Jak radzić sobie z zapaleniem pęcherza? Objawy, diagnostyka i przyczyny infekcji
Zapalenie pęcherza to najczęściej występujący stan zapalny w obrębie dróg moczowych. Za jego powstanie odpowiada zazwyczaj infekcja bakteryjna. Poznaj czynniki sprzyjające rozwojowi zapaleniu pęcherza i dowiedz się, jak sobie radzić z nim poradzić.
Spis treści
Odczuwasz naglącą potrzebę oddania moczu? W czasie mikcji pojawia się ból i uczucie świądu? Objawy te mogą wskazywać na zapalenie pęcherza. Dowiedz się, jak wygląda diagnostyka i leczenie zapalenia pęcherza.
Jakie są przyczyny zapalenia pęcherza?
Zapalenie pęcherza moczowego ma zazwyczaj podłoże bakteryjne. Najczęściej jego powstanie związane jest z infekcją wywołaną przez pałeczkę okrężnicy (łac. Escherichia coli). Stan zapalny rozwija się też w wyniku zakażenia spowodowanego przez inne bakterie jelitowe należące do rodzajów Enterococcus i Staphylococcus. W rzadkich przypadkach zakażenie wywołują również inne drobnoustroje, takie jak wirusy i grzyby.
Zapalenie pęcherza to przypadłość dotykająca zwłaszcza kobiety, co ma związek z budową anatomiczną żeńskiego układu moczowego, a dokładnie z bliską okolicą odbytu i ujścia cewki moczowej. Warunki te sprzyjają przenoszeniu bakterii z końcowego odcinka przewodu pokarmowego do układu moczowego. Niekiedy spotkać można się z określeniem „przeziębiony pęcherz”. Owianie okolic intymnych to czynnik podnoszący ryzyko rozwoju zapalenia.
Rozwojowi zapalenia pęcherza moczowego sprzyja nieprawidłowa higiena intymna – zarówno niedostateczne dbanie o czystość miejsc intymnych, jak i wzmożone zabiegi higieniczne, które zaburzają naturalną mikroflorę. Zapalenie pęcherza dotyczy często osób aktywnych seksualnie – kontakty bez prezerwatywy sprzyjają szerzeniu się zakażenia.
Wśród czynników ryzyka zapalenia pęcherza moczowego wymienia się dodatkowo:
● zabiegi typu cewnikowanie w obrębie pęcherza;
● wady wrodzone układu moczowego;
● dodatni wywiad rodzinny w kierunku zapaleń dróg moczowych;
● zaburzenia mikcji (np. nietrzymanie moczu, częste lub rzadkie mikcje);
● zaparcia, nietrzymanie stolca.
Objawy zapalenia pęcherza
Zapaleniu pęcherza towarzyszą tzw. objawy dyzuryczne. Należą do nich zwłaszcza:
● częste mikcje (częste oddawanie moczu);
● parcie naglące (silna, nagle pojawiająca się potrzeba oddania moczu);
● uczucie nie w pełni opróżnionego pęcherza;
● trudności w rozpoczęciu mikcji;
● uczucie bólu i pieczenia pod koniec mikcji (dyzuria);
● ból w okolicy nadłonowej, niekiedy promieniujący w kierunku dolnej części pleców;
● nieprzyjemny zapach moczu;
● krwiomocz (czasami).
Powyższe objawy związane są ze stanem zapalnym toczącym się w obrębie błony śluzowej wyścielającej pęcherz moczowy. Trzeba też wspomnieć o tym, że możliwe są przypadki bezobjawowego zapalenia pęcherza moczowego. Jeżeli stan zapalny tej części dróg moczowych występuje dwa razy do roku, stwierdza się nawracające zapalenie pęcherza moczowego.
Diagnostyka zapalenia pęcherza
Z podejrzeniem zapalenia pęcherza moczowego pacjent powinien zgłosić się do lekarza, aby zwalczyć infekcję i zapobiec jej szerzeniu się na dalsze odcinki układu moczowego. Może udać się na konsultację do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, internisty lub nefrologa, czyli specjalisty od układu moczowego. Wizyta u tego ostatniego jest jednak wskazana w powikłanych lub nawracających przypadkach zakażenia pęcherza moczowego.
Rozpoznanie zapalenia pęcherza moczowego rozpoczyna się od szczegółowo przeprowadzonego wywiadu medycznego. Pacjent pytany jest m.in. o doświadczane objawy (rodzaj, nasilenie, czas trwania, okoliczności pojawienia się, czynniki nasilające i łagodzące dolegliwości), prowadzony styl życia, higienę, stosowane leki, historię medyczną. Następnie lekarz wykonuje badanie przedmiotowe i kieruje pacjenta na badania laboratoryjne (ogólne moczu i posiew moczu).
Badanie ogólne moczu to obok morfologii krwi podstawowe badanie, które dostarcza szeregu cennych informacji o stanie zdrowia. Polega ono na ocenie fizykochemicznej moczu i mikroskopowej analizie osadu uzyskanego przez jego wirowanie. Materiał do badania stanowi próbka moczu oddana do jednorazowego, jałowego pojemnika. Mocz pochodzić powinien z mikcji po obudzeniu się, ze środkowego strumienia (najpierw oddaje się część moczu do toalety, a następnie odpowiednią ilość do pojemnika). Pacjent musi jednak pamiętać, że przed pobraniem moczu powinno się dokładnie umyć ręce i narządy płciowe oraz wytrzeć je jednorazowym ręcznikiem. Próbkę należy możliwie jak najszybciej dostarczyć do analizy.
Posiew moczu to inaczej badanie bakteriologiczne moczu. Na jego podstawie wykrywa się patogeny odpowiedzialne za wywołanie zapalenia pęcherza moczowego. W ten sposób możliwe jest dokładne opracowanie planu leczenia. Posiew moczu polega na posianiu na odpowiedniej pożywce próbki moczu, a następnie hodowli. Lekarz zlecić może dodatkowe podstawowe badania z krwi. Rzadko diagnostyka zapalenia pęcherza wymaga wykonania innych badań.
Zobacz także: Mięśniaki macicy – objawy, diagnostyka i leczenie
Leczenie zapalenia pęcherza
Leczenie zapalenia pęcherza obejmuje głównie:
● farmakoterapię – podawanie leków łagodzących objawy i zwalczających przyczyny stanu zapalnego (zazwyczaj antybiotyki, leki przeciwbólowe i rozkurczowe);
● nawadnianie organizmu (częste oddawanie dużych ilości moczu wypłukuje czynniki chorobotwórcze z dróg moczowych);
● odpoczynek;
● wspomagająco fitoterapię, czyli spożywanie herbatek ziołowych (liść brzozy, ziele rumianku, liść borówki brusznicy, korzeń pietruszki);
● dbanie o higienę intymną.