • jamy brzusznej;
  • klatki piersiowej w projekcji AP i bocznej;
  • kręgosłupa, miednicy i kończyn w projekcji AP i bocznej.

Lekarz rodzinny może zlecić również wykonanie badania ferrytyny, kwasu foliowego, witaminy B12, anty-CCP czy na obecność przeciwciał anty-HCV. Oprócz tego specjalista ma prawo wystawić skierowanie na CRP szybki test ilościowy (dzieci do 6. roku życia), strep-test i antygen H. pylori w kale (test laboratoryjny i kasetkowy).

Budżet powierzony opieki koordynowanej obejmuje:

• USG Doppler (tętnic szyjnych, naczyń kończyn dolnych);
• spirometrię podstawową i spirometrię z próbą rozkurczową;
• ECHO serca przezklatkowe;
• biopsję aspiracyjną cienkoigłową celowaną tarczycy;
• holter RR;
• holter EKG (24-, 48- lub 72-godzinna rejestracja EKG);
• EKG wysiłkowe;
• UACR (wskaźnik albuminy/kreatyniny w moczu);
• anty-TG, anty-TPO i anty-TSHR;
• albuminurię (poziom albuminy w moczu);
• BNP (NT–proBNP).

Lekarz rodzinny może cię skierować na kolonoskopię i gastroskopię, a także tomografię komputerową płuc, po wcześniejszym wykonaniu RTG klatki piersiowej.