Skręcenie kostki – co robić? Jakie badania wykonać?

Skręcenie kostki – co to znaczy?

Skręcenie stawu skokowego, zwyczajowo zwane skręceniem kostki, to jeden z częstszych urazów. Charakteryzuje się uszkodzeniem torebki stawowej, więzadeł, chrząstki stawowej, przyczepów ścięgien w stawie skokowym, a w ciężkich przypadkach fragmentów kostnych. Staw ten najczęściej ulega urazom. Do skręcenia kostki dochodzi zazwyczaj w wyniku nieprawidłowego ustawienia stopy podczas aktywności, w czasie których wykonywane są duże ruchy skrętne.

Rodzaje skręcenia kostki

Biorąc pod uwagę skalę uszkodzenia, można wyróżnić następujące stopnie skręcenia kostki:

●  stopień pierwszy – naciągnięcie torebki i więzadeł;

●  stopień drugi – rozerwanie torebki;

●  stopień trzeci – rozerwanie torebki i więzadeł;

●  stopień czwarty – oderwanie więzadeł z fragmentem kostnym.

Objawy skręcenia kostki

Najbardziej uciążliwym objawem skręcenia kostki jest ból, który ogranicza ruchomość stawu skokowego i staje się dotkliwszy podczas wykonywania ruchu. W związku z tym skręcona kostka potrafi na kilka tygodni utrudnić codzienne funkcjonowanie. Pozostałe objawy skręcenia kostki to:

●  obrzęk,

● tkliwość,

●  ocieplenie,

●  zasinienie i wylew krwawy w okolicy stawu.

Przy rozerwaniu więzadeł może dojść do niestabilności stawu skokowego. Skręcenie kostki nierzadko bywa mylone lub utożsamiane ze zwichnięciem. Jednak w odróżnieniu od zwichnięcia w skręceniu nie dochodzi do przemieszczenia powierzchni stawowych względem siebie.

Zobacz także: Badania obrazowe – poznaj główne ich rodzaje

Do jakiego lekarza się zgłosić?

Uszkodzeniami z zakresu układu ruchu zajmuje się ortopeda. Jednak zazwyczaj w pierwszej kolejności osoba, która doświadczyła urazu, trafia po pomoc do lekarza rodzinnego. Rozpoznanie skręcenia stawu skokowego, jak w przypadku każdej innej przypadłości, rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego, który pomaga ustalić mechanizm, w jakim doszło do urazu. Lekarz obserwuje pacjenta podczas leżenia, siedzenia, stania, wykonywania ruchów czynnych i biernych z oporem. Następnie przystępuje do badania fizykalnego. Wykorzystać może kilka testów, w tym m.in.:

●  test odwrócenia stopy, który pozwala ustalić, czy zachowana jest ciągłość więzadła strzałkowo-piętowego;

●  test szuflady przedniej, który pozwala na ocenę więzadła strzałkowo-skokowego przedniego;

●  external rotation test i squeeze test, które służą do oceny uszkodzenia więzozrostu piszczelowo-strzałkowego.

Cennych informacji diagnostycznych dostarczą badania obrazowe. Zazwyczaj są to RTG lub USG. Inne badania – typu tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny – rozważa się celem poszerzenia diagnostyki, jeśli zachodzi podejrzenie innych uszkodzeń.

Skręcenie kostki – co robić? Pierwsza pomoc
Pierwsza pomoc w przypadku skręcenia nogi w kostce polega na możliwie szybkim usztywnieniu kończyny po urazie. W ten sposób ogranicza się ryzyko jego pogłębiania. W tym celu użyć można bandaża elastycznego. Poszkodowanemu pomaga się następnie dotrzeć do lekarza, który oceni stopień uszkodzenia i wdroży leczenie. Jeśli Pacjent jest sam, to konieczne okazać się może wezwanie pomocy medycznej. W przypadku niepokojących objawów – np. dużego obrzęku, zasinienia, mrowienia, drętwienia stopy – wskazana jest konsultacja ortopedyczna.

Leczenie skręcenia kostki

Uraz kostki, taki jak skręcenie, wymaga leczenia. Polega ono na:

● unieruchomieniu gipsowym – zmniejsza ono ból i zapewnia odpoczynek uszkodzonym tkankom, co pozwala na szybszą regenerację;

● leczeniu czynnościowym – odciążeniu kończyny i stosowaniu się do zasady PRICE, gdzie poszczególne litery oznaczają: P – ochronę skręconego stawu (z ang. protection), R – odpoczynek (z ang. reset), I – lód (z ang. ice), czyli zimne okłady w pierwszych 2–3 dniach, C – ucisk (z ang. compression), stosowanie opaski elastycznej, stabilizatora, ortezy, E – uniesienie kończyny (z ang. elevation);

● farmakoterapii – stosowaniu niesteroidowych leków przeciwzapalnych, które też łagodzą ból, smarowaniu żelem lub kremem na stłuczenia;

● operacjach naprawczych (w ciężkich przypadkach).

Jako uzupełnienie leczenia skręcenia kostki zalecana bywa rehabilitacja, dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości Pacjenta. Ustąpienie objawów skręcenia kostki obserwuje się po mniej więcej 3 tygodniach. Jeśli jednak doszło do znacznego stopnia urazu, leczenie będzie trwało dłużej, nawet do 5–6 tygodni. Konieczne są ograniczenia poruszania uszkodzoną stopą i niepodejmowanie aktywności fizycznej do czasu wyleczenia urazu.