Co to jest lordoza i jak się ją diagnozuje?
Lordoza to naturalne wygięcie kręgosłupa ku przodowi w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Zarówno za mała, jak i za duża lordoza wiąże się z szeregiem dolegliwości. Najczęściej do zaburzeń tych prowadzą choroby zwyrodnieniowe kręgosłupa, urazy i siedzący styl życia.
Spis treści
Patrząc na kręgosłup z boku, można zauważyć, że nie jest on prosty. Występujące na nim wygięcia zwiększają odporność na działające na kręgosłup siły. Jednym z fizjologicznych wygięć jest lordoza. Dowiedz się, czym jest zniesienie lordozy oraz hiperlordoza. Sprawdź, w jaki sposób diagnozuje się te wady postawy.
Co to znaczy „lordoza”? Rodzaje lordozy
Lordoza to łukowate wygięcie kręgosłupa w stronę brzuszną. Za fizjologiczne uważa się dwa rodzaje lordozy – w odcinku szyjnym i lędźwiowym kręgosłupa. Mają one szereg zadań – odpowiadają przede wszystkim za utrzymanie prawidłowej pionowej postawy ciała, amortyzowanie wstrząsów mechanicznych, zapewnienie dynamicznych ruchów tułowia i kończyn we wszystkich płaszczyznach.
Lordoza lędźwiowa powinna wynosić 28–46 stopni. Średnia wartość lordozy szyjnej w zależności od metody pomiaru to: 10,5–13,9 stopni mierzona metodą Cobba, 15,6–17,5 stopni – metodą Jacksona, 15,9–17,7 stopni – metodą Harrisona. Ostateczna właściwa postawa ciała ustala się dopiero około. 18. roku życia.
W okresie szybkiego tempa wzrastania, czyli między 5. a 7. rokiem życia, oraz w okresie dojrzewania istnieje największe zagrożenie dla powstania nieprawidłowej postawy ciała, za którą uznawana jest zarówno za duża, jak i zbyt mała, a nawet zniesiona, lordoza szyjna i lędźwiowa. Te patologiczne stany mogą nie tylko zaburzyć proporcje sylwetki, ale i prowadzić do powstawania zmian w kręgosłupie, które zaburzają zdolności poruszania się i sprawiają ból.
Zobacz także: Jakie są przyczyny bólu barku? Zalecane badania
Jakie są objawy patologicznej lordozy szyjnej?
Powiększona lordoza szyjna wiąże się ze zbyt dużym wygięciem kręgosłupa w odcinku szyjnym. Stan ten wygląda, jakby szyja uległa „zgnieceniu”. Hiperlordozie szyjnej towarzyszyć mogą:
- pojawienie się w tylnej części szyi pacjenta poprzecznego fałdu skórnego,
- wystające łopatki,
- wyciągnięta ku przodowi żuchwa.
Kolejnym patologicznym stanem jest spłycenie lordozy szyjnej, w którym dochodzi do zmniejszenia wygięcia kręgosłupa. Skrajną postacią tej wady jest zniesienie lordozy szyjnej, czyli całkowite wyprostowanie fizjologicznego wygięcia kręgosłupa ku przodowi w odcinku szyjnym. Objawami hipolordozy szyjnej są m.in.:
- nadmierna ruchomość głowy względem pozostałych odcinków kręgosłupa,
- ból w obrębie szyi,
- szumy uszne,
- drętwienia,
- mrowienia,
- niedowłady,
- zawroty głowy lub omdlenia.
Do spłycenia, pogłębienia lub całkowitego zniesienia lordozy szyjnej może dojść na skutek uszkodzenia stawów lub krążków międzykręgowych, niewłaściwego napięcia mięśni, dyskopatii, choroby zwyrodnieniowej. Patologiom tym sprzyjają siedzący tryb życia i mała aktywność fizyczna. Do hipolorody szyjnej prowadzą dodatkowo wypadki komunikacyjne, podczas których dochodzi do przesunięcia głowy do przodu, a następnie do gwałtownego szarpnięcia do tyłu, co prowadzi do rozluźnienia mięśni i więzadeł odcinka szyjnego kręgosłupa.
