Czym jest filarioza? Przyczyny, objawy, diagnostyka
Udostępnij na:
Choroby wywoływane przez nicienie występują na całym świecie, szczególnie w krajach subtropikalnych i tropikalnych. Istotnym czynnikiem sprzyjającym rozprzestrzenianiu się filariozy jest zmiana klimatu i wzmożony ruch turystyczno-towarowy. Sprawdź, jakie objawy daje zakażenie pasożytami i jak się je leczy!
Spis treści
Czym jest filarioza?
Filarioza jest przewlekłą chorobą pasożytniczą wywoływaną przez nicienie z grupy Filariaidae. Mogą na nią zapaść zarówno ludzie, jak i zwierzęta. Rozróżnia się setki gatunków filarii, z czego tylko osiem powoduje chorobę u człowieka. Biorąc pod uwagę towarzyszące jej objawy, wyróżniamy trzy rodzaje filarioz: limfatyczne, skórne i jam ciała. Do zakażenia filariami dochodzi w wyniku ukłucia przez zainfekowanego komara.
Do filariozy limfatycznej zaliczamy wuchereriozę i brugiozę. Przenoszą je komary z rodzaju Mansonia, Anopheles, Culex i Aedes. Owady pobierają mikrofilarie (nicienie w postaci larwalnej) razem z krwią zarażonego człowieka. W ciele komarów pasożyty przekształcają się do trzeciego stadium larwalnego i podczas ukąszenia wnikają do organizmu człowieka.
Wuchererioza, czyli filarioza wywoływana przez Wucheria bancrofti, występuje przede wszystkim w Azji, Afryce, Ameryce Południowej, Oceanii i na Karaibach. Chorobę wywoływaną przez nicienie Brugia malai rozpoznaje się przede wszystkim w Japonii, Korei, południowej części Chin, Indiach, Malezji, Indonezji i na Filipinach. Z kolei pasożytami Brugia timori można zarazić się na Timorze i pobliskich wyspach. W 70% przypadków filarioza przebiega bezobjawowo lub dolegliwości pojawiają się w wieku dorosłym.
Zobacz także: Czym jest legionelloza? Poznaj jej przyczyny i metody leczenia
Filarioza – objawy
Filarioza limfatyczna objawia się powiększeniem węzłów chłonnych pachowych lub pachwinowych, podwyższoną temperaturą ciała, bólem w okolicy krocza i łuszczeniem się skóry. Dodatkowo pojawiają się bóle głowy, nudności, pokrzywka czy obrzęk narządów płciowych/kończyn. Niektórzy pacjenci oddają mlecznobiały mocz, a wzmożona reakcja immunologiczna przyczynia się do niedrożności limfatycznej, utraty masy ciała, osłabienia, duszności i suchego kaszlu.
W skrajnych przypadkach filarioza prowadzi do słoniowacizny kończyn, objawiającej się ogromną opuchlizną, stwardnieniem skóry, grudkowatymi naroślami i wybrzuszeniami. Nasilone zmiany zapalne powodują ginące lub martwe pasożyty. Może wówczas dojść do uszkodzenia śródbłonka naczyń limfatycznych i zastawek.
Do filarioz skórnych zaliczamy loaozę, onchocerkozę i mansonelozę. Pierwsza z nich objawia się świądem, zaczerwienieniem, zliszajowaceniem, grudkami i guzkami. Niekiedy mikrofilarie wnikają do gałki ocznej, co prowadzi do pogorszenia ostrości wzroku, a nawet ślepoty.
Na loajozę wskazuje przede wszystkim obrzęk kalabarski, czyli bezbolesny, przejściowy obrzęk, zwykle zlokalizowany wokół stawów. W ciężkich przypadkach choroba przyczynia się do neuropatii obwodowej, zwłóknienia w obrębie mięśnia sercowego, zapalenia mózgu, opon mózgowo-rdzeniowych i stawów. Jeśli pasożyty wejdą pod spojówkę, wywołują światłowstręt, łzawienie i uczucie ciała obcego w oku. Należy zaznaczyć, że wykrycie nicieni sprawia trudności, ponieważ są one widoczne przez 10–15 minut.
