Ból szyi i karku – co go powoduje? Poznaj potencjalne przyczyny tej dolegliwości
Ból szyi i karku to dolegliwość występująca w przebiegu rozmaitych stanów – od przewiania czy przeciążenia mięśni po chorobę zwyrodnieniową odcinka szyjnego kręgosłupa. Pojawienie się bólu szyi i karku dość często spowodowane jest też prowadzeniem biernego trybu życia i złą ergonomią pracy.
Spis treści
Zwalczanie bólu szyi i karku różni się w zależności od czynnika, który go wywołuje. W niektórych przypadkach wystarczy ogrzanie bolesnego miejsca i aplikowanie maści przeciwzapalnych, w innych fizjoterapia, farmakoterapia czy leczenie chirurgiczne. Dowiedz się więcej na temat potencjalnych przyczyn bólu karku i form terapii tej przypadłości.
Ból szyi i karku – czynniki ryzyka
Szyja to część ciała, która oddziela głowę od tułowia. W jej obrębie wyróżnia się szyję właściwą i kark. Ból szyi i karku to dość popularna dolegliwość. Za jej powstanie odpowiada wiele przyczyn. Jedną z nich jest nadmierne napięcie okolicznych mięśni. Stan ten jest konsekwencją:
- prowadzenia mało aktywnego trybu życia;
- długotrwałego przebywania w pozycji siedzącej;
- przyjmowania niewłaściwej pozycji ciała podczas snu;
- przewlekłego stresu.
Z powodu nadmiernego napięcia mięśni dochodzi do znacznego ograniczenia zakresu ruchomości kręgosłupa w odcinku szyjnym. Skutkiem tego jest aktywacja bolesnych punktów spustowych i doświadczanie bólu przy każdej nieco większej ruchliwości tej części ciała.
Sztywność karku i ból z tyłu głowy to objawy typowe dla przewiania – stanu, który tworzy się w wyniku działania zimnego powietrza na okolicę szyi. Sytuacje sprzyjające jego powstaniu to podróż autem z odsuniętą szybą, przebywanie po kąpieli przy otwartym oknie czy bezpośrednia ekspozycja na nadmuch klimatyzacji. Ból karku pojawić się może również na skutek nadwyrężenia mięśni i przeciążenia kręgów, do czego dochodzi zazwyczaj w wyniku źle wykonywanych czy zbyt forsownych ćwiczeń.
Zobacz także: Ból stawu biodrowego – poznaj potencjalne przyczyny tej dolegliwości
Jakie są przyczyny bólu szyi i karku?
Ból karku i szyi wpisuje się w obraz klinicznych rozmaitych schorzeń. Jedną z przyczyn tej dolegliwości jest choroba zwyrodnieniowa odcinka szyjnego kręgosłupa. W przypadku tego schorzenia ból dokucza zwłaszcza rano, tuż po przebudzeniu. Może promieniować w kierunku głowy, uszu, barków i ramion. Wraz z zaawansowaniem schorzenia ból karku przybiera na sile i obejmuje coraz większy obszar.
Za sztywność szyi i karku mogą również odpowiadać stenoza kanału kręgowego w odcinku szyjnym i zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa.
Ból karku może się pojawić w przebiegu schorzeń laryngologicznych (zapalenia ucha) i stomatologicznych (zapalenia stawu skroniowo-żuchwowego). U małych pacjentów typowym schorzeniem, któremu towarzyszy bolący kark, jest kręcz karku. To wymuszone przechylenie głowy oraz szyi w stronę barku. Choroba może mieć charakter wrodzony lub nabyty.
Ból i sztywnienie karku są również objawami pojawiającymi się w przebiegu zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych. Tej poważnej infekcji towarzyszą zazwyczaj też wysoka gorączka, wymioty, bardzo silny ból głowy i zaburzenia świadomości (senność, śpiączka). Mogą ponadto występować: porażenie mięśni, wysypka, podwójne widzenie oraz zaburzenia mowy.
Zobacz także: Ból kręgosłupa – przyczyny choroby, badania, leczenie
Ból szyi i karku – badania i leczenie
W przypadku uporczywego bólu karku i szyi należy skonsultować się z lekarzem. Podstawowymi narzędziami diagnostycznymi są wywiad, badanie palpacyjne oraz testy oceniające ruchomość i możliwości funkcjonalne. Aby postawić diagnozę, potrzebne są jednak zazwyczaj dodatkowe badania. Z uwagi na łatwy dostęp, brak przeciwwskazań, szybkość wykonania, ultrasonografia to pierwsze badanie obrazowe zalecane przy podejrzeniu patologii struktur szyjnych. Dobrze sprawdza się w diagnostyce m.in. szyjnych węzłów chłonnych, tkanek miękkich (ścięgien, mięśni), przytarczyc, tarczycy Na podstawie USG szyi diagnozuje się zmiany zapalne, ropne i nowotworowe, torbiele. O utrzymującym się stanie zapalnym poinformują badania laboratoryjne, np. morfologia, poziom białka ostrej fazy – CRP.
Przy zmianach o charakterze zapalnym z podłożem organicznym oraz w celu dokładniejszej diagnostyki wskazana jest natomiast tomografia komputerowa. W przypadku, gdy lekarz podejrzewa problem w konkretnym obszarze może zlecić przykładowo badanie angio-TK tętnic szyjnych. Jeśli z różnych przyczyn niemożliwe jest użycie promieniowania jonizującego, to celem dokładniejszej diagnostyki można wykonać rezonans magnetyczny szyi, który do tworzenia obrazów z wnętrza ciała używa fal radiowych i silnego pola magnetycznego. Zdarzają się też sytuacje, gdy TK nie przynosi odpowiedzi na pytanie o przyczynę schorzenia, a badaniem rozstrzygającym okazuje się MR. Badanie to umożliwia uwidocznienie wszystkich anatomicznych struktur, położonych pomiędzy podstawą czaszki a szczytem płuc. Jest dokładne w ocenie dolnej części gardła, ślinianek, krtani, przestrzeni przygardłowej, tarczycy, górnego odcinka przełyku. Korzysta się z niego przy podejrzeniu m.in.: tętniaków, zespołu Sjögrena (choroba, w której zaburzona jest praca ślinianek, a w której podstawowym badaniem jest USG), przepukliny krążków międzykręgowych, nowotworów.
Zobacz także: Rezonans (MRI) kręgosłupa - zalecenia i przebieg badania
Ból szyi i karku – leczenie
Choć leczenie bólu szyi i karku zależy w dużej mierze od jego podłoża, w większości przypadków pomocne są ćwiczenia i zabiegi terapeutyczne. Należy pamiętać ponadto o ergonomii środowiska pracy, aktywności ruchowej, konstruktywnych sposobach rozładowywania stresu. W uśmierzaniu bólu pomocne są zazwyczaj ciepłe kompresy, plastry rozgrzewające czy środki o działaniu przeciwbólowym i przeciwzapalnym. W ciężkich przypadkach ból karku związany ze zmianami zwyrodnieniowymi wymaga operacji.