Wodogłowie – przyczyny, objawy, zalecane badania i leczenie
Udostępnij na:
Wodogłowie to nieprawidłowe nagromadzenie się płynu mózgowo-rdzeniowego w komorach mózgu, skutkujące zwiększonym ciśnieniem wewnątrzczaszkowym. Choć może wystąpić w każdym wieku, najczęściej dotyka noworodków, niemowląt i osób starszych. Przeczytaj, jakie objawy wodogłowia pojawiają się u poszczególnych pacjentów. Dowiedz się więcej na temat przyczyn, diagnozy i leczenia wodogłowia.
Spis treści
Czym jest wodogłowie?
Wodogłowie to stan, w którym dochodzi do nadmiernego gromadzenia się płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie komorowym mózgu. Ten przejrzysty płyn odgrywa kluczową rolę w ochronie i odżywianiu tkanki nerwowej, krążąc między komorami mózgu, przestrzenią podpajęczynówkową i rdzeniem kręgowym. Jednak gdy równowaga między produkcją a wchłanianiem płynu zostaje zachwiana, dochodzi do jego patologicznego gromadzenia, prowadzącego do powiększenia komór mózgu i wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
Zobacz także: Zapalenie opon mózgowych
Jakie są rodzaje wodogłowia?
Wodogłowie można podzielić na:
- Wodogłowie obstrukcyjne – spowodowane blokowaniem swobodnego przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego, najczęściej przez guzy, torbiele lub wady wrodzone układu nerwowego.
- Wodogłowie komunikujące – wynika z nadmiernej produkcji lub upośledzonego wchłaniania płynu mózgowo-rdzeniowego, często w przebiegu zapaleń opon mózgowo-rdzeniowych, krwawień wewnątrzczaszkowych lub wad wrodzonych.
- Wodogłowie normotensyjne – charakteryzuje się prawidłowym lub tylko nieznacznie podwyższonym ciśnieniem płynu mózgowo-rdzeniowego.
Zobacz także: Nadciśnienie tętnicze
Jakie są przyczyny wodogłowia?
Przyczyny wodogłowia można podzielić na wrodzone i nabyte. Do tych pierwszych należą wady rozwojowe układu nerwowego (np. rozszczep kręgosłupa, malformacja Chiariego), zespół Dandy’ego-Walkera, zwężenie wodociągu mózgu. Do nabytych przyczyn wodogłowia należą zaś: zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, krwotoki wewnątrzczaszkowe, guzy mózgu, urazy głowy. W większości przypadków przyczyna wodogłowia pozostaje nieznana, szczególnie u osób dorosłych.
Czym objawia się wodogłowie?
Objawy wodogłowia różnią się głównie w zależności od wieku pacjenta i stopnia zaawansowania choroby.
Objawy wodogłowia u dzieci obejmują zwłaszcza:
- powiększenie obwodu głowy,
- uwypuklenie ciemiączka,
- uwypuklenie kości czołowej,
- poszerzenie żył skóry głowy,
- nudności i wymioty,
- senność, ospałość,
- brak apetytu,
- ból głowy,
- zaburzenia widzenia,
- opóźnienia rozwojowe,
- zaburzenia chodu i koordynacji ruchowej.
Zobacz także: Czy rezonans magnetyczny w ciąży jest bezpieczny?
Objawami wodogłowia u dorosłych są m.in.:
- bóle głowy,
- zmiany zachowania,
- zaburzenia funkcji poznawczych,
- trudności w chodzeniu,
- problemy z kontrolą zwieraczy,
- otępienie.
Jakie badania wykonuje się przy podejrzeniu wodogłowia?
Tylko szczegółowe badania pozwolą na rozpoznanie wodogłowia i odpowiadającej za nie przyczyny. Diagnostyka wodogłowia obejmuje w pierwszej kolejności wywiad i badanie fizykalne – ocenę obwodu głowy, ciemiączka, objaw Macewena. Wiele cennych informacji dostarczą badania obrazowe, w tym:
- badanie USG przezciemiączkowe (u noworodków i niemowląt),
- tomografia głowy,
- rezonans magnetyczny głowy,
- angio-TK z podaniem środka kontrastowego.
Dowiedz się więcej na temat rezonansu magnetycznego u dziecka.
W diagnostyce wodogłowia lekarz zleca również:
- cysternografię – ocenę krążenia płynu mózgowo-rdzeniowego,
- badanie dna oka,
- pomiar ciśnienia w komorach i kanale kręgowym,
- badanie płynu mózgowo-rdzeniowego.
Na czym polega leczenie wodogłowia?
Leczenie wodogłowia jest najczęściej chirurgiczne i zależy od jego przyczyny:
- Leczenie wodogłowia obstrukcyjnego – usunięcie przyczyny blokady przepływu płynu mózgowo-rdzeniowego (np. guza, torbieli), wytworzenie drogi odpływu płynu do innej jamy ciała (np. jama otrzewnej, prawy przedsionek serca).
- Leczenie wodogłowia komunikującego – założenie zastawki komorowo-otrzewnowej lub komorowo-przedsionkowej w celu odprowadzenia nadmiaru płynu, endoskopowa wentrykulostomia – wykonanie dodatkowego kanału dla odpływu płynu.
Leczenie farmakologiczne ma ograniczone zastosowanie i jest stosowane jako uzupełnienie terapii chirurgicznej. Wykorzystuje się głównie leki moczopędne (np. furosemid, acetazolamid) w celu normalizacji ciśnienia wewnątrzczaszkowego i glikokortykosteroidy w przypadku obrzęku mózgu.
Udostępnij na:
Zobacz także
Złamanie kości śródstopia – objawy, badania, czas i sposób leczenia
Kości śródstopia to pięć długich kości znajdujących się w środkowej części stopy, które łączą palce z kośćmi stępu. Złamanie ich to uraz, który często występuje w wyniku upadków, uderzeń, skręceń lub przeciążeń, zwłaszcza u sportowców. Sprawdź, jak lekarz rozpoznaje złamanie kości śródstopia i jak się je leczy.
Złamany nos – jak wygląda i ile się zrasta? Badania i leczenie
Złamany nos jest jedną z najczęstszych kontuzji twarzy. Może wystąpić w wyniku urazu, takiego jak uderzenie, upadek lub wypadek. Objawy, badania diagnostyczne oraz proces leczenia zależą od stopnia złamania i towarzyszących uszkodzeń. Dowiedz się więcej na temat złamania nosa.
Światowy Dzień Radiologii – znaczenie obrazowania radiologicznego w medycynie
Radiologia dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii obrazowania stale poszerza swoje możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, co przekłada się na poprawę jakości opieki zdrowotnej i skuteczności leczenia pacjentów. Dla upamiętnienia Wilhelma Roentgena, który dokładnie 129 lat temu odkrył promieniowanie X, obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii.
