Badanie lipidogramu to kluczowe narzędzie diagnostyczne, które umożliwia ocenę poziomu cholesterolu (CHOL), lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL), lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) oraz triglicerydów (TG) we krwi. Te parametry lipidowe mają ogromne znaczenie dla prawidłowej funkcji układu krążenia i są ważnym wskaźnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Poznaj rolę tego badania w profilaktyce oraz diagnozowaniu schorzeń układu sercowo-naczyniowego. Sprawdź, kiedy wykonać badanie.
Lipidogram – co to za badanie?
Lipidogram to badanie laboratoryjne, które analizuje poziom lipidów we krwi. Stanowi istotne narzędzie diagnostyczne, ponieważ pozwala wykrywać różne choroby związane z zaburzeniami lipidowymi.
Pamiętaj, że lipidogram stanowi tylko jedno narzędzie diagnostyczne, a interpretacja wyników powinna być dokonywana przez lekarza w placówce LUX MED. Uwzględni on również inne czynniki ryzyka oraz dane kliniczne Pacjenta. Warto też rozważyć pakiet badań laboratoryjnych.
Jakie choroby wykrywa lipidogram?
Jednym z głównych zaburzeń, które można zidentyfikować za pomocą lipidogramu, jest hipercholesterolemia, czyli podwyższony poziom cholesterolu we krwi. Wysokie stężenie cholesterolu jest czynnikiem ryzyka miażdżycy, która może prowadzić do poważnych problemów zdrowotnych, takich jak choroba wieńcowa, zawał serca czy udar mózgu.
Lipidogram pozwala ocenić poziom cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL, zwanego też „złym” cholesterolem, oraz HDL, czyli tzw. „dobrego” cholesterolu. Ponadto lipidogram może pomóc w wykrywaniu innych zaburzeń lipidowych, takich jak hipertriglicerydemia, czyli podwyższony poziom trójglicerydów we krwi. Ich podwyższone stężenie jest związane z ryzykiem chorób sercowo-naczyniowych.
Lipidogram często wykonuje się w ramach rutynowych badań profilaktycznych, szczególnie u osób z czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, takimi jak otyłość, cukrzyca, palenie papierosów czy wysokie ciśnienie krwi. Wyniki lipidogramu mogą dostarczyć informacji na temat ogólnego profilu lipidowego pacjenta oraz pomóc w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
Lipidogram – cholesterol całkowity
Jednym z najważniejszych parametrów analizowanych podczas lipidogramu jest poziom cholesterolu całkowitego. To całkowita ilość cholesterolu obecna we krwi – zarówno w lipoproteinach o niskiej gęstości (LDL), wysokiej gęstości (HDL), jak i w innych cząstkach lipidowych.
Cholesterol pełni ważne funkcje w organizmie. Jest niezbędny do syntezy niektórych hormonów i witaminy D, jest także składnikiem błon komórkowych. Jego wartość powinna mieścić się w granicach 114–190 mg/dl lub 3,0–4,9 mmol/l. Wysoki poziom cholesterolu całkowitego może wiązać się ze zwiększonym ryzykiem rozwoju chorób sercowo-naczyniowych, m.in. choroby wieńcowej, zawału serca czy udaru mózgu. Dlatego tak ważne jest monitorowanie i utrzymanie go na odpowiednim poziomie.
Lipidogram – poziom trójglicerydów (TG)
Lipidogram służy do wykrywania nieprawidłowości lipidowych takich jak hipertriglicerydemia, czyli podwyższony poziom trójglicerydów w krwi. Trójglicerydy są rodzajem tłuszczów i naturalnie występują w organizmie oraz w spożywanych produktach. Stanowią główne źródło energii dla komórek i są magazynowane w tkance tłuszczowej jako rezerwa energetyczna. Mimo to wysoki poziom trójglicerydów we krwi (nazywany hipertriglicerydemią) może być niebezpieczny dla zdrowia.
Hipertriglicerydemia często występuje równocześnie z innymi nieprawidłowościami lipidowymi, takimi jak podwyższony poziom cholesterolu LDL (złego cholesterolu) i niski poziom cholesterolu HDL (dobrego cholesterolu). Nierzadko jest też związana z otyłością, nieprawidłową dietą, brakiem aktywności fizycznej, cukrzycą, chorobami nerek, chorobami wątroby oraz niektórymi czynnikami genetycznymi.
Wynik lipidogramu, który wskazuje na podwyższony poziom trójglicerydów, może być sygnałem dla lekarza, że istnieje potrzeba dalszej oceny i monitorowania zdrowia metabolicznego pacjenta. Kontrola hipertriglicerydemii jest ważna, ponieważ wysoki poziom trójglicerydów wiąże się z większym ryzykiem wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych.
W przypadku wykrycia podwyższonego poziomu trójglicerydów lekarz może zalecić zmiany w stylu życia, takie jak dieta o niskiej zawartości tłuszczu, regularna aktywność fizyczna, utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz kontrola innych czynników ryzyka. W niektórych przypadkach, gdy hipertriglicerydemia jest znacznie podwyższona lub związana z innymi poważnymi problemami zdrowotnymi, może być także konieczne wprowadzenie leczenia farmakologicznego.
Przeczytaj również: Korzyści z aktywności fizycznej – poczuj się lepiej i żyj dłużej.
Cholesterol – jaki powinien być prawidłowy stosunek HDL do LDL?
Lipidogram służy ocenie poziomu cholesterolu oraz stosunku HDL do LDL. Prawidłowy stosunek lipoprotein o wysokiej gęstości (HDL) do lipoprotein o niskiej gęstości (LDL) odgrywa istotną rolę w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Prawidłowy profil lipidowy obejmuje wysoki poziom HDL i niski poziom LDL. Zazwyczaj w przypadku cholesterolu, dąży się do wysokiego HDL i niskiego LDL. Ogólnie uważa się, że należy dążyć do stosunku HDL do LDL wynoszącego 1:3 (lub lepszego). To oznacza, że wartość HDL powinna stanowić przynajmniej 1/3 wartości LDL. HDL określa się jako „dobry” cholesterol, ponieważ pomaga w usuwaniu nadmiaru LDL z krwi, co zapobiega gromadzeniu się złogów w tętnicach. LDL jest natomiast nazywany „złym” cholesterolem ze względu na to, że jego nadmiar może prowadzić do odkładania się płytek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych.
Warto jednak pamiętać, że ocena ryzyka chorób sercowo-naczyniowych opiera się na wielu czynnikach, a sam stosunek HDL do LDL jest tylko jednym z nich. Inne aspekty, takie jak całkowite stężenie cholesterolu, stężenie trójglicerydów, obecność czynników ryzyka i dane kliniczne, również wpływają na ogólną ocenę ryzyka sercowo-naczyniowego. Dlatego też interpretacja wyników lipidogramu powinna być dokonywana przez specjalistę, np. lekarza w placówce LUX MED, który będzie mógł wziąć pod uwagę wszystkie te dane.
Pamiętaj, że najważniejsza jest profilaktyka, czyli zdrowa dieta i codzienny ruch. Warto się tego uczyć od najmłodszych lat i zaszczepić zdrowe nawyki u swoich dzieci.
Zobacz także: Właściwe żywienie dzieci i młodzieży.