Walczysz z zaburzeniami lipidowymi? Cierpisz na przewlekłe choroby wątroby lub nerek? A może stwierdzono u Ciebie stan niedożywienia lub lekarze podejrzewają, że masz guza przysadki mózgowej? To tylko część objawów, które powinny skłonić Cię do wybrania się na badanie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1.
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1 – co to takiego?
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1, inaczej określany jako somatomedyna C, to hormon produkowany w wątrobie. Jego budowa jest podobna do insuliny. Ciekawostką może być to, że wydzielany jest on pod wpływem hormonu wzrostu. Nasuwa się zatem pytanie, od czego zależy stężenie IGF-1. Według lekarzy specjalistów normy stężenia są różne. Najczęściej wymieniane czynniki to:
- wiek,
- płeć,
- stężenie insuliny we krwi,
- stopień odżywienia.
Warto wspomnieć, że insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1 bierze czynny udział w rozwoju organizmu już od okresu płodowego. Następnie po zakończeniu wzrastania pozwala on na regenerację m.in. tkanki łącznej. Lekarze podają, że największe stężenie IGF-1 występuje w okresie dojrzewania oraz szybkiego wzrastania. Później poziom ten nieco spada, jednak duże stężenie IGF-1 utrzymuje się do około 40. roku życia.
Do zadań insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 należą:
- pobudzenie wzrostu tkanek (głównie chrzęstnej),
- wspomaganie tworzenia kolagenu,
- utrzymanie w normie stężenia wapnia, magnezu oraz potasu.
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1 – kto powinien wybrać się na badanie?
Badanie IGF-1 jest wykorzystywane głównie w diagnostyce nieprawidłowego wydzielania hormonu wzrostu. Badanie IGF-1 może także służyć do oceny skutków ubocznych (jatrogennych) radio- oraz chemioterapii nowotworów głowy. Nie są to jednak jedyne wskazania do wykonania tego badania. Na oznaczenie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 powinny się wybrać także te osoby, które zmagają się z:
- zaburzeniami lipidowymi,
- przewlekłymi chorobami wątroby,
- przewlekłymi chorobami nerek,
- niedożywieniem,
- gigantyzmem,
- akromegalią,
- podejrzeniem guza przysadki mózgowej,
- podejrzeniem niedoczynności przysadki,
- zaburzeniami metabolicznymi.
Tymczasem u dzieci badanie stężenia IGF-1 związane jest też z diagnostyką karłowatości.
Zobacz także: Badanie poziomu insuliny we krwi.
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1 – jak wygląda badanie?
Badanie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 rozpoczyna się od pobrania krwi, najczęściej z żyły po wewnętrznej stronie łokcia. Są jednak odstępstwa – w przypadku dzieci pozwala się na pobranie materiału z opuszki palca.
Materiał pobierany jest w gabinecie ambulatoryjnym przez pielęgniarkę. Nie ma specyficznych przeciwwskazań do przeprowadzenia badania insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1. Po pobraniu materiału u Pacjenta nie powinny wystąpić żadne powikłania. Możliwe jest jedynie wystąpienie skutków ubocznych samego wkłucia, czyli:
- bólu,
- obrzęku w miejscu wkłucia,
- uszkodzenia naczynia,
- krwiaka.
Samo pobranie krwi trwa kilka minut i nie jest na tyle bolesne, by konieczne było podanie znieczulenia. Pacjent może odczuć jednak delikatny dyskomfort podczas wkłucia.
Badanie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1 jest bezpieczne zarówno dla dorosłych, jak i dla dzieci. Może być wykonywane również u kobiet w ciąży, jeśli jest takie wskazanie. Nie ma ono żadnego wpływu na rozwój płodu czy ogólne samopoczucie kobiety ciężarnej.
Jak przygotować się do badania?
Przeprowadzenie badania nie wymaga szczególnego przygotowania. Zaleca się, aby badany był na czczo z zachowaniem około 12-godzinnej przerwy od ostatniego posiłku. Jeśli na badanie wybieramy się w godzinach porannych, ostatni posiłek powinien zostać przyjęty przed godziną 18.00 dnia poprzedniego.
Jak przy każdym badaniu krwi, także i tutaj warto pamiętać o odpowiednim nawodnieniu organizmu oraz o unikaniu wysiłku fizycznego. Należy również zrezygnować ze spożywania alkoholu oraz stronić od sytuacji stresowych.
Co może wykryć badanie?
Część przyczyn odchyleń od normy została opisana już wcześniej (m.in.: akromegalia, gigantyzm, nowotwór przysadki, zaburzenia metaboliczne), ale warto wspomnieć także o takich przyczynach, jak:
- wrodzony zespół Larona,
- leki alfa-adrenergiczne,
- leki beta-adrenergiczne,
- otyłość,
- niedoczynność tarczycy,
- zabieg chirurgiczny,
- zespół Pradera-Williego.
Badanie IGF-1 można wykupić w pakiecie badań laboratoryjnych.
Insulinopodobny czynnik wzrostu IGF-1 – jak go obniżyć?
Wielu Pacjentów zastanawia się, jak obniżyć zbyt wysokie stężenie insulinopodobnego czynnika wzrostu IGF-1. Poza metodami zasugerowanymi przez lekarza warto pamiętać o takich sposobach, jak dodanie do codziennej diety m.in. oleju z dyni i pestek dyni lub oleju z wiesiołka. Ogólnie rzecz biorąc, podstawą diety powinny być nienasycone kwasy tłuszczowe.