Z kolei mansoneloza zwykle przebiega bezobjawowo, w niektórych przypadkach pojawiają się jednak bóle brzucha, obrzęk powieki, świąd skóry, gorączka i zapalenie naczyń chłonnych.
Zobacz także: Czym jest sarkoidoza? Diagnostyka, objawy i leczenie
Jak rozpoznać filariozę?
Jeśli wróciłeś z egzotycznych wakacji i podejrzewasz u siebie filariozę, jak najszybciej zgłoś się do specjalisty chorób zakaźnych. Lekarz przeprowadzi z Tobą wywiad, wykona badanie fizykalne i zleci badania laboratoryjne.
Aby zidentyfikować mikrofilarie, próbkę krwi pobiera się najczęściej w nocy. Nicienie w postaci larwalnej wykazują wtedy największą aktywność. W przypadku negatywnego wyniku badanie należy powtórzyć po 12 godzinach, a następnie wykonać rozmaz grubej kropli krwi.
Można również przeprowadzić testy immunochromatograficzne i immunoenzymatyczne, pozwalające wykryć antygeny krążących pasożytów. Z kolei dojrzałe nicienie, zlokalizowane w rozszerzonych naczyniach chłonnych, wykrywa się podczas USG. Jeśli istnieje podejrzenie zakażenia, często wykonuje się też badanie PCR. W ten sposób można wykryć materiał genetyczny pasożyta. Wczesne zdiagnozowanie filariozy zdecydowanie zmniejsza ryzyko wystąpienia powikłań.
Jak umówić wizytę
Filarioza – na czym polega leczenie?
W przypadku filariozy limfatycznej lekiem z wyboru jest dietylkarbamazyna, która działa nawet na dojrzałe postacie pasożyta. Stosuje się ją pod ścisłą kontrolą lekarza, ponieważ nieodpowiednie dawkowanie może prowadzić do groźnych powikłań. Jeśli nicienie przesuwają się pod spojówką lub skórą, można je wyciągnąć, po wcześniejszym zastosowaniu znieczulenia.
Jeśli pacjent cierpi na onchocerkozę, podaje mu się jednorazowo iwermektynę w dawce 150 mg. Ponadto specjalista usuwa guzki podskórne.
Zobacz także: Zapalenie wyrostka robaczkowego – objawy towarzyszące postaci ostrej i przewlekłej
Filarioza – profilaktyka
Aby zmniejszyć ryzyko zakażenia, warto stosować repelenty. Wspomniane środki skutecznie odstraszają komary i inne owady krwiopijne. Oprócz tego zaleca się montowanie moskitier, a także noszenie odpowiedniej odzieży (długie rękawy i nogawki). Należy również unikać przebywania na dworze po zmroku, zwłaszcza nad zbiornikami wodnym
Udostępnij na:
Zobacz także
Złamanie kości śródstopia – objawy, badania, czas i sposób leczenia
Kości śródstopia to pięć długich kości znajdujących się w środkowej części stopy, które łączą palce z kośćmi stępu. Złamanie ich to uraz, który często występuje w wyniku upadków, uderzeń, skręceń lub przeciążeń, zwłaszcza u sportowców. Sprawdź, jak lekarz rozpoznaje złamanie kości śródstopia i jak się je leczy.
Złamany nos – jak wygląda i ile się zrasta? Badania i leczenie
Złamany nos jest jedną z najczęstszych kontuzji twarzy. Może wystąpić w wyniku urazu, takiego jak uderzenie, upadek lub wypadek. Objawy, badania diagnostyczne oraz proces leczenia zależą od stopnia złamania i towarzyszących uszkodzeń. Dowiedz się więcej na temat złamania nosa.
Światowy Dzień Radiologii – znaczenie obrazowania radiologicznego w medycynie
Radiologia dzięki dynamicznemu rozwojowi technologii obrazowania stale poszerza swoje możliwości diagnostyczne i terapeutyczne, co przekłada się na poprawę jakości opieki zdrowotnej i skuteczności leczenia pacjentów. Dla upamiętnienia Wilhelma Roentgena, który dokładnie 129 lat temu odkrył promieniowanie X, obchodzony jest Światowy Dzień Radiologii.
