Badanie APTT (czas kaolinowo-kefalinowy) to test diagnostyczny wykorzystywany w ocenie krzepnięcia krwi. Pozwala ono identyfikować zaburzenia hemostazy oraz monitorować skuteczność terapii pacjentów z chorobami zakrzepowo-zatorowymi. Dowiedz się, w jakich sytuacjach należy przeprowadzić to badanie i jak interpretować wyniki w kontekście swojego zdrowia.
APTT – czym jest badanie?
APTT, czyli czas częściowej tromboplastyny po aktywacji, znany także jako czas kaolinowo-kefalinowy, jest badaniem laboratoryjnym stosowanym do wykrywania zaburzeń hemostazy oraz monitorowania skuteczności terapii pacjentów z chorobą zakrzepowo-zatorową. Badanie APTT jest szczególnie przydatne do monitorowania wewnętrznego mechanizmu krzepnięcia, w szczególności oceny czynnika XII, czynnika XI, czynnika IX, czynnika X, czynnika VII, czynnika V, protrombiny i fibrynogenu.
APTT jest często stosowane w diagnostyce chorób krwi, takich jak:
- hemofilia,
- niedobór czynników krzepnięcia,
- choroba von Willebranda,
- monitorowanie terapii antykoagulantami.
Pomiar APTT pozwala lekarzom ocenić skuteczność leczenia, dostosować dawkę leków przeciwzakrzepowych i zminimalizować ryzyko powikłań związanych z zakrzepicą lub krwawieniem. APTT jest niezwykle ważnym narzędziem w dziedzinie hematologii i pomaga w diagnozowaniu oraz monitorowaniu pacjentów z zaburzeniami krzepnięcia krwi.
Przeczytaj również: Jak działa mózg człowieka? Na czym polega badanie EEG mózgu?
Badanie APTT – wskazania do wykonania
APTT zazwyczaj wykonuje się wtedy, gdy istnieje podejrzenie zaburzeń hemostazy lub konieczność monitorowania skuteczności terapii pacjenta. Istnieje kilka głównych wskazań do przeprowadzenia tego badania.
Po pierwsze, badanie APTT jest przydatne w diagnostyce pacjentów z podejrzeniem chorób hematologicznych, takich jak hemofilia A i B, czyli dziedziczne niedobory czynników krzepnięcia VIII i IX. Wydłużony czas APTT może sugerować obecność tych schorzeń i pozwala na dokładniejszą ocenę ich nasilenia.
Po drugie, badanie APTT jest również wykorzystywane do diagnozowania choroby von Willebranda, która jest najczęstszą dziedziczną skazą krwotoczną. Pacjenci z tą chorobą niejednokrotnie mają wydłużony czas APTT z powodu często towarzyszącego im, wtórnego niedoboru czynnika VIII.
Ponadto badanie APTT może być stosowane w monitorowaniu skuteczności terapii z antykoagulantami, zwłaszcza w przypadku stosowania heparyny niefrakcjonowanej (UFH). Regularne badania APTT pozwalają na monitorowanie poziomu antykoagulacji i dostosowanie dawki heparyny w celu uniknięcia powikłań związanych z zakrzepicą lub krwawieniem.
Wreszcie badanie APTT może być wykonywane przed planowanymi zabiegami chirurgicznymi, zwłaszcza gdy istnieje ryzyko nadmiernego krwawienia. Pomiar czasu APTT przed operacją pozwala ocenić funkcję układu krzepnięcia i podjąć odpowiednie środki zapobiegawcze, takie jak podanie konkretnych leków.
Sprawdź też: Tętniak mózgu – przyczyny, objawy, leczenie, badania
APTT – norma dla kobiet i mężczyzn
Norma czasu APTT może się różnić w zależności od płci. Dla dorosłych kobiet wynosi około 25–35 sekund. Ta wartość odzwierciedla czas, w jakim krew zaczyna się wykrzepiać po dodaniu odpowiednich czynników aktywujących. Istotne jest, aby czas APTT znajdował się w zakresie normy, co wskazuje na prawidłowe funkcjonowanie wewnętrznego mechanizmu krzepnięcia u kobiet.
W przypadku dorosłych mężczyzn typowa norma dla czasu APTT wynosi od około 23 do 32 sekund. Wynika to z naturalnych różnic w układzie krzepnięcia między płciami. Pamiętaj jednak, że normy te mogą się różnić w zależności od laboratorium i użytych reagentów. Dlatego zawsze istotne jest porównywanie wyników badań z referencyjnym zakresem norm obowiązującym w danym laboratorium.
Jeśli wynik badania APTT wskazuje na czas krótszy lub dłuższy niż norma, może to sugerować obecność nieprawidłowości w układzie krzepnięcia. W takich przypadkach konieczne są dalsze badania i konsultacja z lekarzem w placówce LUX MED w celu ustalenia przyczyny i ewentualnego rozpoczęcia odpowiedniego leczenia.
APTT powyżej normy – możliwe przyczyny
Jeśli wynik badania APTT przekracza normę, może to wskazywać na pewne nieprawidłowości w układzie krzepnięcia. Istnieje kilka możliwych interpretacji wyników, ponieważ wydłużony czas kaolinowo-kefalinowy może wskazywać na:
- hemofilię typu A, B lub C,
- chorobę von Willebranda,
- niedobór czynników krzepnięcia X, fibrynogenu oraz protrombiny (obserwowany w chorobach wątroby, w tym w przypadku raka wątroby),
- kurację heparyną,
- niedobór fibrynogenu w surowicy krwi oraz występowanie patologicznego fibrynogenu,
- uszkodzenie wątroby,
- niedobór czynnika krzepnięcia V (wrodzony lub nabyty),
- niedobór witaminy K,
- toczeń rumieniowaty układowy.
Istotnym elementem interpretacji wyników jest również wywiad lekarski. Jeśli wywiad nie wskazuje na prawdopodobieństwo nieprawidłowości, a jednak wynik pomiaru APTT jest poza normą, konieczne może być powtórzenie testów.
APTT poniżej normy – możliwe przyczyny
Skrócony czas kaolinowo-kefalinowy może wskazywać na aktywację procesu krzepnięcia, ale może również wystąpić w przypadku nadkrzepliwości krwi. Stan taki obserwuje się też w różnych schorzeniach, takich jak: reumatoidalne zapalenie stawów, stany zapalne jelit, przyjmowanie chemioterapii lub niektóre rodzaje nowotworów, np. białaczki. Nadmierna krzepliwość krwi określana jest mianem trombofilii.
Mimo że wynik APTT poniżej normy może być związany z niektórymi schorzeniami, nie zawsze jest to uważane przez lekarzy za istotny parametr diagnostyczny w rozpoznawaniu nadkrzepliwości. W celu dokładniejszej interpretacji wyników badań konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań laboratoryjnych i testów.
Jeśli masz niepokojące objawy lub potrzebujesz interpretacji wyników badań, skonsultuj się z lekarzem w placówce LUX MED. Na wizytę możesz umówić się za pomocą portalu pacjenta lub telefonicznie, a także osobiście, w każdej z placówek medycznych.