Torbiel na trzustce – objawy, przyczyny, zalecane badania

Czym jest torbiel na trzustce?

Torbiel na trzustce to zamknięty zbiornik wypełniony płynem, który tworzy się w obrębie tego gruczołu. Torbiele mogą się różnić znacząco między sobą. Niektóre z nich są łagodne i niegroźne, inne zaś mogą mieć charakter zmian przedrakowych lub wręcz złośliwych nowotworów. Wyróżnia się dwa główne typy torbieli na trzustce:

1. Torbiele rzekome (pseudotorbiele) – stanowią około 75% wszystkich torbieli trzustki. Powstają najczęściej w następstwie ostrego lub przewlekłego zapalenia tego narządu, gdy dochodzi do uszkodzenia przewodów trzustkowych i wycieku treści do otaczających tkanek. Torbiele rzekome nie mają własnej ściany nabłonkowej.
2. Torbiele prawdziwe – są pokryte warstwą nabłonka i mogą mieć charakter łagodny lub złośliwy. Przyczyny ich powstawania to m.in. niedrożność przewodów trzustkowych, wrodzone anomalie rozwojowe, a także choroby pasożytnicze.

Zobacz także: Rak dwunastnicy

Niezależnie od klasyfikacji torbiele na trzustce mogą być pojedyncze lub występować w liczbie mnogiej, a ich rozmiary mogą mieć od kilku milimetrów do nawet kilkunastu centymetrów średnicy.

Przyczyny torbieli trzustki

Istnieje wiele czynników, które mogą predysponować do rozwoju torbieli na trzustce. Osoby z historią rodzinną występowania torbieli trzustki mają zwiększone ryzyko zachorowania. Wrodzone wady rozwojowe, takie jak torbielowatość wielonarządowa, również mogą sprzyjać powstawaniu tych zmian.

Istnieje korelacja pomiędzy cukrzycą a zwiększonym ryzykiem rozwoju torbieli na trzustce. Mechanizm tej zależności nie jest do końca poznany, ale może mieć związek z przewlekłymi zmianami zapalnymi w obrębie gruczołu. Szkodliwe substancje zawarte w dymie tytoniowym mają negatywny wpływ na trzustkę, przyczyniając się do uszkodzenia jej tkanki i powstania torbieli.

Zobacz także: Rezonans magnetyczny a klaustrofobia – czy możliwe jest wykonanie badania?

Długotrwały stan zapalny tego narządu, spowodowany np. nadużywaniem alkoholu, może doprowadzić do uszkodzenia przewodów trzustkowych i powstania torbieli. Urazy brzucha, a także niektóre zabiegi chirurgiczne w obrębie jamy brzusznej także mogą być przyczyną powstawania torbieli na trzustce. Wśród czynników ryzyka tego schorzenia znajdują się dodatkowo zarażenia pasożytami, takimi jak bąblowiec czy glista ludzka.

Torbiel na trzustce – objawy

Wiele torbieli na trzustce przebiega całkowicie bezobjawowo i jest wykrywanych przypadkowo podczas badań obrazowych wykonywanych z innych przyczyn. Jednak w niektórych przypadkach torbiele mogą powodować niepokojące dolegliwości, do których należą zwłaszcza:

• ból brzucha, a dokładnie w nadbrzuszu, często promieniujący do pleców, jest jednym z najczęstszych objawów torbieli na trzustce i wynika z ucisku torbieli na okoliczne narządy;
• nudności i wymioty, spowodowane przez ucisk torbieli na żołądek lub dwunastnicę, co może prowadzić do zaburzeń perystaltyki;
• spadek masy ciała – torbiele mogą utrudniać prawidłowe trawienie i wchłanianie składników odżywczych, co w konsekwencji prowadzi do niezamierzonej utraty wagi;
• żółtaczka – jeśli torbiel jest zlokalizowana w obrębie głowy trzustki i uciska na drogi żółciowe, może wystąpić żółtaczka objawiająca się zażółceniem powłok skórnych i białkówek oczu, jak to ma miejsce w kamicy żółciowej.

