Rak krtani – objawy, rodzaje, rozwój choroby
Rak krtani jest jednym częstszych nowotworów złośliwych i najczęściej występującym nowotworem w obrębie głowy i szyi. Choroba zdecydowanie częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet. Za jej rozwój odpowiadać może szereg czynników, w tym zwłaszcza dym tytoniowy.
Spis treści
Rak krtani to podstępna choroba, która początkowo może nie dawać żadnych objawów, a jedną z jej pierwszych dolegliwości jest chrypka, która jest mało charakterystycznym objawem. Sprawdź, jakie są rodzaje raka krtani i czy nowotwór ten daje przerzuty. Dowiedz się, w jaki sposób lekarz stawia rozpoznanie nowotworu złośliwego krtani.
Gdzie rozwija się rak krtani?
Krtań to niewielka struktura chrzęstna, która znajduje się między gardłem a tchawicą. Umiejscowiona jest w przedniej części szyi. Zlokalizowane są w niej struny głosowe. Dzieli się na trzy części: jamę podgłośniową, głośnię, nadgłośnię. Rak krtani jest jedną z bardziej niebezpiecznych patologii w obrębie tej struktury. Najczęściej zmiany rakowe występują w górnym i środkowym piętrze krtani. Nowotwory głośni charakteryzują się powolnym przebiegiem, wysokim zróżnicowaniem histopatologicznym i rzadkim występowaniem przerzutów do węzłów chłonnych. Dla raków krtani zlokalizowanych w górnym piętrze typowe jest wczesne występowanie przerzutów w węzłach chłonnych i szybki wzrost miejscowy. Z kolei nowotwory złośliwe podgłośni mają umiarkowane tempo wzrostu miejscowego i dość wysokie ryzyko rozwoju przerzutów.
Rak krtani – gdzie daje przerzuty?
Jak już zaznaczono, ryzyko rozwoju przerzutów w raku krtani determinowane jest w dużym stopniu umiejscowieniem zmiany, a przez to też stopniem unaczynienia chłonnego. Niemniej jednak na skutek rozwoju procesu nowotworowego mogą rozwinąć się przerzuty. Najczęściej są to przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych, w cięższych przypadkach stwierdza się obecność przerzutów odległych, w tym zwłaszcza do płuc. W raku krtani w górnym piętrze występują bardzo często, bowiem nawet u 50-60% chorych. Najrzadziej pojawiają się w raku okolicy głośni, gdyż stanowią 4-10% chorych.
Zobacz także: Guzki tarczycy – co je powoduje? Na czym polega ich rozpoznanie i jak są leczone?
Jakie są rodzaje raka krtani?
Najczęściej występującym rakiem krtani jest rak płaskonabłonkowy. Szacuje się, że dotyczy nawet 95% przypadków choroby. Sporadycznie stwierdza się występowanie postaci brodawczakowatej raka płaskonabłonkowego. Rzadko też rozwijają się inne postacie tego raka i nowotwory nienabłonkowe. Jeżeli zaś chodzi o stopień zróżnicowania, to w obrębie głośni najczęściej stwierdza się przypadek raka średnio lub wysoko zróżnicowanego (G I-II), w pozostałych częściach krtani częściej rozwijają się raki o niskim stopniu zróżnicowania (G III).
Rak krtani – przyczyny
Za główną przyczynę powstania raka krtani uważa się narażenie na dym tytoniowy, w którym znajduje się wiele związków kancerogennych, czyli rakotwórczych. Rozwojowi choroby sprzyja nadmierne spożycie wysokoprocentowego alkoholu. Na raka krtani w większym stopniu narażone są również osoby z obciążonym wywiadem rodzinnym w kierunku tego schorzenia.
Do czynników ryzyka rozwoju raka krtani zalicza się również:
- narażenie na metale ciężkie, azbest, opary kwasu chromowego, azotowego, siarkowego, pył węglowy, drzewny, cementowy,
- niedobory pokarmowe, a zwłaszcza witaminy A i C oraz wielonienasycone kwasy tłuszczowe,
- stany przedrakowe krtani, jak brodawczaki krtani, leukoplakia, modzelowatość, hiperkeratoza w przewlekłym stanie zapalnym.
Złośliwy nowotwór krtani – objawy
Rak krtani na początkowym etapie ma bezobjawowy przebieg. Zazwyczaj pierwszym objawem chorobowym jest chrypka. Wraz z zaawansowaniem choroby pojawiają się takie objawy raka krtani, jak: ból przy połykaniu (odynofagia), zaburzenia połykania (dysfagia), duszność, ból ucha i gardła, objawy nieżytu gardła, nieprzyjemny oddech. W ciężkich przypadkach obserwuje się krwioplucie, a guz na szyi staje się wyczuwalny. U chorych na raka krtani dochodzi do utraty masy ciała i rozwinąć się może tzw. krtań beczkowata. Stan ten polega na rozdęciu krtani.
Zobacz także: Jak przebiega USG węzłów chłonnych? Kiedy trzeba je wykonać?
Jak rozpoznać raka krtani?
Rozpoznanie raka krtani opiera się na następujących badaniach:
- badanie palpacyjne szyi,
- badanie laryngoskopowe pośrednie i bezpośrednie i pobranie wycinków do analizy histopatologicznej,
- USG szyi z oceną węzłów chłonnych i przestrzeni przednagłośniowej,
- tomografia komputerowa szyi (ocena rozległości nacieku nowotworowego),
- RTG klatki piersiowej, a w przypadku dużych przerzutów do węzłów chłonnych tomografia komputerowa.
Rokowania raka krtani
Zdecydowana większość, bo 70-85%, raków krtani rozpoznawanych jest w wysokim stadium zaawansowania. Bezpośrednio przekłada się to na rokowania, które są niekorzystne. Szacuje się, że średnie 5-letnie przeżycie oscyluje w granicach 15-45%. Choroba rozpoznana na wczesnym etapie daje 90% przeżycia 5 lat od momentu rozpoznania.
Zobacz także: Guzki tarczycy – co je powoduje? Na czym polega ich rozpoznanie i jak są leczone?
Rak krtani – leczenie
Leczenie raka krtani determinowane jest wieloma czynnikami, lecz przede wszystkim stopniem zaawansowania choroby. Na początkowym etapie stosowana jest radioterapia, laserowe wycięcie fałdu głosowego (chordektomia), częściowa laryngektomia – zalecana jest chirurgia endoskopowa pozwalająca na usunięcie guza wraz z marginesem zdrowych tkanek oraz zachowanie funkcji krtani. W przypadku postaci zaawansowanych raka krtani konieczna jest laryngektomia całkowita i leczenie radiologiczne bądź radykalna radioterapia lub równoczesna chemio-radioterapia. W nieoperacyjnym raku krtani prowadzi się leczenie paliatywne, które polega na chemioterapii lub radioterapii.