Badanie OB

Badanie OB – kto powinien je wykonać?

Badanie OB jest wykonywane najczęściej na zlecenie lekarza pierwszego kontaktu. Specjaliści zalecają przeprowadzenie tego badania głównie w celach profilaktycznych. Na badanie OB powinien się zgłosić także każdy Pacjent z takimi objawami i dolegliwościami, jak:

• podejrzenie choroby zapalnej (zarówno ostrej, jak i przewlekłej),
• podejrzenie choroby autoimmunologicznej,
• podejrzenie choroby reumatologicznej (tzw. tkanki łącznej),
• podejrzenie choroby nowotworowej,
• podejrzenie choroby rozrostowej krwi (hematologicznej),
• objawy chorób wątroby (żółtaczka, ból brzucha),
• objawy chorób nerek (zdecydowanie częstsze oddawanie moczu, zmiana jego koloru oraz zapachu),
• obrzęki.

Badanie powinny wykonać również osoby z wcześniejszymi wskazaniami do monitorowania stwierdzonego stanu zapalnego oraz skuteczności jego leczenia. Ponadto OB znajduje się w pakiecie badań przed operacją, wchodzi w skład badań dla kierowców, z zakresu medycyny pracy  czy medycyny dla aktywnych. Jeśli więc uprawiasz sport wyczynowo lub amatorsko i zdrowy tryb życia nie jest Ci obcy, pamiętaj, aby regularnie wykonywać pomiar OB.

Badanie OB – przeciwwskazania

Nie ma żadnych przeciwwskazań do przeprowadzenia badania OB. Odczyn Biernackiego można zatem wykonać u każdego Pacjenta, również bez względu na jego wiek.

Badanie OB – jak przebiega?

Badanie OB jest proste i szybkie. Pielęgniarka pobiera z żyły próbkę krwi. Następnie próbka ta jest przekazywana do analizy. Pacjent powinien omówić wynik z lekarzem.

Jak przygotować się do badania OB?

Bardzo ważne jest to, żeby materiał pobierać na czczo – z zachowaniem 8–12-godzinnej przerwy od ostatniego posiłku. Jedzenie mogłoby bowiem zafałszować wyniki. Lekarze specjaliści zalecają również unikanie tłustych i obfitych posiłków już w dniu poprzedzającym badanie krwi. Nie należy także spożywać alkoholu. W dniu samego badania dopuszczalne jest wypicie niewielkiej ilości wody tuż przed pobraniem materiału. 

Duże znaczenie dla uzyskania wiarygodnego wyniku ma pora pobrania krwi. Zaleca się, żeby materiał był pobierany w godzinach porannych, najlepiej pomiędzy 7 a 10. Bezpośrednio przed pobraniem krwi wskazany jest 15-minutowy odpoczynek.

Co mogą wykazać wyniki badania OB?

Normy OB, czy też – inaczej mówiąc – wartości referencyjne, w dużej mierze zależą od wieku Pacjenta. Do 15 lat wynoszą one mniej niż 10,00 mm/h. Prawidłowe wartości określane są także na podstawie płci badanego. W przypadku mężczyzn są to:

• 15–50 lat < 15,00 mm/h,
• od 50 lat < 20,00 mm/h.

Jeśli chodzi o kobiety, to normy wynoszą:

• 15–50 lat < 20,00 mm/h,
• od 50 lat < 30,00 mm/h.

Jaki wynik OB powinien niepokoić? Podwyższony lub zbyt niski. O czym świadczy wysokie OB? Potencjalnych przyczyn podwyższonego OB jest wiele. Specjaliści dzielą je na kilka grup. Przyspieszone opadanie krwinek może być spowodowane, chociażby, zwiększeniem produkcji białek ostrej fazy (immunoglobulin, fibrynogenu) w takich sytuacjach, jak:

• zawał mięśnia sercowego,
• ostre oraz przewlekłe stany zapalne,
• stan po rozległym urazie,
• stan po zabiegu operacyjnym,
• choroby autoimmunologiczne,
• choroby reumatyczne,
• nowotwory,
• zatrucia związkami chemicznymi,
• szpiczak plazmocytowy,
• gammapatie monoklonalne,
• ziarnica złośliwa.

O podwyższonym OB można mówić również w momencie zmniejszenia stężenia innych białek osocza (albumin) w chorobach nerek (zespole nerczycowym) i wątroby (marskości), czy też przy zmniejszeniu liczby czerwonych krwinek (erytrocytów) w niedokrwistości.

Zmniejszenie szybkości opadania krwinek czerwonych uważa się za charakterystyczne głównie dla nadkrwistości (tzn. czerwienicy prawdziwej, wynikającej ze zwiększenia ilości krwinek czerwonych) oraz zmian kształtu erytrocytów. Wśród przyczyn wymienia się też zaburzenia w układzie krzepnięcia, zwłaszcza niedobór fibrynogenu.

Warto pamiętać, że wyniki badania OB z różnych przyczyn mogą być nie do końca wiarygodne. Fałszywie dodatnie wyniki występują m.in. podczas menstruacji lub w trakcie ciąży. Badanie może być niewiarygodne  również z powodu przyjmowania doustnych środków antykoncepcyjnych lub w hiperlipoproteinemii. Znaczący wpływ na OB ma stosowanie leków przeciwzapalnych.