Ruchy płodu
Matczyna ocena ruchów płodu jest ważną metodą w ocenie dobrostanu płodu. W ciąży o prawidłowym przebiegu zaleca się obserwację ruchów dziecka od 32 tygodnia ciąży, natomiast u ciężarnych z grupy wysokiego ryzyka (np. z cukrzycą) od 24 tygodnia.
Pierwsze ruchy płodu kobieta będąca pierwszy raz w ciąży zaczyna odczuwać ok. 20 tygodnia ciąży, natomiast w przypadku kolejnych ciąży nawet od 17 tygodnia. Odczuwanie ruchów płodu zależy od subiektywnej percepcji kobiety. Początkowo aktywność ruchowa dziecka może być odczuwana jako delikatne muśnięcia, przelewanie, głaskanie. Jest bardzo nieregularna, co czasem bywa powodem niepokoju kobiety w ciąży. Należy pamiętać, że pierwsze ruchy dziecka są trudno odczuwane w czasie aktywności kobiety - najlepiej na początku obserwować je w spokoju, w pozycji leżącej.
Koordynacja i złożoność ruchów płodu wzrasta wraz z jego rozwojem. Ruchy płodu wykazują okresy aktywności i odpoczynku. Aktywność płodu jest również cechą osobniczą i charakteryzuje się indywidualnym dobowym rytmem. Reakcje dziecka w dużym stopniu uzależnione są również od zachowania się kobiety. Mocniejsze ruchy przeważnie występują w trakcie spokojnego leżenia, gdy są łatwiej wyczuwalne, a także po spożyciu posiłku, jako reakcja na zwiększony poziom glukozy lub też w wyniku zdenerwowania jako reakcja na adrenalinę matki.
Po 36 tygodniu ciąży aktywność ruchowa płodu maleje. Jest to objaw fizjologiczny, gdyż dziecko ma coraz mniej miejsca, również jego ruchy stają się ograniczone.
Metody obserwacji aktywności ruchowej płodu przez ciężarną:
• Ocena charakteru odczuwanych ruchów płodu w różnych porach dnia – silne, słabe.
• Liczenie odczuwanych ruchów płodu w określonym czasie:
- ciężarna leżąc na boku liczy wyraźnie oddzielone od siebie ruchy - 10 takich ruchów w ciągu 2 godzin oznacza prawidłowy stan;
- ciężarna liczy ruchy płodu 3-krotnie w ciągu godziny w określonych porach dnia – odczucie 4 i więcej ruchów w ciągu godziny oznacza prawidłowy wynik, jeśli jest mniejsza, należy kontynuować liczenie przez kolejną godzinę;
- ciężarna liczy ruchy płodu codziennie w godzinach 9.00 – 21.00 do 10 ruchów, odczucie przynajmniej 10 ruchów w ciągu 12 godzin uznaje się za prawidłowy wynik (metoda Cardiff ), jeśli jest ich mniej następnego dnia należy zwrócić szczególną uwagę na ruchy dziecka.
W przypadku zbyt gwałtownych, bardzo słabych ruchów dziecka lub ich braku ciężarna powinna zgłosić się do szpitala.