Jak wygląda diagnostyka polipa endometrialnego? Objawy i leczenie
Polip endometrialny to efekt nieprawidłowego rozrostu błony śluzowej macicy. To łagodna zmiana, która nie jest uznawana za stan przedrakowy, mimo to wymaga leczenia. Zwykle rozpoznawana jest przypadkowo, gdyż z reguły przez długi czas nie daje żadnych objawów.
Spis treści
Czy polip endometrium to rak?
Polip endometrialny to przerośnięty fragment błony śluzowej szyjki macicy. Inaczej nazywany jest polipem trzonu macicy. Zmiany wyrastają z jamy macicy. To guzki o maczugowatym kształcie, w kolorach od różowego przez fioletowy do czerwonego, z lśniącą, połyskującą powierzchnią. Mogą być pojedyncze lub mnogie. Polipy endometrialne mają różne rozmiary – od kilku milimetrów do kilku centymetrów – lecz z reguły nie przekraczają 3 cm średnicy.
Przyczyny powstania polipa endometrium nie zostały jak dotąd w pełni poznane. Specjaliści podejrzewają, że jego rozwój ma związek z utrzymywaniem się przewlekłego stanu zapalnego kanału szyjki macicy czy ze zwiększonym stężeniem/aktywnością żeńskich hormonów płciowych – estrogenów. Polip endometrialny to zmiana łagodna, nie uznaje się go także za stan przedrakowy.
Czy polip endometrialny jest groźny?
Niewielkich rozmiarów polip endometrialny może nie dawać żadnych objawów, lecz wraz z jego rozwojem pojawiają się uciążliwe dolegliwości, które skłaniają do wizyty u ginekologa. Głównym objawem polipa endometrialnego jest nieprawidłowe krwawienie z narządów rodnych (mowa np. o krwawieniach kontaktowych – po stosunku płciowym czy badaniu ginekologicznym, o krwawieniach międzymiesiączkowych, o przedłużającej się miesiączce), które dotyczą 64–88% kobiet.
Uszkadzanie błony śluzowej przez polip predysponuje do wzmożonego wydzielania śluzu i do upławów. Z reguły dużym polipom endometrialnym towarzyszą bóle podbrzusza, które mają charakter ucisków i skurczów. Duże zmiany mogą blokować kanał szyjki macicy, a nawet wystawać do pochwy.
Polipy endometrialne zwykle mają charakter nienowotworowy. Jednak nie należy ich lekceważyć – w niektórych przypadkach zezłośliwiają się i prowadzą do rozwoju nowotworów. Podkreślić trzeba także, że polipy endometrialne wpływają na płodność, utrudniając zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja.
Zobacz także: Jak rozpoznać endometriozę?
Polipy endometrium – diagnostyka
Rozpoznaniem i leczeniem polipa endometrialnego zajmuje się ginekolog. Diagnostyka rozpoczyna się od badania podmiotowego – wywiadu, w którym zadawane są najczęściej pytania odnośnie do niepokojących objawów oraz dotychczasowych chorób i zabiegów. Dalsze postępowanie obejmuje badanie ginekologiczne. W badaniu przedmiotowym nie ma jednak możliwości uwidocznienia polipów endometrialnych, w odróżnieniu od polipów szyjkowych, które często uwidaczniają się we wzierniku pochwowym, gdyż wystają z ujścia zewnętrznego szyjki macicy.
Lekarz zleca wykonanie przezpochwowego badania ultrasonograficznego, podczas którego może obejrzeć jamę macicy i uwidocznić polip. Najlepszy moment na USG to 5.–10. dzień cyklu – błona śluzowa macicy jest wówczas dość cienka, przez co zmiana jest najbardziej widoczna.
Gdy są problemy w uwidocznieniu polipów, tzn. w kolejnych badaniach ultrasonograficznych raz się pojawia polip, a raz znika, wykonuje się sonohisterografię. To badanie ultrasonograficzne po wypełnieniu jamy macicy płynem przez cienki cewnik. „Złotym standardem” w diagnostyce polipa endometrium jest histeroskopia. Badanie to polega na wprowadzeniu niewielkiej kamery przez szyjkę macicy do wnętrza macicy i wzrokowej ocenie jej jamy. Ostateczne rozpoznanie polipa endometrialnego ustala się na podstawie badania histopatologicznego.
Czy polip endometrialny trzeba usunąć?
Leczenie polipa endometrialnego zależy od charakteru zmiany. W przypadku bardzo małych polipów lekarz może zalecić jedynie obserwację – istnieje szansa na złuszczenie się polipa w trakcie miesiączki, choć z reguły wprowadzana jest terapia hormonalna, której celem jest zmniejszenie rozmiarów zmiany, a nawet jej zanik.
Duże polipy endometrialne oraz zmiany objawowe i niewrażliwe na farmakoterapię wymagają leczenia zabiegowego. Przeprowadzona może zostać histeroskopia lub abrazja, czyli wyłyżeczkowanie jamy macicy. W histeroskopii operacyjnej, tak samo jak w diagnostycznej, do macicy wprowadza się malutką kamerę, a dodatkowo mikronarzędzia chirurgiczne. Zmianę usuwa się za pomocą pętli elektrycznej, małych nożyczek lub kleszczyków.
Zobacz także: Czym jest przepuklina pachwinowa? Objawy, diagnostyka, leczenie
Kiedy polip macicy jest złośliwy?
W przeważającej większości przypadków polip endometrialny nie stanowi powodów do niepokoju. Specjaliści podkreślają, że ryzyko zezłośliwienia się tej zmiany jest bardzo niskie. Szacuje się, że w mniej więcej 1% przypadków dochodzi do rozwoju raka. Potwierdzenie charakteru zmiany uzyskuje się na podstawie badania histopatologicznego – analizy mikroskopowej pobranego materiału, w której wykrywa się zmienione nowotworowo komórki. Zezłośliwienie polipów stwierdza się najczęściej u kobiet po menopauzie.