Leczenie kanałowe (endodoncja)

Na czym polega kanałowe leczenie zęba?

Leczenie kanałowe (endodoncja) jest zabiegiem stomatologicznym, który polega na usunięciu zainfekowanej lub uszkodzonej miazgi zębowej z kanałów zębowych oraz komory zęba. Proces ten obejmuje oczyszczenie kanałów korzeniowych, dezynfekcję oraz wypełnienie ich specjalnym materiałem, a na koniec na szczelne zabezpieczenie korony zęba.

Ważnym elementem leczenia kanałowego są badania radiologiczne (np. RTG zęba), które pozwalają zaplanować jego przebieg (pomogą uzyskać wiedzę o długości kanału i jego topografii) oraz go kontrolować. W bardziej wymagających przypadkach przeprowadza się leczenie kanałowe pod mikroskopem.

Leczenie kanałowe – etapy

Leczenie kanałowe zęba krok po kroku obejmuje kilka etapów:

1. Diagnostyka – to pierwszy etap leczenia endodontycznego. Rozpoznanie stawiane jest na podstawie szeregu badań, w tym szczegółowo przeprowadzonego wywiadu z pacjentem, standardowego badania stomatologicznego oraz badań obrazowych. Zdjęcia radiologiczne są szczególnie istotne, gdyż dostarczają informacji na temat stanu kości i zębów od wewnątrz.
2. Podanie miejscowego znieczulenia, a następnie otwarcie komory zęba, usunięcie zmian próchnicowych i wykonanie dojścia do kanałów korzeniowych – leczenie kanałowe przeprowadzone powinno być z zastosowaniem koferdamu, czyli gumowej osłony, która ma zapewnić izolację wnętrza zęba od środowiska jamy ustnej, w tym od śliny.
3. Usunięcie miazgi z komory zęba i kanałów korzeniowych – w przypadku powtórnego leczenia kanałowego usuwany jest też materiał wypełniający kanał. Następnie poszerza się kanały przy użyciu specjalnych pilników (narzędziami ręcznymi lub mechanicznymi). W czasie leczenia lekarz wielokrotnie sprawdza długość kanałów przy użyciu endometru. Dokładne ich opracowanie wpływa bowiem w dużym stopniu na sukces leczenia.
4. Przepłukanie kanałów to kolejny etap leczenia – dezynfekcja opracowywanych kanałów przeprowadzana jest z wykorzystaniem specjalnych preparatów. Jej cel to usunięcie pozostałości miazgi i bakterii.
5. Po zdezynfekowaniu kanały korzeniowe zostają osuszone.
6. Wypełnienie kanałów biozgodnymi materiałami termoplastycznymi to następny krok leczenia kanałowego. Ma to na celu szczelne zamknięcie światła kanału na całej długości do otworu fizjologicznego. Dzięki temu uniemożliwia się przenikanie bakterii z jamy zęba do tkanek okołowierzchołkowych. To pozwala uniknąć ich ponownego zakażenia.
7. Następnie wykonuje się badania/e radiologiczne, aby upewnić się co do poprawności jego przeprowadzenia.
8. Ostatnim krokiem jest wypełnienie zęba. Lekarz odbudowuje go tradycyjnym wypełnieniem lub uzupełnieniem protetycznym.
   

Kiedy leczenie kanałowe jest konieczne? Wskazania

Wśród wskazań do leczenia kanałowego należy wymienić przede wszystkim martwicę lub zakażenie miazgi zęba, które może być wynikiem głębokiej próchnicy, urazów, pęknięć lub złamań.

Leczenie kanałowe może być też konieczne, gdy:

• ząb jest bardzo wrażliwy na ciepło lub zimno,
• odczuwasz silny, uporczywy ból zęba,
• pojawiają się objawy zapalenia tkanek okołowierzchołkowych, takie jak np. obrzęk, przetoka ropna lub ropień,
• ząb zmienia kolor na ciemniejszy, a miazga zęba nie reaguje na bodźce.

Przeciwwskazania do leczenia kanałowego

Chociaż leczenie kanałowe jest bezpieczne i skuteczne, istnieją pewne okoliczności, w których może być niewskazane lub wymaga dodatkowej ostrożności:

• zaawansowane choroby – pacjenci z niektórymi schorzeniami ogólnoustrojowymi, takimi jak np. niekontrolowana cukrzyca, choroby serca, zaburzenia krzepnięcia krwi czy choroby autoimmunologiczne, mogą wymagać specjalnych środków ostrożności lub alternatywnych metod leczenia,
• ekspozycja na promieniowanie w obszarze głowy i szyi – pacjenci, którzy niedawno przeszli radioterapię w obszarze głowy i szyi, mogą mieć zwiększone ryzyko powikłań,
• osteoporoza leczona bisfosfonianami – u pacjentów przyjmujących bisfosfoniany (szczególnie drogą dożylną) mogą występować problemy z gojeniem się w obrębie kości, a więc także zębów,
• alergie – uczulenia na materiały stosowane w trakcie leczenia kanałowego, takie jak wypełnienia oraz środki znieczulające,
• zęby o skomplikowanej anatomii – w niektórych przypadkach skomplikowana budowa kanału zębowego (np. bardzo wąskie lub zakrzywione kanały) może uniemożliwiać skuteczne leczenie,
• zaawansowane uszkodzenie zęba – gdy ząb jest tak mocno zniszczony, że nie da się go odbudować.

