Tomografia płuc – rodzaje i wskazania do badania
Tomografia klatki piersiowej, a szczególnie płuc, to jedno z najnowocześniejszych badań obrazowych. Służy do oceny miąższu tego organu. Umożliwia wykrycie zmian nowotworowych w początkowym stadium choroby. Badanie zaleca się też nałogowym palaczom, u których zmiany w płucach na obrazie rentgena są słabo widoczne.
Spis treści
Tomografia komputerowa to rodzaj badania z użyciem promieni rentgenowskich. Ma zastosowanie w różnych dziedzinach medycyny. Palaczom zaleca się rutynowo tomografię niskodawkową, ponieważ jest ona wystarczająca do oceny stanu ich płuc. Inne choroby można zdiagnozować za pomocą tomografii wysokiej rozdzielczości. Jak przebiega takie badanie i jak się do niego przygotować?
Tomografia płuc a RTG
Tomografia płuc, a dokładnie tomografia klatki piersiowej, jest nowoczesnym badaniem obrazowym. Za pomocą tomografii klatki piersiowej bada się nie tylko płuca, ale też inne elementy układu oddechowego. Tomografia komputerowa (w skrócie CT, TK) umożliwia dokładną ocenę miąższu płuc, co pozwala wykryć potencjalne zmiany nowotworowe lub zapalne we wczesnym stadium ich zaawansowania. W odróżnieniu od rentgena, którego obraz powstaje przez zrobienie jednego zdjęcia, podczas tomografii badane miejsce jest prześwietlane pod różnymi kątami i wielokrotnie.
Zobacz także: Sztuczna inteligencja w TK płuc i diagnostyce po COVID-19
Wskazania do tomografii płuc
Tomografię płuc powinien wykonać każdy chory, u którego obraz RTG nie pozwala na rozpoznanie schorzenia. Jest to najszybsza metoda diagnostyki obrazowej, ale wykorzystuje się ją także do oceny postępów terapii. Warto zdecydować się na nią w przypadku pylicy i sarkoidozy, przy stanach zapalnych miąższu płuc, rozedmie, zatorowości płucnej (angio-TK) oraz zwłóknieniu płuc. Wykonuje się ją również u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc (POChP), aby ocenić kondycję organu podczas trwającego leczenia lub sprawdzić, czy nie doszło do rozwinięcia się choroby.
Wskazaniem do przeprowadzenia tomografii płuc jest też nałogowe palenie tytoniu. Tradycyjny rentgen nie daje tak wyraźnego obrazu jak aparat tomografu. Przy użyciu CT jest zatem szansa wykrycia potencjalnych zmian nowotworowych, zanim osiągną one wysokie stadium zaawansowania. Tomografia płuc jest także wykorzystywana przy podejrzeniu przerzutów nowotworowych.
Rodzaje tomografii płuc
Badanie tomografii komputerowej płuc można wykonać na kilka sposobów. W chorobach śródmiąższowych tego organu zaleca się tomografię HRCT (high resolution computer tomography). Jest to badanie wysokiej rozdzielczości, które nie wymaga podania środka kontrastowego. Służy ono do dokonania bardzo dokładnej oceny miąższu. Sprawdza się przy alergicznym zapaleniu pęcherzyków płucnych, rozedmie, kłopotach z oskrzelami lub sarkoidozie. Tomografię HRCT wykonuje się także u chorych na POChP.
Palaczom zaleca się tomografię niskodawkową (NDTK), ponieważ widać w niej cały obraz płuc, wraz z potencjalnymi zmianami w strukturze miąższu. Jednocześnie gwarantuje ona niską dawkę promieniowania, zatem jest badaniem bezpiecznym. Niskodawkową tomografię komputerową od dłuższego czasu stosuje się jako alternatywę dla klasycznego badania radiologicznego. Jest ona dokładniejsza, a ponadto umożliwia ocenę zmian pod względem ilościowym i jakościowym. Do badania nie trzeba się specjalnie przygotowywać pod warunkiem, że jest wykonywane bez kontrastu.
Aparaty tomograficzne przeprowadzają również skan w algorytmie zatorowości płucnej. Takie badanie wymaga podania kontrastu. W związku z tym chory musi się do niego odpowiednio przygotować. Przed badaniem lekarz zleca oznaczenie stężenia TSH i kreatyniny w organizmie pacjenta. Ponadto badana osoba powinna powstrzymać się od spożywania pokarmów na 6 godzin przed badaniem oraz poinformować lekarza o przebytych chorobach. Jeśli kiedykolwiek wystąpiła u niej reakcja anafilaktyczna na środek kontrastowy, warto rozważyć inne możliwości np. badanie bez środka cieniującego, ponieważ anafilaksja jest z reguły przeciwwskazaniem do podania kontrastu.
Tomografię komputerową płuc (TK płuc) wykonuje się zawsze na podstawie skierowania. Wyniki interpretowane są wyłącznie przez specjalistę z tej dziedziny.