Tomografia komputerowa jelita grubego – najważniejsze informacje o badaniu
Tomografia komputerowa jelita grubego jest ważnym elementem procesu diagnostyczno-leczniczego różnych patologii występujących w tej części układu pokarmowego. Jednymi z częściej występujących spośród nich są rak jelita grubego, który jest w czołówce nowotworów złośliwych w Polsce, polipy czy uchyłki.
Spis treści
Tomografia komputerowa jelita grubego nazywana bywa również wirtualną kolonoskopią. Sprawdź, jakie są wskazania do przeprowadzenia tego badania oraz czy wymaga ono specjalnego przygotowania.
Tomografia komputerowa jelita grubego – co to za badanie?
Procesy rozrostowe i inne patologie jelita grubego stanowią istotny problem kliniczny m.in. z uwagi na częstość występowania. Dzięki rozwojowi technik obrazowania i wykorzystania tomografii komputerowej badania tej okolicy stały się mniej inwazyjne. Tomografia komputerowa jelita grubego (wirtualna kolonoskopia, kolonografia TK) pozwala zobrazować całe ściany i wnętrze jelita grubego oraz narządy poza okrężnicą za pomocą dwu- i/lub trójwymiarowych obrazów, bez konieczności wprowadzania wziernika. Jest to szczególnie ważne w przypadkach, gdy warunki anatomiczne ograniczają zakres bezpośredniej kolonoskopii.
Jakie są wskazania do tomografii komputerowej jelita grubego?
Kolonografia TK uważana jest za metodę alternatywną do kolonoskopii w przypadkach, w których to drugie badanie jest przeciwwskazane lub niediagnostyczne.
Wśród wskazań do badania TK jelita grubego wymienia się przede wszystkim:
- krwawienie z odbytu,
- stany predysponujące do występowania nowotworów jelita grubego, np. polipowatość rodzinna,
- utrzymujące się dolegliwości typu: ból brzucha, parcie na stolec, biegunka, zaparcia,
- zwężenie jelita nieprzepuszczające kolonoskopu,
- zwiększone ryzyko perforacji w tradycyjnej kolonoskopii (np. u chorych po radioterapii),
- profilaktyczne badanie przesiewowe u osób z klinicznym podejrzeniem nowotworu jelita grubego, niekiedy jako skrining raka jelita grubego u osób bez objawów chorobowych,
- kontrola jelita po leczeniu operacyjnym (podejrzenie wznowy),
- u pacjentów z przeciwwskazaniami do kolonoskopii tradycyjnej.
Tomografia komputerowa jelita grubego – przygotowanie
Tomografia komputerowa jelita grubego to badanie wymagające specjalnego przygotowania. Aby zapewnić możliwie największą wiarygodność wyników, konieczne jest oczyszczenie jelita grubego z zalegających resztek pokarmowych i mas kałowych. Trzy dni przed badaniem pacjent powinien wprowadzić całkowicie płynną dietę. Na dzień przed badaniem wymaga się również przyjmowania specjalnych środków na oczyszczenie jelita. Pacjenci muszą przestrzegać surowych instrukcji dotyczących ich stosowania, bo w przeciwnym razie badanie może się nie powieść i będzie wymagało powtórzenia. W dniu badania należy pozostać na czczo. Spożywać można tylko płyny bez cukru, niegazowaną wodę lub herbatę. Na badanie zgłasza się bez jakichkolwiek elementów metalowych w ubiorze. Należy pamiętać, aby zabrać ze sobą ewentualne wcześniejsze wyniki badań (w szczególności badań obrazowych lub endoskopowych dotyczących jamy brzusznej i miednicy mniejszej).
Zobacz także: Jak wygląda diagnostyka raka dwunastnicy?
Jak przebiega badanie tomografii komputerowej jelita grubego?
Pacjent zgłasza się do rejestracji z dokumentem tożsamości i skierowaniem na badanie. Wypełnia ankietę informacyjną i zostaje skierowany do pomieszczenia, w którym wykonuje się badanie. W przypadku TK jelita grubego z kontrastem konieczne jest założenie wenflonu i przedstawienie wyników badania kreatyniny z krwi.
Pacjent jest proszony o przyjęcie pozycji leżącej na lewym boku na stole aparatu do tomografii. Do jego odbytu wprowadza się niewielką elastyczną rurkę. W razie konieczności podaje się środek cieniujący. Następnie do wnętrza jelita wprowadza się dwutlenek węgla za pomocą specjalnego urządzenia, które kontroluje tempo podawania gazu. W konsekwencji tego badany może odczuwać rozpieranie, wzdęcia i przelewanie w jelitach.
Po napełnieniu jelit gazem, który zapewnia lepszą widoczność analizowanych struktur, wykonuje się zdjęcia. Skany przeprowadza się na wstrzymanym oddechu, z reguły podczas leżenia na plecach i brzuchu. W razie potrzeby robione są zdjęcia dodatkowe. Wykonanie każdego z nich trwa około 20 sekund. Obrazy są przetwarzane za pomocą specjalnego oprogramowania, aby uzyskać odwzorowanie wewnętrznej powierzchni ścian jelita. Na wynik składają się opis lekarza radiologa i płyta CD z obrazami diagnostycznymi.
Ile trwa badanie tomografii komputerowej jelita grubego?
Badanie zajmuje średnio 15–30 minut, wydłuża się w przypadku podawania kontrastu. W takim przypadku pacjent jest też proszony o pozostanie w placówce około 30 minut na obserwacji, na wypadek zaistnienia działań niepożądanych.
Zobacz także: Wrzody żołądka i dwunastnicy – objawy, przyczyny, sposoby leczenia
Jakie są zalety tomografii komputerowej jelita grubego?
Tomografia komputerowa jelita grubego to badanie mające wiele zalet. Wymienia się wśród nich zwłaszcza:
- niską inwazyjność,
- możliwość powrotu do codziennej aktywności od razu po badaniu,
- krótki czas trwania,
- brak konieczności sedacji,
- precyzyjna ocena lokalizacji zmiany przed ewentualnym zabiegiem operacyjnym,
- możliwość zdiagnozowania zmiany synchronicznej i różnicowania zmian śródściennych od ucisku z zewnątrz,
- możliwość badania pacjentów leczonych środkami przeciwkrzepliwymi i uczulonych na środki znieczulające, z licznymi zrostami pooperacyjnymi lub dużą przepukliną, niewyrażających zgody lub niekwalifikujących się do badania klasycznego,
- dobre tolerowanie przez pacjentów – tomografia jest badaniem preferowanym przez wielu chorych, w porównaniu do kolonoskopii klasycznej czy wlewu kontrastowego jelita grubego,
- wysokie bezpieczeństwo – ryzyko uszkodzenia ściany jelita jest małe i zwykle niegroźne – szacuje się, że dotyczy mniej niż jednego zabiegu na 3000.
Tomografia komputerowa jelita grubego pozwala na wczesne wykrywanie zmian przedrakowych z czułością i specyficznością porównywalną z klasyczną kolonoskopią, nie pozwala jednak na pobranie wycinków.