Rezonans a tomografia – czym się różnią? Kiedy się je stosuje?
Tomografia komputerowa i rezonans magnetyczny to bardzo dokładne badania obrazowe. Sprawdź, na czym polegają, czym się różnią i kiedy się je stosuje.
Spis treści
Tomografia komputerowa a rezonans magnetyczny – działanie
Różnica między rezonansem a tomografem jest znacząca, jeśli chodzi o zasadę działania. Rezonans magnetyczny wykorzystuje silne pole magnetyczne oraz fale radiowe do generowania szczegółowych obrazów tkanek miękkich, chrząstek, kości, narządów i innych struktur wewnętrznych ciała. Nie używa promieniowania jonizującego (rentgenowskiego).
Z kolei tomografia komputerowa wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie do tworzenia przekrojowych obrazów ciała. Obracający się wokół ciała detektor zbiera dane, które komputer przetwarza na obrazy przekrojowe (tomogramy).
Tomografia komputerowa a rezonans magnetyczny – różnice w zastosowaniu
Rezonans magnetyczny jest sprawdzonym narzędziem do obrazowania chrząstek i tkanek miękkich, takich jak mózg, rdzeń kręgowy, mięśnie, więzadła, ścięgna, dyski międzykręgowe oraz narządy wewnętrzne (np. serce, wątroba, nerki). Często stosowany jest w diagnostyce neurologicznej, ortopedycznej, kardiologicznej oraz w obrazowaniu narządów miednicy.
Tomografia komputerowa obrazuje kości, płuca, narządy jamy brzusznej i miednicę, struktury krwionośne. Często jest używana w diagnostyce urazów, wykrywaniu nowotworów, ocenie stanów zapalnych, ocenie struktur kostnych, a także w przypadkach wymagających szybkiej diagnozy (np. udar, krwotok wewnętrzny).
Wady i zalety tomografii komputerowej
Wykorzystanie promieniowania rentgenowskiego wiąże się z pewnym ryzykiem. Dlatego lekarze kierują pacjenta na tomografię komputerową tylko wtedy, gdy jest to konieczne.
Poza tym badanie ma liczne zalety – jest bardzo dokładne, nieinwazyjne, bezbolesne i szybkie. Istnieje również niewielka lista przeciwwskazań do jego wykonania. Z reguły nie zaleca się go kobietom w ciąży, a badanie z kontrastem może być przeciwwskazane u chorych z nadczynnością tarczycy, upośledzoną funkcją nerek oraz u osób uczulonych na środek kontrastujący.
Przygotowania do badania nie są skomplikowane, a w sytuacjach nagłych można przebadać pacjenta bez żadnych przygotowań. Ze względu na podanie kontrastu zaleca się badanym przyjście na czczo, czyli około 6 godzin po ostatnim posiłku.
Wady i zalety rezonansu magnetycznego
Zaletą tego badania jest brak konieczności narażenia pacjenta na promieniowanie X. Ponadto używany jest bezpieczniejszy, gadolinowy środek kontrastujący, który wiąże się z mniejszym ryzykiem alergii (aczkolwiek niektóre osoby są nadwrażliwe na ten preparat). Badanie to można również wykonywać u kobiet w ciąży, jednak dopiero od 2. trymestru.
Do wad procedury należą konieczność przebywania w komorze, co może być problematyczne dla osób obarczonych klaustrofobią, czasami potrzeba przeprowadzenia badania w sedacji, czyli po podaniu leków uspokajających, gdyż artefakty ruchowe mogą obniżyć wartość diagnostyczną – dotyczy to między innymi dzieci. Badanie nie może być przeprowadzone u osób z wszczepionym urządzeniem elektrycznym, elektronicznym, zawierającym w składzie metal, np. rozrusznikiem, metalowymi klipsami
Różnica między rezonansem a tomografią – czas badania
Rezonans magnetyczny trwa zazwyczaj od 15 minut do godziny lub nawet dłużej, w zależności od obszaru ciała i celu badania. Pacjent musi leżeć nieruchomo w aparacie, co może być trudne dla niektórych osób, szczególnie dzieci lub osób z klaustrofobią.
Tomografia komputerowa zazwyczaj trwa krócej niż rezonans, od kilku do kilkunastu minut. Jest to korzystne w sytuacjach nagłych, w przypadku których szybka diagnoza jest kluczowa.
Sprawdź, na czym polegają badania w sedacji
Rezonans magnetyczny – wskazania do badania
Wybór między rezonansem magnetycznym a tomografią komputerową zależy od konkretnej sytuacji klinicznej, rodzaju tkanek do oceny oraz ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Lekarz podejmuje decyzję o wyborze odpowiedniego badania na podstawie objawów pacjenta i potrzeb diagnostycznych. Na liście wskazań do rezonansu magnetycznego znajdują się m.in.:
1. Neurologia i neurochirurgia:
- badanie mózgu – podejrzenie nowotworów, udarów mózgu, zapaleń, chorób demielinizacyjnych (np. stwardnienie rozsiane), malformacji naczyniowych, wodogłowia; służy również ocenie struktur wewnątrzczaszkowych po przebytym urazie głowy i jest przydatny w diagnostyce przyczyn epilepsji;
- badanie rdzenia kręgowego – podejrzenie guzów, urazów, stenozy kanału kręgowego, zapalenia rdzenia, chorób demielinizacyjnych, ucisku rdzenia przez przepukliny dysku.
