Guzki tarczycy – co je powoduje? Na czym polega ich rozpoznanie i jak są leczone?

Nie poznano mechanizmu odpowiedzialnego za powstawanie guzków tarczycy. W przypadku ich pojawienia się należy zgłosić się na wizytę do endokrynologa. Sprawdź, jak rozpoznaje się guzy tarczycy i jak wygląda ich leczenie.

Czym są guzki tarczycy?

Guzki tarczycy to zmiany zlokalizowane w dolnej części szyi. Mogą mieć charakter lity (są wówczas wypełnione komórkami) albo być torbielami (w ich wnętrzu znajduje się płyn). Nie określono jednoznacznej przyczyny ich powstawania. Z uwagi na przypadki rodzinnego występowania uważa się, że przypadłość może być uwarunkowana genetycznie. Potencjalnym czynnikiem predysponującym do powstania guzków tarczycy jest niedobór jodu w diecie. Zmiany te pojawić się mogą również w przebiegu choroby Hashimoto, czyli choroby autoimmunologicznej mającej postać przewlekłego zapalenia tarczycy. Niewielki odsetek guzków to przypadki raka tego narządu.

Guzki tarczycy – do jakiego lekarza się zgłosić?

W przypadku wyczucia na tarczycy guzka należy się udać do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej, który na podstawie wstępnego rozpoznania skieruje pacjenta do endokrynologa. To specjalista zajmujący się zaburzeniami pracy układu dokrewnego, czyli gruczołami wydzielania wewnętrznego, takimi jak tarczyca właśnie. Na konsultację do endokrynologa należy się zgłosić w każdym przypadku obecności guzka na tarczycy. Pilnej wizyty wymagają następujące sytuacje:

• napromienienia okolicy szyi w przeszłości;
• nagłe powiększenie obwodu szyi i okolicznych węzłów chłonnych;
• obciążony wywiad rodzinny w kierunku choroby nowotworowej tarczycy;
• stwierdzenie nadczynność tarczycy;
• nagły ból okolicy tarczycy;
• kłopoty z przełykaniem, chrypka niezwiązana z chorobami układu oddechowego, problemy z oddychaniem.

Jakie są objawy guzków tarczycy?

Objawy towarzyszące guzkom na tarczycy dzieli się na:

• objawy miejscowe, których obecność i nasilenie determinowane są rozmiarami guzków – niewielkie zmiany mogą nie dawać żadnych dolegliwości, a do stwierdzenia ich obecności dochodzi podczas badania USG. Wraz z zaawansowaniem choroby dochodzi do zwiększenia rozmiarów zmiany, z czym wiążą się takie dolegliwości jak: uczucie ucisku wywieranego na przełyk, kłopoty z przełykaniem, chrypka, kłopoty z oddychaniem, ból szyi, który może promieniować w kierunku uszu;
• objawy wynikające z zaburzeń wytwarzania hormonów tarczycy – w przypadku nadczynności narządu obserwuje się nadprodukcję hormonów tarczycy, która objawiać się może m.in.: uczuciem gorąca, drżeniem rąk, wzmożoną potliwością, spadkiem masy ciała mimo wzrostu apetytu, uczuciem niepokoju, nerwowością, rozdrażnieniem, osłabieniem i przyspieszeniem pracy serca. U osób z guzkami związanymi z chorobą Hashimoto występuje niedoczynność tarczycy, która objawia się m.in.: suchością skóry, uczuciem zimna, wypadaniem włosów, zmęczeniem, wzrostem masy ciała i sennością.

Zobacz także: Jakie są wskazania do USG tarczycy? Przebieg badania i przygotowanie

Guzki tarczycy – jak się je rozpoznaje?

Rozpoznanie guzków tarczycy rozpoczyna się od szczegółowego badania podmiotowego oraz przedmiotowego. Weryfikuje się czynności tego narządu. W tym celu wykonywane są badania hormonalne. Oznacza się stężenia we krwi TSH, a w przypadku nieprawidłowych wyników dodatkowo FT4 lub FT3.

Ważną rolę w rozpoznaniu guzków tarczycy odgrywają badania obrazowe. Najpierw wykonuje się USG tarczycy. Uważa się je za najlepszą metodę różnicowania patologicznych mas tarczycy i pozatarczycowych. Umożliwia ocenę, czy grudki są stałe lub torbielowate, łagodne lub złośliwe. Ograniczeniem USG jest spora subiektywność w kwestii unaczynienia bądź wielkości guzków, a także brak możliwości oceny zmian położonych zamostkowo.

Na podstawie wyników USG podejmuje się decyzję o przeprowadzeniu biopsji. Jeżeli nie ma wątpliwości co do łagodnego charakteru zmiany, nie trzeba jej wykonywać. W innych przypadkach wskazana jest biopsja cienkoigłowa pod kontrolą USG, a jeśli ta nie pozwala na rozpoznanie – biopsja gruboigłowa.

Rezonans magnetyczny lub tomografia komputerowa są wykonywane, aby w pełni ocenić rozległość zmian, jeśli doszło do zajęcia przestrzeni zamostkowej i ucisku tchawicy. W niektórych przypadkach ma miejsce scyntygrafia tarczycy. Choremu podawany jest wówczas radioaktywny izotop, który gromadzi się w guzach wytwarzających za dużo hormonów (tzw. gorące guzy), co po rejestracji detektorem, uwidacznia się obrazie komputerowym.

Zobacz także: Jak przebiega USG węzłów chłonnych? Kiedy trzeba je wykonać?

Jak umówić wizytę

Badania NFZ

22 275 96 28

Formularz

Umów badanie w ramach abonamentu

Portal Pacjenta

Umów wizytę płatną

22 275 96 28

Kup online

Na czym polega leczenie guzków tarczycy?

Sposób postępowania terapeutycznego zależy od wielu czynników, w tym od stanu chorego i rodzaju guzka. Jeśli występują małe zmiany bez cech nowotworowych i nie wywołują dolegliwości, stosuje się okresową obserwację. W przypadku stwierdzenia zaburzenia czynności tarczycy konieczna jest farmakoterapia. Przy nadczynności podaje się tyreostatyki, a przy niedoczynności preparaty lewotyroksyny.

Zobacz także: Nadczynność tarczycy – objawy, przyczyny, leczenie

W przypadku guzów gorących można przeprowadzić leczenie jodem promieniotwórczym. Przeciwwskazaniem do niego jest ciąża, karmienie piersią i planowanie posiadania potomstwa. Leczenie operacyjne podejmowane jest w sytuacji występowania zmian nowotworowych, guzów o dużych rozmiarach oraz licznych mniejszych guzków, które powodują powiększenie tarczycy. W zależności od potrzeb ustalany jest zakres zabiegu – od pojedynczego płata aż po cały gruczoł. Poddanie się zabiegowi wiąże się z koniecznością przyjmowania hormonów tarczycy.