Tomografia komputerowa z kontrastem – co warto wiedzieć o tym badaniu?

25.06.2024

Tomografia komputerowa z kontrastem to badanie o bardzo dużej wartości diagnostycznej, które jest szeroko stosowane w medycynie. Środki cieniujące inaczej pochłaniają emitowane w czasie badania promieniowanie niż okoliczne tkanki, przez co lepiej je uwidaczniają. Mimo że są dla organizmu obojętne, to mogą wywołać u niektórych działania niepożądane.

0446-tomografia-komputerowa-z-kontrastem.jpeg

Spis treści

Tomografia z kontrastem – w jakim celu jest wykonywana?
Tomografia komputerowa z kontrastem – jakie środki są stosowane?
Tomografia komputerowa z kontrastem – przeciwwskazania
Jak umówić wizytę
Tomografia komputerowa z kontrastem – skutki uboczne
Tomografia komputerowa z kontrastem – przygotowanie

Tomografia komputerowa jest metodą diagnostyki, w której za pomocą promieni rentgenowskich uzyskuje się wielowarstwowe przekrojowe obrazy ciała. Tomografia komputerowa z kontrastem pozwala na jeszcze dokładniejsze zobrazowanie analizowanych struktur. Sprawdź, na czym polega przygotowanie do tego badania i jakie są przeciwwskazania do przeprowadzenia go.

Tomografia z kontrastem – w jakim celu jest wykonywana?


Tomografia komputerowa to metoda obrazowania medycznego, która w wielu przypadkach odgrywa bardzo ważną rolę w procesie diagnostyczno-leczniczym. Badanie to dostarcza szczegółowych informacji na temat nieprawidłowości i patologii toczących się w różnych miejscach w organizmie. Pozwala na przeprowadzenie dokładnej diagnostyki wielonarządowej z uwzględnieniem tkanek miękkich i struktur kostnych. Z uwagi na niezwykle wszechstronny zakres zastosowań tomografia komputerowa to dziś podstawowa metoda obrazowania we wszystkich specjalnościach medycyny.

Tomografia komputerowa sama w sobie jest bardzo dokładną metodą badań, ale możliwe jest zwiększenie jej wartości diagnostycznej przy użyciu środków cieniujących, które nazywane są powszechnie kontrastem. W wielu przypadkach ich podanie decyduje o prawidłowym rozpoznaniu jednostki chorobowej. Ich celem jest lepsze uwidocznienie obrazowanych struktur, co wynika z pochłaniania promieniowania w innym stopniu niż otaczające tkanki.

Tomografia komputerowa z kontrastem – jakie środki są stosowane?


Kontrast to substancja chemiczna, zazwyczaj na bazie związków jodu (jonowych lub niejonowych). Podawana jest drogą dożylną, doustnie lub doodbytniczo, w zależności od tego, jakie struktury będą analizowane. Kontrast usuwany jest w niezmienionej postaci przez nerki, dlatego przed badaniem tomografii komputerowej z kontrastem należy sprawdzić czynność tego narządu. W tym celu mierzone jest stężenie kreatyniny we krwi.

Po badaniu obrazowania z kontrastem wskazane jest spożywanie dużych ilości wody, aby usprawnić usuwanie środków cieniujących wraz z moczem. W przypadku tomografii komputerowej wykorzystywane są środki kontrastowe o różnej zawartości jodu. Jednak im jest ona większa, tym lepszy obraz można uzyskać. Optymalne rozwiązanie stanowi środek o najwyższej zawartości jodu i najmniejszej dla tego stężenia lepkości.

Tomografia komputerowa z kontrastem – przeciwwskazania


Mimo że środki cieniujące nie stanowią dla organizmu zagrożenia, to nie każdy powinien z nich korzystać. Istnieją pewne przeciwwskazania do ich podawania, które można zignorować wyłącznie ze wskazań życiowych i z zachowaniem szczególnych środków ostrożności. Należą do nich m.in.:

  • niewydolność nerek,
  • uczulenie na jod,
  • cukrzyca insulinozależna,
  • nieuregulowane nadciśnienie tętnicze,
  • odwodnienie znacznego stopnia,
  • nadwrażliwość na jodowe środki cieniujące,
  • ostra i przewlekła niewydolność krążenia.

Zobacz także: Kiedy podawany jest środek kontrastowy?

Jak umówić wizytę

Zapytaj Lekarza.svg

Umów badanie w ramach abonamentu

wozek-zakupy-sklep.svg

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Tomografia komputerowa z kontrastem – skutki uboczne


Bardzo rzadko zastosowanie środków cieniujących w badaniu tomografii komputerowej wywołuje skutki uboczne. Bezpośrednio po podaniu kontrastu osoba badana może doświadczyć przez krótki czas „uderzenia gorąca” i mieć metaliczny posmak w ustach. Inne działania niepożądane, które mogą wystąpić, podzielone zostały na:

  • łagodne – nudności, wymioty, zmiany skórne, samoistnie ustępująca reakcja wazowagalna (rozszerzenie naczyń krwionośnych i zwolnienie pracy mięśnia sercowego),
  • umiarkowane – skurcz oskrzeli, dreszcze,
  • poważne – wstrząs anafilaktyczny, zaburzenia oddechu.

