Kamica żółciowa – jak ją rozpoznać? Przyczyny, diagnostyka i objawy schorzenia

Jakie są przyczyny powstania kamieni w woreczku żółciowym?

Kamica żółciowa polega na powstawaniu kamieni żółciowych w drogach żółciowych – w pęcherzyku żółciowym, rzadziej w przewodach żółciowych. Tzw. złogi pojawiają się w wyniku wytrącania się z żółci cholesterolu, białka, bilirubiny (pomarańczowo-czerwony barwnik żółciowy, który jest wynikiem rozpadu hemoglobiny), związków nieorganicznych. Kamienie żółciowe mogą być pojedyncze lub mnogie i osiągają różne rozmiary. Zdarzają się przypadki łączenia ze sobą kamieni żółciowych.

Wymienia się wiele czynników sprzyjających powstawaniu kamicy żółciowej, w tym takie jak m.in.:

● predyspozycja genetyczna;

● przewlekłe infekcje dróg żółciowych;

● hipertriglicerydemia (wysokie stężenie triglicerydów we krwi);

● zastój żółci (np. w wyniku obecności zrostów pooperacyjnych);

● stan po zabiegach operacyjnych (np. zespół krótkiego jelita, resekcja żołądka);

● szybka utrata masy ciała;

● stosowanie niektórych leków (np. fibraty, doustne środki antykoncepcyjne);

● nadmierna masa ciała;

●  wiek – częstość występowania kamicy żółciowej wzrasta z wiekiem, dotyczy ok. 15–18% osób do 40. roku życia i nawet 50% po 60. roku życia;

●  płeć żeńska – kamica żółciowa nawet 4–5 razy częściej dotyczy kobiet;

●  cukrzyca.

Objawy kamicy żółciowej

W większości przypadków kamica żółciowa przez długi czas nie daje żadnych objawów. Zazwyczaj pierwszym symptomem jest atak kolki żółciowej. Specjaliści opisują go jako napadowy, nagły, silny ból brzucha. Dolegliwości koncentrują się w nadbrzuszu i zazwyczaj promieniują pod prawą łopatkę lub do prawego barku. Atak kolki trwa od 30 minut do nawet kilku godzin. Towarzyszyć mu może uczucie niepokoju, nudności, wymioty, wzmożona potliwość. Zazwyczaj kolka żółciowa spowodowana jest bardziej intensywnym rozdęciem pęcherzyka żółciowego, co wynika z zatkania przewodu pęcherzykowego przez kamień żółciowy.

Na kamienie w woreczku żółciowym wskazywać mogą następujące objawy:

● brak apetytu;

● nudności, wymioty przynoszące ulgę;

● dyskomfort w nadbrzuszu, który nasila się po spożyciu tłustych pokarmów;

● zgaga, wzdęcia;

● awersja do tłustych i wzdymających potraw;

● uczucie pełności lub ucisk w prawym podżebrzu;

● w rzadszych przypadkach zażółcenie skóry i białkówek oczu, świąd skóry 

Zobacz także: Kamienie nerkowe – jak bolą i jak je zdiagnozować?

Powikłania kamicy żółciowej

Obecność kamieni żółciowych wiąże się z ryzykiem powstania szeregu konsekwencji. Na skutek zatkania dróg żółciowych dojść może do:

● żółtaczki mechanicznej;

● ostrego zapalenia trzustki;

● zapalenia pęcherzyka żółciowego lub innych elementów dróg żółciowych;

● wodniaka pęcherzyka;

● przetoki pęcherzykowo-jelitowej;

● perforacji pęcherzyka;

● żółciowego zapalenia otrzewnej;

● ropniaka pęcherzyka żółciowego.

Kamica żółciowa – jak ją rozpoznać?

Zazwyczaj kamica żółciowa ma początkowo przebieg bezobjawowy lub skąpoobjawowy. Kamienie w pęcherzyku żółciowym rozpoznawane są podczas badania USG jamy brzusznej. Na podstawie tego badania określić można liczbę, rozmiar i umiejscowienie kamieni żółciowych. Dodatkowo lekarz może sprawdzić, czy znajdujące się w drogach żółciowych złogi nie doprowadziły do rozwoju powikłań. Skuteczność diagnostyczna USG w kamicy żółciowej szacowana jest na 95–98%.

Specjalista przeprowadza z pacjentem wywiad medyczny, podczas którego zadaje pytania o doświadczane dolegliwości, zażywane leki, prowadzony styl życia, przebyte i trwające schorzenia, przypadki kamicy żółciowej w rodzinie.

Wykonane zostanie również badanie przedmiotowe jamy brzusznej. W przypadku wątpliwości diagnostycznych pacjent może zostać skierowany na tomografię komputerową jamy brzusznej. Otrzymuje też skierowanie na badania z krwi, w tym głównie na morfologię, testy określające pracę wątroby i dróg żółciowych.

Zdjęcie RTG jamy brzusznej lub cholecystografia doustna nie są obecnie wykorzystywane.

Jak umówić wizytę

Badania NFZ

22 275 96 28

Formularz

Umów badanie w ramach abonamentu

Portal Pacjenta

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Kup online

Na czym polega leczenie kamicy żółciowej?

Leczenie kamicy żółciowej polega przede wszystkim na farmakoterapii. Przy ataku kolki żółciowej podawane są leki o działaniu przeciwbólowym i rozkurczowym. Jednocześnie pacjent powinien stosować się do zaleceń dietetycznych tzw. diety wątrobowej (z ograniczoną zawartością tłuszczów). Jeśli działania te nie przyniosą zadowalających efektów, konieczna jest konsultacja chirurgiczna. Najbardziej skutecznym sposobem leczenia kamicy żółciowej jest zabieg. Może być on przeprowadzony metodą tradycyjną (otwartą) z rozcięciem powłok brzusznych lub małoinwazyjną (laparoskopową). Istnieją też nieoperacyjne metody leczenia kamicy żółciowej, które specjalista proponuje w sytuacji, gdy leczenie operacyjne jest przeciwwskazane. Należy do nich m.in. rozkruszanie falą uderzeniową generowaną pozaustrojowo, rozpuszczanie złogów poprzez doustne podawanie pochodnych kwasów żółciowych.

Bezobjawowa kamica pęcherzyka żółciowego nie jest wskazaniem do operacji. Zabieg rozważa się jednak przy licznych drobnych kamieniach żółciowych, co podnosi ryzyko ostrego zapalenia trzustki. Objawowa kamica pęcherzykowa, która przebiega z częstymi atakami kolki żółciowej, stanowi wskazanie do leczenia operacyjnego, podobnie jak powikłania kamicy dróg żółciowych. Po operacji istotne jest stosowanie diety o zmniejszonej zawartości tłuszczu.