W niektórych przypadkach mogą również wystąpić takie dolegliwości jak: wzdęcia, biegunki, gorączka czy ogólne osłabienie. Należy pamiętać, że obecność torbieli na trzustce nie zawsze musi wiązać się z występowaniem objawów klinicznych. Małe, niegroźne zmiany często pozostają bezobjawowe.

Sprawdź, jakie objawy mogą sugerować raka trzustki.

Jakie badania wykonać przy torbieli trzustki?

Prawidłowa diagnoza torbieli na trzustce opiera się na kompleksowej ocenie wyników badań obrazowych oraz laboratoryjnych. Do najważniejszych z nich należą badania obrazowe takie jak:

• tomografia komputerowa – pozwala na dokładne zobrazowanie torbieli, określenie jej lokalizacji, rozmiaru oraz struktury wewnętrznej;
• rezonans magnetyczny jamy brzusznej – umożliwia uzyskanie szczegółowych informacji na temat torbieli, w tym ocenę jej charakteru (np. obecność przegród, zwapnień);
• USG jamy brzusznej – może być pierwszym krokiem w diagnostyce torbieli na trzustce;
• rezonans magnetyczny cholanografia  – pozwala na nieinwazyjne obrazowanie dróg żółciowych i przewodu trzustkowego;
• endoskopowa ultrasonografia – umożliwia precyzyjną ocenę zmian w obrębie trzustki, w tym pobranie materiału do badania histopatologicznego (biopsja);
• badanie dynamiczne wątroby i trzustki – polega na przeskanowaniu narządu w kilku fazach przepływu środka cieniującego.
  

Jak umówić wizytę

Badania NFZ

22 275 96 28

Formularz

Umów badanie w ramach abonamentu

Portal Pacjenta

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Kup online

Duże znaczenie diagnostyczne mają badania laboratoryjne, w tym zwłaszcza:

• morfologia krwi – odchylenia w badaniu mogą wskazywać na obecność procesu zapalnego;
• oznaczenie poziomu enzymów trzustkowych (amylaza, lipaza) – ich podwyższony poziom może sugerować choroby trzustki,
• oznaczenie markerów nowotworowych – pomaga ocenić potencjalnie złośliwy charakter torbieli.

W niektórych przypadkach lekarz może również zlecić badanie płynu pobranego z torbieli w celu dokładniejszej analizy jej zawartości.

Leczenie torbieli na trzustce

Sposób postępowania terapeutycznego zależy od wielu czynników, takich jak rodzaj, wielkość i lokalizacja torbieli, a także występowania objawów klinicznych. Małe, bezobjawowe torbiele często nie wymagają leczenia i mogą być jedynie poddawane okresowej obserwacji za pomocą badań obrazowych.

W niektórych przypadkach, szczególnie przy torbielach rzekomych, lekarz może zalecić farmakoterapię mającą na celu zmniejszenie wydzielania soku trzustkowego i ułatwienie wchłaniania torbieli.

Duże torbiele, powodujące dolegliwości, mogą wymagać drenażu – usunięcia zawartości przy użyciu cienkich igieł wprowadzanych pod kontrolą USG. Alternatywą dla drenażu jest endoskopowe opróżnienie torbieli poprzez wprowadzenie sondy do jej wnętrza. Zabieg ten pozwala na długotrwałe utrzymanie drożności torbieli. W przypadku torbieli o dużych rozmiarach konieczne może się okazać leczenie chirurgiczne.

cholanografia i inaczej RM? To w nawiasCzym jest wodogłowie?

Wodogłowie to stan, w którym dochodzi do nadmiernego gromadzenia się płynu mózgowo-rdzeniowego w układzie komorowym mózgu. Ten przejrzysty płyn odgrywa kluczową rolę w ochronie i odżywianiu tkanki nerwowej, krążąc między komorami mózgu, przestrzenią podpajęczynówkową i rdzeniem kręgowym. Jednak gdy równowaga między produkcją a wchłanianiem płynu zostaje zachwiana, dochodzi do jego patologicznego gromadzenia, prowadzącego do powiększenia komór mózgu i wzrostu ciśnienia wewnątrzczaszkowego.

Zobacz także: Zapalenie opon mózgowych