Należy jeszcze raz podkreślić, że powikłania po podaniu środka cieniującego są rzadkością. Jednak na wypadek pogorszenia samopoczucia pacjenta po zakończonym badaniu powinien on pozostać pod kontrolą placówki przez mniej więcej 30 minut.

Zobacz także: Tomografia komputerowa a rezonans magnetyczny

Tomografia komputerowa z kontrastem – przygotowanie


Badanie tomografii komputerowej z kontrastem wymaga specjalnego przygotowania. Pacjent zgłasza się do pracowni tomografii komputerowej wcześniej w celu wypełnienia ankiety medycznej i przygotowania do podania kontrastu. Ważne, aby powstrzymał się na 6 godzin z jedzeniem i na 2 godziny z piciem czystej wody (w przypadku napojów słodzonych, lub zawierających mleko karencja wynosi 6 godzin). W przeddzień badania i bezpośrednio po nim wskazane jest zwiększenie ilości przyjmowanych płynów.

Na badanie tomografii komputerowej z kontrastem pacjent zgłasza się z wynikiem badania kreatyniny, które służy do oceny funkcji nerek. Osoby bez choroby nerek lub nieświadome ich istnienia powinny wykonać pomiar kreatyniny do miesiąca przed badaniem. W przypadku pacjentów z chorymi nerkami badanie to nie powinno być zrobione wcześniej niż 7 dni przed tomografią komputerową.

Co więcej, osoby z zaburzeniami tarczycy powinny dokonać oceny stężenia TSH do 2 tygodni przed badaniem, a przy złych wynikach uzyskać zgodę na badanie od lekarza prowadzącego. Szczególnego postępowania wymagają również diabetycy przyjmujący metforminę i ze znacznym uszkodzeniem funkcji nerek. Po konsultacji z lekarzem powinni oni zmienić sposób stosowania leku.

Źródła
  1. N.M. Major, J. Walecki, W.E. Brandt i wsp., Tomografia komputerowa – zastosowanie kliniczne, Edra Urban & Partner, Wrocław 2017.
  2. Tomografia komputerowa. Online:https://www.luxmed-diagnostyka.pl/dla-pacjentow/niezbednik/przygotowanie-do-badan/tomografia-komputerowa [dostęp: 09.10.2022].
  3. B. Pruszyński, Diagnostyka obrazowa. Podstawy teoretyczne i metodyka badań, PZWL, Warszawa 2014.

Zobacz także

Jak interpretować wyniki mammografii? Co oznacza zagęszczenie piersi?
Diagnostyka

Jak interpretować wyniki mammografii? Co oznacza zagęszczenie piersi?

Mammografia jest uznawana za jedną z najskuteczniejszych metod wczesnego wykrywania raka piersi. Jednak interpretacja wyników tego badania nie zawsze jest prosta, szczególnie dla pacjentów. Jednym z pojęć, które często pojawiają się w opisach mammograficznych, jest „zagęszczenie” piersi. Co dokładnie oznacza to określenie i jak wpływa ono na proces diagnostyczny? Sprawdź, czym jest zagęszczenie w mammografii, jak się ono prezentuje oraz jakie ma znaczenie kliniczne.

Tomosynteza, czyli mammografia wielowarstwowa – co to za badanie?
Diagnostyka

Tomosynteza, czyli mammografia wielowarstwowa – co to za badanie?

Diagnostyka obrazowa piersi odgrywa ważną rolę w wykrywaniu i leczeniu schorzeń tego gruczołu, w tym nowotworów. Wśród różnorodnych metod obrazowania mammografia pozostaje podstawowym badaniem przesiewowym i diagnostycznym. Jednak wraz z rozwojem technologii, pojawiły się również nowoczesne techniki, takie jak tomosynteza, które znacznie usprawniają i ulepszają diagnostykę chorób piersi. Dowiedz się więcej na temat tomosyntezy, poznaj jej kluczowe cechy, zalety oraz wskazania do wykonania tego badania.

Statystyki raka piersi – kto jest na niego najbardziej narażony?
Diagnostyka

Statystyki raka piersi – kto jest na niego najbardziej narażony?

Rak piersi stanowi poważny problem zdrowotny na całym świecie, szczególnie wśród kobiet. W krajach rozwiniętych ten nowotwór złośliwy jest najczęstszym typem raka u płci żeńskiej. W krajach rozwijających się odnotowuje się jego rosnącą tendencję. Sprawdź, kogo najczęściej dotyka rak piersi