USG stawów biodrowych u niemowląt – w jakim celu jest wykonywane i na czym polega?

USG stawów biodrowych u niemowląt można wykonać w poradni ambulatoryjnej. Badanie nie wymaga żadnego specjalnego przygotowania. Bezpośrednio po zakończeniu go otrzymuje się wynik. Staw biodrowy dziecka oceniany jest w skali Grafa, gdzie I to stawy zdrowe, a IV oznaczają ciężkie zmiany dysplastyczne. Dowiedz się, jak przebiega USG bioderek u niemowląt.

Jak wygląda badanie USG stawu biodrowego u niemowląt?

Na badanie USG stawu biodrowego niemowląt należy się zgłosić do ortopedy. Badanie jest bezbolesne, nieinwazyjne, nieszkodliwe dla dziecka. Pozwala na obrazową ocenę jamy stawu biodrowego i okolicznych tkanek miękkich za pomocą ultradźwięków. Wykonuje się je przy użyciu ultrasonografu, którego budowę najogólniej można przedstawić jako głowicę i monitor.

USG stawów biodrowych niemowląt przeprowadza się w zaciemnionym pomieszczeniu, aby lepiej uwidocznić obraz na monitorze. Badanie trwa średnio 10–15 minut. Lekarz rozsmarowuje specjalny żel na skórze w obszarze, który będzie badany. Żel ma za zadanie ułatwić przesuwanie głowicą po ciele. Następnie przykłada głowicę do skóry w okolicy stawu biodrowego, w ten sposób wprowadza fale ultradźwiękowe w głąb tkanek. Odbijając się od struktur wewnętrznych, umożliwiają obejrzenia stawu od wewnątrz. Lekarz widzi obraz w czasie rzeczywistym.

Lekarz przesuwa głowicą pod różnym kątem, aby dokładnie obejrzeć staw. Przeprowadza też badanie dynamiczne bioder – porusza nóżkami niemowlęcia, układa je w różnych pozycjach i ocenia zachowanie się stawu. Zawsze badane są dwa stawy biodrowe niemowlęcia. W czasie badania USG wykonać można zdjęcia analizowanego stawu. Po skończonym badaniu opiekun niemowlęcia otrzymuje opis badania.

Kiedy powinno się wykonać USG bioderek u niemowląt?

USG bioderek u niemowląt nie powinno się robić przed ukończeniem 3. tygodnia życia, bo wynik może być niejednoznaczny – obraz jest trudny do oceny, a wykryte nieprawidłowości nierzadko samoistnie się cofają. Powinno się wykonać najlepiej w 6. tygodniu życia dziecka, maksymalnie do 12. W przypadku występowania nieprawidłowości lekarz może zlecić badanie kontrolne – zazwyczaj po 6 tygodniach. Kolejne terminowe badanie USG bioderek powinno się wykonać w 3. miesiącu życia, a następne, gdy dziecko zacznie chodzić. Są one wskazane, nawet jeśli w pierwszym badaniu nie stwierdzi się nieprawidłowości. W tym czasie dochodzi do intensywnego wzrostu, stan stawu może ulec zmianie i nie można mieć pewności, że nie pojawią się one w kolejnych miesiącach.

Jak się przygotować do USG bioderek u niemowląt?

USG stawu biodrowego u niemowląt nie wymaga specjalnego przygotowania. Wskazane jest ubranie dziecka w luźny strój, który bez trudu i szybko będzie można zdjąć przed badaniem. Do badania USG bioderek należy też zdjąć dziecku pieluszkę. Niemowlę kładzie się na plecach i na boku na leżance wyłożonej jednorazowym podkładem. Jeśli mały pacjent jest wyjątkowo ruchliwy, lekarz może poprosić rodziców o pomoc w przytrzymaniu go. Mimo że badanie bioderek jest bezbolesne, dzieci mogą reagować na nie nerwowo – jest to dla nich nowa sytuacja. Aby uspokoić dziecko, warto nakarmić je przed badaniem.

Zobacz także: Kiedy wykonać USG jamy brzusznej? Charakterystyka, inwazyjność, przygotowanie do badania

W jakim celu wykonuje się USG bioderek u niemowląt?

USG stawów biodrowych u niemowląt przeprowadza się w celu wykrycia ewentualnych nieprawidłowości w rozwoju tych struktur. Badanie pozwala wykluczyć takie patologie jak m.in. podwichnięcie (głowa kości udowej „wysuwa się” z panewki częściowo), zwichnięcie (głowa kości udowej „wysuwa się” z panewki całkowicie) czy dysplazję stawu. USG bioderek u niemowląt wykonywane jest też podczas leczenia dysplazji stawów biodrowych, aby monitorować postępy terapii.

Stan bioderek niemowląt oceniany jest w oparciu o skalę Grafa:

• typ Ia i Ib – staw biodrowy prawidłowo rozwinięty,
• typ II – fizjologicznie niedojrzałe biodro, nie wymaga leczenia, jego stan poprawia się samoistnie, część może się stać biodrami dysplastycznymi typu IIa (przed 3. miesiącem życia) lub typu IIb (po 3. miesiącu życia),
• typ IIc – dysplazja stawu biodrowego zagrożona przemieszczeniem,
• typ IId – niestabilny staw, biodro dysplastyczne z decentracją głowy kości udowej,
• typy IIIa i IIIb – podwichnięte biodro,
• typ IV – zwichnięte biodro.

Najistotniejszą zaletą badania USG stawów biodrowych jest czułość. Stanowi doskonałe uzupełnienie badania klinicznego. Pozwala stwierdzić to, czego nie można niekiedy w nim jednoznacznie stwierdzić – wskazuje stabilność lub niestabilność stawu.

Zobacz także: Rozszczep kręgosłupa – czym jest i jak go wykryć?

Dlaczego badanie USG, a nie RTG?

Klasyczne prześwietlenie bioderek u niemowląt nie zapewniłoby tak dokładnej oceny jak badanie ultrasonograficzne. Badanie RTG nie sprawdzi się u niemowląt z uwagi na nie w pełni wykształcone kości, przez co niemożliwe jest zobaczenie całego stawu biodrowego. Ultrasonografia pozwala na uwidocznienie struktur chrzęstnych stawu: szyjki, głowy, krętarza większego kości udowej i elementów chrzęstnych budujących część stropu panewki.