Decyzja o przeprowadzeniu leczenia kanałowego jest zawsze poprzedzona dokładną oceną stanu zdrowia pacjenta.

Czynniki wpływające na powodzenie leczenia kanałowego

Powodzenie leczenia kanałowego zależy głównie od:

• stanu tkanek okołowierzchołkowych, czyli tkanek otaczających korzeń zęba, które umiejscowione są w obrębie kości,
• wiedzy stomatologa z zakresu anatomii systemów kanałowych, ponieważ poszczególne zęby różnią się liczbą kanałów, mają ich nietypową ilość lub umiejscowienie, obecne są wąskie i zakrzywione kanały, o nieregularnym przebiegu, z bocznymi odgałęzieniami głównych kanałów, do których dostęp jest utrudniony, co sprawia, że leczenie staje się trudniejsze,
• prawidłowo przeprowadzonych procedur endodontycznych – niektórzy pacjenci zgłaszają się na powtórne leczenie kanałowe zębów po uprzednio źle przeprowadzonej terapii,
• dokładnej analizy radiogramów i mikrotomografii leczonego zęba – badania obrazowe pozwalają zaplanować przebieg i kontrolować proces leczenia, a także dostarczają szczegółowych informacji na temat leczonego kanału,
• kontroli pola zabiegowego w świetle mikroskopu, który wykorzystywany jest coraz częściej nie tylko w wymagających przypadkach,
• nowoczesnych narzędzi stosowanych podczas leczenia,
• przestrzegania przez pacjenta zaleceń przekazanych przez lekarza po zabiegu.

Powtórne leczenie kanałowe (reendo)

W niektórych przypadkach konieczne jest powtórne leczenie kanałowe, np. gdy kanał nie został prawidłowo wypełniony podczas pierwszego leczenia. Powtórne zakażenie wyleczonego już zęba może być spowodowane np. przez pęknięte lub nieszczelne wypełnienie.

Leczenie kanałowe pod kontrolą mikroskopu

Coraz częściej, nie tylko w skomplikowanych przypadkach, zaleca się leczenie kanałowe pod mikroskopem. Mikroskop zapewnia dokładniejsze, szybsze, bardziej komfortowe postępowanie terapeutyczne. Dzięki wielokrotnemu powiększeniu obrazu kanałów korzeniowych pozwala na ich lepsze opracowanie i oczyszczenie. Mikroskop podnosi możliwości diagnostyczne (np. wykrycie pęknięć korzeni, które nie są widoczne gołym okiem lub w badaniach RTG) i terapeutyczne. Urządzenie to czyni leczenie bardziej przewidywalnym i efektywnym.

Ile kosztuje leczenie kanałowe?

Leczenie zęba jednokanałowego zaczyna się od 500 zł. Jednak ostateczny koszt leczenia kanałowego zęba jest uzależniony od wielu czynników, takich jak:

• liczba kanałów w zębie,
• zastosowane materiały i technologie,
• kompetencje i doświadczenie stomatologa,
• czas trwania leczenia,
• zastosowanie procedur dodatkowych.

Cena leczenia kanałowego może też różnić się w zależności od miasta.

Czy leczenie kanałowe boli?

Leczenie kanałowe, wykonywane w znieczuleniu miejscowym, nie powinno być bolesne. Po zabiegu możesz odczuwać dyskomfort, jednak dolegliwości zwykle ustępują po kilku dniach. Można je łagodzić, przyjmując zalecone przez stomatologa leki przeciwbólowe.

Zobacz także: Ból zęba po leczeniu kanałowym – kiedy jest normalny, a kiedy wymaga interwencji?

Ile trwa leczenie kanałowe?

Czas trwania leczenia kanałowego zależy od stopnia skomplikowania przypadku. Zazwyczaj wymaga od 1 do 3 wizyt, trwających od 30 minut do kilku godzin.

Czego nie wolno po leczeniu kanałowym?

Po leczeniu kanałowym należy unikać jedzenia twardych lub kleistych pokarmów, które mogą uszkodzić tymczasowe wypełnienie.

Pamiętaj, aby w trakcie leczenia dbać o higienę jamy ustnej tak jak dotychczas i stosować się do zaleceń dentysty dotyczących stosowania leków przeciwbólowych lub antybiotykoterapii.

Czy leczenie kanałowe jest bezpieczne?

Kanałowe leczenie zęba jest bezpieczną i skuteczną metodą, jednak wymaga dokładnej oceny stanu zdrowia pacjenta. Ryzyko powikłań jest niskie, zwłaszcza przy zastosowaniu nowoczesnych metod leczenia.

Leczenie kanałowe w ciąży również jest możliwe, ale wymaga indywidualnej konsultacji z lekarzem prowadzącym i stomatologiem.