Diagnostyka i przebieg choroby Hashimoto
Udostępnij na:
Choroba Hashimoto, czyli przewlekłe autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, często przebiega bezobjawowo. Dolegliwości pojawiają się dopiero wtedy, gdy dojdzie do znacznego uszkodzenia gruczołu tarczowego. Mogą pojawić się wtedy senność, zmęczenie, bladość i suchość skóry, zaparcia czy dokuczliwe uczucie zimna. Wspomnianym objawom towarzyszą przyrost masy ciała, obrzęk twarzy, problemy z włosami i paznokciami. Sprawdź, jak rozpoznać chorobę Hashimoto.
Spis treści
Przebieg choroby Hashimoto
Choroba Hashimoto pojawia się wtedy, gdy układ immunologiczny traktuje tkanki tarczycy jako wrogie i zaczyna je atakować. Może to wynikać z predyspozycji genetycznych, przewlekłego stresu, używek lub czynników środowiskowych.
O subklinicznej niedoczynności tarczycy mówimy wtedy, gdy poziom TSH jest nieznacznie podwyższony, a wyniki FT3 i FT4 mieszczą się w normie. Uszkodzenie gruczołu nie jest na tyle duże, aby zaburzyło produkcję hormonów tarczycy. Pełnoobjawowa niedoczynność tarczycy pojawia się wówczas, gdy gruczoł nie potrafi wytworzyć odpowiedniej ilości FT3 i FT4. Zazwyczaj podwyższa się wtedy poziom przeciwciał, a chorzy skarżą się na senność, chroniczne zmęczenie, przyrost masy ciała, nadmierne wypadanie włosów, łamliwość paznokci i szorstką skórę. Mogą również pojawić się problemy z zajściem w ciążę. U pacjentów z chorobą Hashimoto często rozpoznaje się też inne schorzenia autoimmunologiczne, takie jak:
- łuszczyca,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- bielactwo,
- celiakia,
- toczeń.
Z badań wynika, że zazwyczaj mija od 2 do 7 lat od pojawienia się przeciwciał do rozwinięcia choroby. To oznacza, że rozpoznaje się ją dopiero wtedy, gdy dojdzie do uszkodzenia gruczołu tarczowego. Warto zaznaczyć, że wczesna diagnoza pozwala wdrożyć odpowiednie leczenie, a tym samym minimalizuje ryzyko powikłań.
Choroba Hashimoto – podstawowe badania
W pierwszej kolejności należy zbadać poziom:
- TSH (hormonu tyreotropowego),
- FT4 (wolnej tyroksyny)
- anty-TPO (przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej).
Na pobranie krwi należy zgłosić się w godzinach porannych, najlepiej na czczo. To oznacza, że ostatni posiłek powinno się spożyć od 8 do 12 godzin przed badaniem. Badania warto wykonywać w tym samym laboratorium i o tej samej porze. Dzięki temu można uzyskać wiarygodne i powtarzalne wyniki, co zdecydowanie ułatwia ich interpretację.
Diagnostykę zazwyczaj poszerza się o oznaczenie stężenia FT3 (wolnej frakcji trijodotyroniny) i anty-TG (przeciwciał skierowanych przeciwko tyreoglobulinie). Oprócz tego lekarz endokrynolog zleci wykonanie USG tarczycy, aby ocenić wielkość, kształt, strukturę i położenie gruczołu. W ten sposób specjalista wychwyci wszelkie nieprawidłowości.
Zobacz także: Jakie są wskazania do USG tarczycy? Przebieg badania i przygotowanie
Jak interpretować wyniki badań?
Znacznie podwyższony wynik anty-TPO wskazuje na chorobę Hashimoto. Nieznaczne odchylenia od normy sugerują inne choroby tarczycy, np. niedoczynność. Jeśli wysokiemu poziomowi anty-TPO nie towarzyszy spadek lub wzrost stężenia hormonu tyreotropowego, lekarz najprawdopodobniej zaleci regularną kontrolę. Prawidłowy poziom TSH mieści się w granicach 0,2–4,5 mj.m./l.
W przypadku choroby Hashimoto poziom hormonów tarczycy jest zbyt niski. Normy dla FT3 wynoszą 3,0–7,5 pmol/l, natomiast dla FT4 – 9,0–20,0 pmol/l.
