Guzy wątroby – najważniejsze informacje o wybranych rodzajach

Wątroba jestnajwiększym gruczołem w ludzkim ciele. Odgrywa ważną rolę w wielu procesach życiowych. Uczestniczy m.in. w syntezie białek krwi, trawieniu tłuszczów, metabolizmie substancji odżywczych. Wątroba to też narząd narażony na liczne patologie, w tym guzy. Dowiedz się więcej na temat wybranych guzów wątroby.

Naczyniaki wątroby

Naczyniaki wątroby to guzy łagodne, które stwierdza się u 20% populacji i częściej rozpoznaje się u kobiet. Nierzadkie są ponadto przypadki mnogiego występowania naczyniaków. Niewielkie guzy tego typu zazwyczaj nie dają objawów. Inaczej jest z 40% olbrzymich naczyniaków, czyli guzów o średnicy ponad 4 cm, które mogą objawiać się dyskomfortem oraz bólem nadbrzusza. Operację rozważa się w przypadku:

• naczyniaków bardzo dużych (powyżej 10 cm);
• obecności objawów klinicznych;
• braku pewności diagnostycznej;
• szybkiego rozrostu guza;
• zaburzeń krzepnięcia krwi;
• rozwoju przetoki tętniczo-żylnej;
• silnego ucisku wywieranego przez naczyniak na okoliczne tkanki.

W pozostałych przypadkach naczyniaki wątroby z reguły nie wymagają leczenia.

Sprawdź także: Tomografia komputerowa jamy brzusznej

Gruczolaki wątroby

Gruczolak wątrobowokomórkowy to kolejny łagodny guz wątroby. Obserwuje się go znacznie częściej u kobiet. Ryzyko, że się pojawi, rośnie w przypadku stosowania doustnej antykoncepcji hormonalnej. Zmiana ta zazwyczaj nie daje objawów. Można jedynie wyczuć wypukłość pod żebrami po prawej stronie brzucha. Istnieje natomiast ryzyko krwotoku z gruczolaka.

Te zmiany leczy się operacyjnie. Usuwa się je, gdy mają średnicę powyżej 3 cm. Czasem nawet warto je zlikwidować, gdy są mniejsze, istnieje bowiem ryzyko zezłośliwienia zmiany bądź pęknięcia guza. Na dodatek trudno odróżnić go od raka wątroby. Zdarzają się natomiast przypadki, gdy zaprzestanie stosowania leków antykoncepcyjnych prowadzi do regresji gruczolaka.

Ogniskowy rozrost guzkowy

Ogniskowy rozrost guzkowy wątroby to łagodny guz wątroby. Dotyczy około 0,3% społeczeństwa, przy czym nawet 8 razy częściej obserwowany jest wśród kobiet (w grupie wiekowej 30–50 lat). Specjaliści wskazują, iż choroba ta jest związana w dużej mierze z hormonami, a więc to, że przytrafia się głównie kobietom, wynika ze stosowanej hormonalnej terapii zastępczej lub antykoncepcji. Choroba z reguły nie daje objawów i wykrywana jest przypadkowo, przy okazji wykonania niezwiązanych z nią badań. Leczenie ogniskowego rozrostu guzkowego wątroby w przypadku niewielkich zmian nie jest konieczne, a podlega tylko kontroli obrazowej. Wskazane jest też zrezygnowanie ze stosowania środków hormonalnych.

Zabieg przeprowadzany jest, gdy:

• guz na wątrobie ma więcej niż 10 cm;
• rozwinął się krwotok do jamy otrzewnowej;
• guz rośnie, mimo że odstawiło się hormony.

Zobacz także: Rak nerki – objawy, rokowania, diagnostyka

Nowotwory złośliwe wątroby

Wśród nowotworów złośliwych wątroby wymieniane są:

• rak wątrobowokomórkowy,
• rak złożony wątrobowo-żółciowy,
• rak dróg żółciowych,
• naczyniakomięsak wątroby,
• torbielakogruczolakorak,
• wątrobiak zarodkowy.

Najpowszechniejszy jest rak wątrobowokomórkowy. Stanowi on 80–90% pierwotnych nowotworów złośliwych tego narządu. Na początkowym etapie choroba z reguły rozwija się bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Jeśli pojawiają się dolegliwości, to są trudne do odróżnienia z tymi występującymi w marskości wątroby. Z czasem chorobie towarzyszą pogorszenie stanu ogólnego, ból w prawym podżebrzu, objawy ze strony układu pokarmowego (biegunka, brak apetytu, wzdęcia, zaparcia), świąd skóry, zmiana zabarwienia stolca. Wraz z zaawansowaniem choroby obecne są: wodobrzusze, żółtaczka, encefalopatia wątrobowa i zespoły paraneoplastyczne, czyli paranowotworowe. W zależności od stopnia zaawansowania w terapii raka wątroby wykorzystuje się leczenie chirurgiczne z użyciem metod małoinwazyjnych i klasycznych, leczenie farmakologiczne. Chemioterapia nie jest zalecana.

Zobacz także: Guz Klatskina – nowotwór zewnątrzwątrobowych dróg żółciowych

Guzy wątroby – przerzuty

Wątroba to miejsce, w którym najczęściej (po węzłach chłonnych) rozwijają się przerzuty nowotworów złośliwych. Mogą one stanowić nawet 98% guzów tego narządu. Do powstania guza wtórnego w wątrobie może dojść w przebiegu różnych chorób nowotworowych, w tym raka:

• jelita grubego,
• żołądka,
• trzustki,
• piersi,
• skóry (czerniaka),
• płuca,
• układu moczowo-płciowego (nerki, prostaty, jajnika, jądra).

Histologicznie najczęstszym typem wtórnego guza wątroby jest gruczolakorak.

Do najczęstszych objawów wtórnego guza wątroby należą:

• utrata apetytu i spadek masy ciała;
• złe samopoczucie, uczucie zmęczenia;
• stany podgorączkowe;
• nudności;
• uczucie pełności lub ból w nadbrzuszu – spowodowane rozciąganiem torebki wątroby;
• obrzęk kończyn dolnych – w wyniku ucisku na żyłę główną dolną;
• żółtaczka – na skutek ucisku dróg żółciowych lub niewydolności wątroby;
• wodobrzusze – w wyniku zakrzepicy żyły głównej dolnej lub niewydolności wątroby.

Leczenie wtórnych guzów wątroby determinowane jest wieloczynnikowo. Zależy m.in. od stanu pacjenta, liczby i lokalizacji przerzutów. Najlepsze wyniki daje leczenie chirurgiczne, które wspomagane bywa innymi metodami. U pacjentów z nieoperacyjnymi lub mnogimi guzami przerzutowymi nie zawsze możliwe jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Wówczas prowadzone jest leczenie paliatywne – chemio-, hormono- bądź farmakoterapia.