2. Ortopedia:
- stawy i mięśnie – ocena uszkodzeń więzadeł, ścięgien, chrząstki stawowej (np. w kolanie, barku, biodrze), złamań zmęczeniowych, zapaleń kaletek maziowych, zespołów przeciążeniowych;
- kręgosłup – diagnostyka przepukliny dysku, zwyrodnień stawów, stenozy kanału kręgowego, urazów kręgosłupa.
3. Kardiologia:
- serce i naczynia krwionośne – ocena funkcji i struktury serca, diagnostyka wad wrodzonych, choroby niedokrwiennej serca, kardiomiopatii, tętniaków, zatorowości płucnej.
4. Onkologia:
- Nowotwory – wykrywanie, ocena zaawansowania i monitorowanie leczenia nowotworów w różnych narządach, takich jak mózg, rdzeń kręgowy, wątroba, nerki, prostata, piersi, narządy miednicy;
- ocena przerzutów nowotworowych.
5. Gastroenterologia i hepatologia:
- wątroba i trzustka – diagnostyka guzów, torbieli, stłuszczenia wątroby, zapaleń, ocena dróg żółciowych (MRCP);
- jelita i inne narządy jamy brzusznej – ocena chorób zapalnych jelit, guzów, przepuklin, zapaleń.
6. Ginekologia i urologia:
- miednica mała – ocena guzów macicy, jajników, prostaty, pęcherza moczowego, endometriozy, nieprawidłowości strukturalnych narządów miednicy.
- drogi moczowe – diagnostyka guzów, kamieni nerkowych, zapaleń.
7. Choroby zapalne i autoimmunologiczne:
- zapalenia stawów i tkanek miękkich – ocena zaawansowania chorób zapalnych stawów, takich jak reumatoidalne zapalenie stawów, zapalenie tkanek miękkich;
- choroby demielinizacyjne – ocena postępu chorób takich jak stwardnienie rozsiane.
Zobacz także: Jakie badania obrazowe wykonuje się w przypadku bólu pleców?
Tomografia komputerowa – wskazania do badania
Tomografia komputerowa to szczegółowe badanie, do którego wskazania stanowią m.in.:
- Urazy:
- ocena typu i rozległości złamań kości;
- urazy głowy, kręgosłupa, narządów wewnętrznych – jamy brzusznej, klatki piersiowej, miednicy.
2. Diagnostyka nowotworowa:
- wykrywanie nowotworów – ocena obecności guzów, ich lokalizacji, rozmiaru i zaawansowania;
- monitorowanie leczenia – ocena odpowiedzi na terapię onkologiczną, np. po operacjach, chemioterapii, radioterapii;
- wykrywanie przerzutów nowotworowych.
3. Choroby układu sercowo-naczyniowego i oddechowego:
- diagnostyka zmian naczyniowych u osób z zawałem mięśnia sercowego;
- choroby naczyń krwionośnych – ocena tętniaków, zwężeń naczyń, malformacji naczyniowych;
- choroby płuc – diagnostyka guzów, torbieli, zmian zapalnych.
4. Choroby jamy brzusznej:
- choroby wątroby – ocena torbieli, guzów, zwłóknień, zmian zapalnych;
- choroby trzustki – diagnostyka zapaleń, guzów trzustki;
- choroby jelit – diagnostyka chorób zapalnych jelit, guzów, zwężeń;
- choroby nerek – ocena kamieni nerkowych, guzów, torbieli nerkowych.
5. Badania przedoperacyjne:
- planowanie operacji – ocena struktury i rozległości zmian patologicznych przed planowanymi operacjami;
- ocena wskazań do operacji – w przypadku oceny ryzyka operacyjnego;
- punkcje i biopsje sterowane obrazowo – pomoc w precyzyjnym pobieraniu próbek tkankowych lub w celu wprowadzenia cewników do naczyń.
Rezonans magnetyczny a klaustrofobia – dowiedz się więcej na ten temat.
Co zawiera cena wykonanego prywatnie badania tomografii komputerowej i rezonansu magnetycznego?
W cenie jest wykonanie badania, płyta CD zawierająca obraz diagnostyczny oraz opis przygotowany przez lekarza radiologa.
Czy lepiej wykonać rezonans magnetyczny czy tomografię komputerową?
Rodzaj i zakres odpowiedniego badania wskazuje lekarz. Konsultację lekarską można umówić prywatnie pod nr 22 33 22 844.