W niektórych przypadkach poziom anty-TPO jest prawidłowy, przy jednocześnie podwyższonym stężeniu anty-TG. Wytwarzanie tych przeciwciał jest charakterystyczne dla wczesnej fazy choroby Hashimoto, podczas gdy obecność przeciwciał przeciwko peroksydazie tarczycowej stwierdza się w zaawansowanych stadiach schorzenia.
Przeciwciała anty-TPO występują u około 90% pacjentów z chorobą Hashimoto, natomiast w 70–80% przypadków pojawiają się przeciwciała anty-TG. Niekiedy jednak się ich nie stwierdza, natomiast charakterystyczne zmiany wykrywa się podczas badania USG lub biopsji tarczycy.
Zobacz także: Jakie są wskazania do USG tarczycy? Przebieg badania i przygotowanie
Jak umówić wizytę
Biopsja tarczycy – na czym polega?
Jeśli lekarz stwierdzi powiększone węzły chłonne lub wykryje podejrzane zmiany podczas USG, kieruje pacjenta na biopsję aspiracyjną cienkoigłową tarczycy. Podczas badania nakłuwa się zmianę i pobiera fragment gruczołu tarczycowego. W ten sposób można wykryć toczący się w narządzie stan zapalny. Biopsję przeprowadza się pod kontrolą USG. Pobrany materiał kieruje się do badania histopatologicznego, podczas którego rozpoznaje się charakter zmian.
Nie musisz specjalnie przygotowywać się do badania. Wystarczy, że weźmiesz ze sobą skierowanie i wynik aktualnego USG. Postaw na luźny, wygodny ubiór, który nie zasłania szyi, zdejmij też z niej wszystkie ozdoby. Pamiętaj, żeby poinformować specjalistę o przyjmowanych lekach przeciwzakrzepowych lub przeciwpłytkowych.
Zobacz także: Rezonans magnetyczny a klaustrofobia – czy możliwe jest wykonanie badania?
Jakie dodatkowe badania wykonać przy chorobie Hashimoto?
Poza powyższymi badaniami warto również wykonać morfologię krwi z rozmazem, CRP, próby wątrobowe i elektrolity. Pacjenci z chorobą Hashimoto często mają podwyższony poziom cholesterolu i glukozy, dlatego wskazane jest regularne wykonywanie:
- lipidogramu (cholesterol całkowity, frakcje HDL i LDL, trójglicerydy),
- określenia stężenia hemoglobiny glikowanej (HbA1c),
- glikemii i insuliny na czczo.
Oprócz tego warto sprawdzić poziom witaminy D3, ponieważ wielu chorych cierpi na jej niedobór. Należy unikać intensywnego wysiłku fizycznego i stresujących sytuacji przed pobraniem krwi, aby nie zaburzyć wyników.
Udostępnij na:
Zobacz także
Złamanie kości śródstopia – objawy, badania, czas i sposób leczenia
Kości śródstopia to pięć długich kości znajdujących się w środkowej części stopy, które łączą palce z kośćmi stępu. Złamanie ich to uraz, który często występuje w wyniku upadków, uderzeń, skręceń lub przeciążeń, zwłaszcza u sportowców. Sprawdź, jak lekarz rozpoznaje złamanie kości śródstopia i jak się je leczy.
Złamany nos – jak wygląda i ile się zrasta? Badania i leczenie
Złamany nos jest jedną z najczęstszych kontuzji twarzy. Może wystąpić w wyniku urazu, takiego jak uderzenie, upadek lub wypadek. Objawy, badania diagnostyczne oraz proces leczenia zależą od stopnia złamania i towarzyszących uszkodzeń. Dowiedz się więcej na temat złamania nosa.
Światowy Dzień Radiologii – znaczenie obrazowania radiologicznego w medycynie
Radiologia dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii obrazowania stale poszerza swoje możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, co przekłada się na poprawę jakości opieki zdrowotnej i skuteczności leczenia pacjentów. Dla upamiętnienia Wilhelma Roentgena, który dokładnie 129 lat temu odkrył promieniowanie X, obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii.