Zobacz także: Jakie są przyczyny bólu kręgosłupa?
Jakie są objawy patologicznej lordozy lędźwiowej?
Pogłębienie fizjologicznej lordozy lędźwiowej, czyli zbyt mocne wygięcie dolnego odcinka kręgosłupa do przodu, to hiperlordoza lędźwiowa. Zwyczajowo stan ten określany jest plecami wklęsłymi. Konsekwencją takiego wygięcia jest zwiększenie przodopochylenia miednicy. Typowe jest dla niego nadmierne uwypuklenie brzucha i pośladków oraz wzmożone napięcie mięśni prostowników grzbietu odcinka lędźwiowego, czworobocznych, najszerszych grzbietu, biodrowo-lędźwiowych i prostych uda. Objawami hiperlordozy lędźwiowej są m.in.:
- ból w dolnej części pleców,
- sztywność bioder,
- mrowienie kończyn dolnych,
- zaburzenie wypróżnień.
Spłycenie lordozy lędźwiowej, czyli ustawienie kręgosłupa lędźwiowego w kącie mniejszym niż prawidłowy, to także stan patologiczny. Jego najcięższą postacią jest zniesienie lordozy lędźwiowej, czyli całkowite wypłaszczenie łuku w odcinku lędźwiowym. W tzw. hipolordozie lędźwiowej dochodzi do pochylenia miednicy ku tyłowi – to efekt rozciągnięcia prostowników grzbietu i skrócenia prostownika stawu biodrowego. Pacjenci mogą doświadczać sztywności stawów biodrowych, drętwienia nóg i pośladków, zaburzenia pracy jelit, spłycenia krzywizn powyżej odcinka lędźwiowego. Dolegliwości bólowe towarzyszą przeważnie zniesieniu lordozy lędźwiowej, odcinek między żebrami a kością krzyżową nie amortyzuje bowiem w pełni obciążeń.
Pogłębionej lub zmniejszonej lordozie sprzyjają: osłabienie mięśni brzucha, pośladków i kulszowo-goleniowych, urazy, mała aktywność fizyczna, krzywica, osteoporoza, kręgozmyk, dystrofia mięśniowa, choroby zwyrodnieniowe, rwa kulszowa, dźwiganie ciężarów, długotrwałe przyjmowanie nieprawidłowej postawy ciała, nadmierna masa ciała.
Zobacz także: Czym jest przepuklina pachwinowa? Objawy, diagnostyka, leczenie
Lordoza – jak się ją diagnozuje?
Diagnostyka lordozy rozpoczyna się od badania podmiotowego – lekarz zapoznaje się z historią medyczną pacjenta, pyta o styl życia i doświadczane objawy. Następnie przeprowadza badanie fizykalne, podczas którego prosi pacjenta o pochylenie się do przodu i na bok. W ten sposób sprawdza m.in. zakres ruchu, elastyczność krzywizny, równość kręgosłupa.
Ocenę lordozy dokonuje się w dalszej kolejności na podstawie badań obrazowych. Jako pierwsze wykonywane jest badanie rentgenowskie. Tzw. prześwietlenie kręgosłupa pozwoli ocenić kąt krzywizny lordotycznej oraz zestawi go z czynnikami, takimi jak wzrost, wiek i masa ciała.
Jeśli zachodzi potrzeba, rozpoznanie uzupełnione zostaje o dodatkowe badania, takie jak rezonans magnetyczny czy tomografia komputerowa. Wady postawy diagnozowane mogą być również z wykorzystaniem specjalnych urządzeń pomiarowo-rejestrujących, które obrazują bieg linii kręgosłupa, wykonując jego odcisk, lub za pomocą metod komputerowych – skanowania sylwetki i analizy zapisu cyfrowego, technik fotogrametrii.