USG piersi czy mammografia – co lepsze? Co jest dokładniejsze?
USG piersi i mammografia są dwoma różnymi badaniami diagnostycznymi stosowanymi w ocenie zdrowia piersi, ale mają różne zastosowania i cechy. Poznaj wskazania do ich wykonania, sprawdź, czym się różnią.
Spis treści
Mammografia a USG piersi – zasada działania
USG (ultrasonografia) wykorzystuje fale dźwiękowe do tworzenia obrazów wewnętrznych struktur piersi. Obraz uzyskiwany jest poprzez analizę odbić fal dźwiękowych od tkanek w obrębie piersi.
Mammografia wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do uzyskania obrazów piersi. Obraz uzyskiwany jest poprzez prześwietlenie piersi, co umożliwia ocenę struktur wewnętrznych. Z wykorzystaniem promieniowania rentgenowskiego wykonuje się też takie badania jak tomografia komputerowa klatki piersiowej czy RTG klatki piersiowej.
Dowiedz się więcej o tomografii komputerowej klatki piersiowej i śródpiersia.
Co jest dokładniejsze – mammografia czy USG?
Mammografia i ultrasonografia piersi są różnymi metodami obrazowania stosowanymi w diagnostyce raka piersi i innych zmian patologicznych. Mammografia ma wysoką czułość w wykrywaniu zmian nowotworowych, zwłaszcza mikrozwapnień i małych guzów, które mogą być niemożliwe do wyczucia w badaniu palpacyjnym. Mammografia jest również specyficzna, co oznacza, że ma zdolność do wykrywania zmian rzeczywiście związanych z rakiem piersi, redukując liczbę fałszywie dodatnich wyników.
USG może pomóc w ocenie charakteru zmiany, jednak może być mniej specyficzne niż mammografia. Decyzja o zastosowaniu odpowiedniego badania powinna być podejmowana indywidualnie przez lekarza, uwzględniając wiek pacjentki, wyniki wcześniejszych badań oraz specyficzne czynniki ryzyka i potrzeby diagnostyczne. Często oba badania są stosowane komplementarnie, aby uzyskać kompleksową ocenę zdrowia piersi.
Sprawdź, czym jest rezonans magnetyczny piersi.
USG piersi – wskazania i ograniczenia
USG piersi to pomocnicze badanie do oceny nieprawidłowych zmian wykrytych w mammografii. Wykonuje się je także w przypadku trudności interpretacyjnych mammografii lub gdy jest potrzebna bardziej szczegółowa ocena.
Ograniczenia USG piersi:
- mniej czułe niż mammografia w wykrywaniu małych guzów i mikrozwapnień;
- zależne od umiejętności technika wykonującego badanie;
- bardziej podatne na błędy interpretacyjne.
Zalety USG piersi:
- bezpieczne dla zdrowia, bez promieniowania jonizującego;
- może wykryć guzy, które są trudne do zobrazowania mammografią.
Sprawdź, na czym polega samobadanie piersi.
Mammografia – wskazania i ograniczenia
Mammografia jest zalecana jako pierwsze badanie przesiewowe do wykrywania raka piersi u kobiet od 45. roku życia. Służy do oceny zmian w piersiach, takich jak guzy, mikrozwapnienia i inne nieprawidłowości.
Ograniczenia:
- użycie promieniowania rentgenowskiego;
- mniej skuteczne u młodych kobiet z przeważającym utkaniem gruczołowym piersi, gdzie obraz może być trudniejszy do interpretacji.
Zalety:
- bardzo skuteczne w wykrywaniu małych guzów i mikrozwapnień;
- wykazuje wysoką czułość w wykrywaniu raka piersi. Może wykrywać zmiany przed klinicznym wystąpieniem objawów.
Zobacz także: Biopsja gruboigłowa
Kiedy wykonać USG, a kiedy mammografię?
Niektóre sytuacje mogą powodować, że mammografia nie będzie odpowiednim badaniem diagnostycznym lub należy podjąć dodatkowe środki ostrożności. Mammografia może być niewskazana lub wymaga dodatkowych rozważań w takich przypadkach jak:
- Ciąża – mammografia nie jest zalecana w czasie ciąży ze względu na potencjalne ryzyko dla płodu związane z narażeniem na promieniowanie rentgenowskie. W przypadku podejrzenia raka piersi u kobiet w ciąży preferuje się inne metody obrazowania, takie jak ultrasonografia (USG) piersi.
- Karmienie piersią – obrazy uzyskane podczas mammografii mogą być trudniejsze do interpretacji u kobiet karmiących piersią z powodu fizjologicznych zmian w tkance piersi oraz obecności mleka. W takich przypadkach może być preferowane odczekanie do momentu zakończenia karmienia piersią lub wykonanie dodatkowych badań, takich jak USG piersi.
- Wiek i budowa piersi – u młodszych kobiet, zwłaszcza przed 40. rokiem życia, w obrębie piersi przeważa tkanka gruczołowa. Gęstsza tkanka piersi może utrudniać interpretację mammografii i zmniejszać jej czułość.
- Kobiety z wysokim ryzykiem genetycznym, które są nosicielkami mutacji genowych predysponujących do raka piersi (np. BRCA1, BRCA2), mogą być bardziej narażone na rozwój raka piersi w młodym wieku. W takich przypadkach konieczna jest indywidualizacja opieki zdrowotnej i często stosuje się bardziej intensywne programy przesiewowe, które mogą obejmować również obrazowanie MRI piersi.
- Uczulenie na składniki kontrastowe – w przypadku planowanego stosowania środka kontrastowego podawanego dożylnie podczas mammografii (np. w celu lepszej identyfikacji guzów) istnieje ryzyko reakcji alergicznych lub innych działań niepożądanych.
Zobacz także: Czym są BRCA 1 i BRCA 2? Badanie genetyczne.
W każdym przypadku decyzja o wykonaniu mammografii powinna być indywidualnie oceniana przez lekarza prowadzącego, który uwzględni wszystkie istotne czynniki ryzyka i korzyści dla pacjentki.