Rak sutka – jakie daje objawy i na czym polega jego diagnostyka?

Eksperci podkreślają ogromne znaczenie badań profilaktycznych w redukcji ryzyka rozwoju raka sutka. Mimo to liczba zachorowań w Polsce wciąż wzrasta. Warto poznać objawy mogące wskazywać na rozwój choroby oraz badania diagnostyczne, które umożliwiają wczesne wykrycie i precyzyjne postawienie diagnozy.

Rak sutka – co to za choroba?

Rak sutka, znany również jako rak piersi, to nowotwór złośliwy wywodzący się z komórek gruczołu piersiowego. Może występować jako nowotwór pierwotny lub wtórny, gdy jest wynikiem przerzutu z nowotworu rozwijającego się w innym narządzie.

W zaawansowanych stadiach rak piersi może dawać przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych oraz do narządów wewnętrznych, takich jak mózg, kości, płuca czy wątroba. Wczesne rozpoznanie i odpowiednie leczenie zwiększają szanse na całkowite wyleczenie i poprawę jakości życia pacjentki.

Eksperci wyróżniają dwa typy raka piersi ze względu na stopień inwazyjności:

1. Rak przedinwazyjny (in situ):

• Rak przewodowy in situ: zmiana ograniczona, w której komórki nowotworowe znajdują się wyłącznie w przewodach mlekowych i nie rozprzestrzeniły się na zdrową tkankę piersi.
• Śródnabłonkowa neoplazja zrazikowa (wcześniej określana jako rak zrazikowy in situ): zmiany w komórkach wyściełających zraziki, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka piersi w przyszłości.

2. Rak naciekający:
Nowotwór przekracza granice zrazików (naciekający zrazikowy rak piersi) lub przewodów (naciekający przewodowy rak piersi), rozprzestrzeniając się na inne tkanki. Ten typ raka jest klasyfikowany na podstawie oceny mikroskopowej (typu histologicznego).

Objawy raka sutka

Wczesne stadium raka piersi zwykle przebiega bezobjawowo, dlatego choroba często jest wykrywana przypadkowo podczas badań profilaktycznych. Najczęściej pierwszym zauważalnym objawem jest niebolesny, wyczuwalny guz w piersi, który można wykryć podczas samokontroli. Jest to alarmujący sygnał, którego nie należy ignorować – konieczna jest natychmiastowa konsultacja z lekarzem.

W miarę postępu choroby mogą pojawić się dodatkowe objawy, takie jak:

• zmiana wielkości lub kształtu piersi, która nie ustępuje po miesiączce,
• wciągnięcie brodawki sutkowej, tzw. "pępek rakowy",
• wyciek z brodawki,
• zagłębienie skóry lub zgrubienie w tkance piersi,
• wysypka na brodawce,
• owrzodzenie brodawki lub skóry piersi,
• pogrubienie skóry piersi, jej zaczerwienienie i nadmierne ucieplenie,
• ból lub dyskomfort w piersi,
• obrzęk w dole pachowym.

Każdy z wymienionych objawów powinien skłonić do niezwłocznej wizyty u specjalisty.

Do jakiego lekarza się zgłosić? 

W przypadku jakichkolwiek dolegliwości związanych z piersiami należy udać się do lekarza – najlepiej ginekologa. Specjalista ten skieruje Cię na odpowiednie badania, a w przypadku podejrzenia guza piersi, zleci konsultację z onkologiem.

Na czym polega rozpoznawanie raka sutka?

Diagnostyka raka sutka opiera się na kilku rodzajach badań. Rozpoczyna się od badania lekarskiego, które obejmuje szczegółowy wywiad medyczny oraz badanie palpacyjne piersi i dołów pachowych. Podczas rozmowy lekarz zapyta Cię m.in. o objawy, historię chorób nowotworowych w rodzinie, Twój stan zdrowia, przebyte choroby, stosowane leki oraz prowadzony styl życia. Zabierz ze sobą na wizytę wyniki dotychczasowych badań piersi, aby specjalista mógł się z nimi zapoznać. Lekarz wystawi skierowanie na podstawowe testy diagnostyczne w celu oceny ogólnego stanu zdrowia. Kolejnym krokiem będą badania obrazowe.

Zobacz także: Rezonans magnetyczny piersi – wskazania, przebieg, przygotowanie do badania 

Badania obrazowe
U kobiet z podejrzeniem raka sutka wykorzystuje się takie techniki obrazowania jak mammografia, ultrasonografia czy rezonans magnetyczny. Podczas mammografii piersi są uciskane specjalnymi płytkami, a następnie wykonywane są zdjęcia rentgenowskie. Wysyłane promieniowanie pozwala uzyskać wyraźny obraz piersi, co umożliwia rozpoznanie bardzo małych zmian. Badanie może być lekko nieprzyjemne ze względu na ucisk piersi. Mammografia jest wykonywana jako badanie przesiewowe u kobiet po 45. r.ż. U młodszych pań badaniem obrazowym z wyboru jest ultrasonografia, która polega na przesuwaniu głowicy USG po piersiach i dołach pachowych.

W przypadku kobiet z grupy ryzyka związanej z mutacjami genów BRCA lekarz może zlecić wykonanie badania genetycznego. Dodatkowo, w celu monitorowania stanu zdrowia, można przeprowadzić badanie markerów nowotworowych. Ich podwyższony poziom może sugerować obecność raka sutka. Do takich markerów należą:

• antygen CA 15-3,
• antygen CA 125,
• antygen rakowo-płodowy CEA.

Jeśli podczas ww. badań obrazowych zostaną stwierdzone nieprawidłowości, lekarz wystawia skierowanie na rezonans magnetyczny piersi. Ta metoda wykorzystuje pole magnetyczne do szczegółowego obrazowania wnętrza ciała. Podczas badania pacjentka umieszczana jest w aparacie w kształcie tuby. Badanie trwa kilkadziesiąt minut i przeprowadzane jest w pozycji leżącej na brzuchu, aby piersi mogły być prawidłowo rozłożone w specjalnej cewce.

Zobacz także: Poznaj zasady profilaktyki raka piersi

Biopsja
Ostateczne rozpoznanie raka sutka stawia się na podstawie biopsji i analizy histopatologicznej uzyskanego materiału. Biopsję wykonuje się za pomocą igły, a wkłucie przeprowadza się pod kontrolą USG. Jeśli guz w piersi nie jest dobrze widoczny w USG, do przeprowadzenia biopsji można wykorzystać mammografię lub rezonans magnetyczny. Materiał pobrany podczas biopsji przekazywany jest do laboratorium, gdzie oceniany jest pod mikroskopem. Badanie to dostarcza informacji na temat rodzaju raka piersi, a na jego podstawie opracowywany jest plan leczenia.